This is page cv_b0121. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
centuries: acc. sing. masc. engan or öngan is in MSS. much commoner than eingi (engi), see above, e.g. engan háska, Fms. ii. 322; fyrir engan mun, Gþl. 532, etc.: in the other cases the spelling and pronunciation are at variance. Editions and mod. writers usually spell engra, engrar, engri, engum, engu, engan, enga, engir, engar, but these forms are pronounced throughout with ö or au, öngra, öngrar, öngri, öngum or öngvum, öngu or öngvu, öngan or öngvan, önga or öngva, öngir or öngvir, öngar or öngvar; that this is no mod. innovation is amply borne out by some of the best vellum MSS., e.g. Arna-Magn. 468, Ó. H., Fb., Mork.; öngum manni, Nj. 82; öngri munuð, 10; öngvar sakir, 94; önga fárskapi, 52; aungu vætta, Stj. 208; öngvan þef, 7; öngu nýtr, Fb. i. 284, 365; öngvan hlut, 166; öngum, 25; aungum várum bræðra, 63; avngir, Ó. H. 184; öngva, 146; öngu, 184 (freq.); avnga menu, Ísl. ii. 349 (Heið. S. MS. Holm.); öngvir diskar, 337; öngum, Grág. i. 27; avngver menu, Bs. i. 337 (Miracle-book); öngom, 346, 347; önga björg, 349; en sér öngu at una, Hm. 95, Mork. passim, etc.: these forms are clearly derived from 4 above. [The word is exclusively Scandin.; Dan. ingen, neut. intet; Swed. ingen, inga, intet; Ivar Aasen ingjen, neut. inkje.]
B. THE SENSE: I. 'not one;' used as adj. with a subst. none, no, not any; þeir vissu sér eingis ótta ván, Eg. 74; man hann einigrar (= ongrar) ömbunar vætta af Guði, Post. 73, and in numberless cases. 2. used absol. (Lat. nemo) as subst. none, naught; ekki er mér at eigna af þessu verki, Fms. ii. 101; enda virðask einkis vætti þau er þeir bera, Grág. i. 25; enginn konungs manna, Fms. i. 104; ok lét þá ekki (naught) hafa af föðurarfi sínum, Eg. 25; eingi þeirra, Skálda 165; fur hann var enskis örvænt, Ísl. ii. 326; en svarar engu, Ld. 202; at öngu, for naught, Fms. iv. 317; öngum þeim er síðarr kemr, Grág. i. 27; þa skal enga veiða, none of them, ii. 338; engi einn, none, Fms. v. 239; sem engin veit fyrri gert hafa verit, K. Á. 28; ekki skorti þá (ekkert, Ed. from paper MS.), Fms. iii. 75. β. neut. ekki with gen. pl. in a personal sense, ekki manna, 'nought of men,' = engir menn or enginn maðr, no man, not a single man, Ó. H.; ekki vætta, nought, Fms. viii. 18; öngu vætta, nought (dat.), xi. 90; ekki skipa, not a single ship, etc. (freq. in old writers): einskis-konar, adv. in nowise, Sks. 713: engan-veginn, adv. noways. 3. neut. ekki is freq. used as adv. = eigi, q.v., Edda 20, Fms. ii. 81, vii. 120, xi. 22, Grág. i. 206, Eg. 523. II. any; this sense is rare and obsolete, and probably also etymologically different from the preceding (cp. A. S. ânig): α. after a negative; á hón eigi at selja fjárheimtingar sínar, né sakar einigar, Grág. i. 354; er eigi saurgisk í einigri líkams úhreinsun, Hom. 17; hvat sem engi segir, Þiðr. 178; aldregi skalt þú þat heyra né engi annarra, 128; aldri fyrr í engri herferð, 29; má eigi þar fyrri undir búa eingi sá er tempraðan bólstað vill hafa, Sks. 45 new Ed.; né önnur eingi, Skálda (Thorodd) 165; því at hanu má hvárki vaxa nó þverra, né á engi veg skapask í sínu at kvæði, 166; eigi skal maðr gildra í mörku annars til einigra dyra, N. G. L. i. 242. β. after a comparative; prettvísari en ekki annat kvikendi, Mar.; þíðari ok fegri en engi maðr annarr, Stj. 524; sæmilegri en engan tíma fyrr hafði hann verit, 196; um þat fram (= framar) en engi hans frænda hefir haft fyr hánum, Fagrsk. 11.
ein-girni, n. [garn], single-threaded yarn.
ein-hagi and ein-agi, a, m. a piece of ladies' dress, Edda (Gl.), Bjarn. 42 (in a verse).
ein-hama and ein-hamr, adj. 'one-shaped,' as equivalent in the phrase eigi e., 'not single-shaped,' a werewolf; it is also used with berserkr, q.v.; sem háttr er þeirra manna sem eigi eru einhamir ... er af þeim gengr berserks-gangrinn, Eb. 136; Þrándr var kallaðr eigi e. (Thrand was thought to be a werewolf), meðan hann var heiðinn, en þá tók af flestum tröllskap er skírðir vóru, 306; þykkir sem hann hati eigi síðan dyggilega e. verit, Fb. i. 260; því at þú ert eigi e., Ísl. ii. 29: without a preceding eigi (less correctly), at hann hafi sterkastr maðr verit ... sá er e. hefir verit, i.e. of those who were not berserkers, Fb. i. 524, Fas. ii. 261; cp. hamr, hamramr, hamremi, hamask, etc.
ein-hendis, adv. straight, off-hand, Bs. i. 13 (in a verse).
ein-hendr, adj. single-handed, Edda 17, Landn. 186.
Ein-herjar, m. pl. the 'only' or great champions, the dead warriors in Valhalla; about this mythological word vide Edda (Gg.) 23-25, Em. 1, Hkm. 16, Gm. 23, Vþm. 40, 41: sing. voc. einheri, thou great champion! (of Thor), Ls. 60: the name Einarr is properly = einheri; cp. einarðr bold, einörð valour, all kindred words.
ein-hjal, n. secret gossip, Ó. T. 2.
ein-hleypi, n., einhleypis-maðr, m. = einhleypingr, Gþl. 94.
ein-hleypingr, m. one who goes alone, hence a vagabond or person without hearth or home (cp. Scot. landlouper), Hrafn. 13; e. félausir, Stj. 398. Judges ix. 4 ('vain and light persons,' A. V.)
ein-hleypr, adj. a single man without fixed household, unmarried, K. Á. 126, N. G. L. i. 142; opp. to búandi, 26.
ein-hlítr, adj. [hlíta], trusting to oneself alone, self-confident, not needing the help of another; vera sér e. í e-u, Eb. 90, Orkn. 283; láta sér e-t einhlitt, to think it enough, rest satisfied, Fms. iv. 78; þat var mælt at hón léti mik eigi einhlítan, it was said that she was untrue to me (a euphemism), Sturl. i, 44; svá mundi þá, ef hón hefði bónda sinn einhlítan, gjört, Dropl. 9; vera e. um e-t, to have to decide a thing; eigi em ek e. um svör þessa máls, ok vil ek ráðask um við móður hennar, Ísl. ii. 159.
ein-hugsa, að, to make up one's mind, Fs. 18.
ein-hverfa, ð, to decide upon, determine, with acc., Fms. v. 39.
ein-hverfr, adj. determined, Sturl. i. 213.
ein-hverr, v. einn.
ein-hyrndr, adj. having one born, Stj. 69.
ein-hyrningr, m. 'one-horn,' a unicorn, Karl. 386.
ein-hæfr, adj. only fit for one thing.
einigr, v. eingi.
eining, f. unity, Hom. 55, Ver. 46, Fms. i. 281, Sks. 604.
EINIR, m. [Swed. en] juniper, Edda (Gl.), Stj. 396, Hjalt. einir-ber, n. berries of the juniper, Hjalt. einir-lauf, n. leaves of the juniper, Björn.
ein-járnungr, m. all of one piece of iron, e.g. a knife, Krók. 40.
einka, að, to appoint for a peculiar use; hann einkaði til þess eitt hús, Sks. 622; hlutr einkaðr kirkjunni, H. E. i. 258; ok var þar til einkaðr Guðmundr prestr, Bs. i. 452: to dedicate, Karl. 301.
EINKA- (rarely einkar-), in COMPDS denoting, I. special, personal, particular: einka-gjöf, f. a special gift, Lex. Poët. einka-grið, n. special truce, N. G. L. i. 417. einka-gripr, m. a special family heir-loom, Glúm. 339; bæði rúnar ok e., runes and tokens, Fms. vi. 274. einka-hlutr, m. a special, particular, personal thing, 625. 195. einka-jartein, f. a special token, Skálda 167. einka-leyfi, n. a law term, an especial leave, Grág. i. 364, ii. 491, 492: (mod.) a privilege. einka-lof, n. id., Grág. i. 6. einka-lækning, f. an especial remedy, Hom. einka-maðr, m. a person of special rank, a dignitary, Sks. 271, N. G. L. i. 4. einka-mál, n. pl. a special, personal agreement, treaty, Eg. 37, Fagrsk. 179, Fms. i. 23, ii. 290; binda sætt eiðum ok einka-málum, vii. 282: a privilege, e. ok réttarbaetr, Bs. i. 699, Js. 47, Játv. 8. einkar-eðli (einka-öðli), n. especial nature, Skálda 171, 677. 3. einkar-nafn, n. a special name, proper name, Edda 108. einka-skriptargangr, m. a special confession, Hom. 74. einka-sæla, u, f. happiness, beatitude, Greg. 18. einka-vinr, m. a particular friend, Bárð. 173, Nj. 77, v.l., Orkn. 448, (vide einga-vinr.) II. only: einka-dóttir, -barn, -sonr, etc., vide einga- above.
einkan-liga, adv. especially, particularly, Fms. i. 20, 191, K. Á. 216, 230, Bs. i. 771.
einkan-ligr, adj. especial, Stj. 6, H. E. i. 502, 655 xxxii. 8: extraordinary, Bs. ii. 18, 159, 170.
ein-kanna, að, = einka, to attribute, N. G. L. ii.
ein-kanna- in einkanna-hlutr, m. an especial thing, Fms. vii. 120.
einkar- prefixed to adjectives or adverbs = Scot. unco = specially, greatly, very; e. vel, very well, Fms. xi. 18; e. fagr, very fine, beautiful, ii. 300; e. skjótt, with great speed, Eg. 354; e. trauðr, very unwilling, Fms. xi. 98; e. mjök, very much, viii. 186; e. lítill, very small, Fbr. 99 new Ed.: cp. Lex. Poët., (very freq. in mod. use.)
ein-kenna, d, to mark, signalise, Stj. Josh. ii. 18, Hkr. iii. 264, v.l.
ein-kenniligr, adj. especial, particular, Str. 3, 39.
ein-kenning, f. distinction, Karl. 288.
ein-kili, m. [cp. Swed. kela; Dan. kjæle = to fondle], a fondling, Edda (Gl.); hence einkilju-legr, adj. fondled, spoilt, Björn.
ein-kleyfr, adj. clear, unequivocal, Hkr. iii. 203, v.l.
einkum, dat. used as adv. 'unco,' chiefly, especially, Landn. 282, Fms. xi. 25, viii. 102, Fs. 21, K. Þ. K. 162. 2. = einkar, very; e. góð, Hom. 111; e. vel, 655 xxx. 7; e. lítið, Sks. 188; e. bezt, Mork. 79. 3. particularly, Fms. xi. 45, 127.
ein-kunn, f. a mark, sign, Grág. i. 414, 415, ii. 303, Hkr. iii. 364.
ein-kunna, að, = einkenna, Grág. ii. 345.
ein-kynna, t, = einkenna, esp. of marking sheep or cattle, to brand or mark their ears, Grág. i. 414, 415, ii. 303, 348.
ein-lagi, adj., vera, gerask e. um e-t, to act alone in a thing, Ld. 266, Fms. iv. 87.
ein-lát, n. pl. 'letting alone,' deserting one's wife, Grág. i. 178.
ein-leikit, part. neut., in the phrase, það er ekki e., of an uncanny thing, not by fair means.
ein-leitr, adj. singular, odd, particular, Mar.
ein-litr, adj. of one colour, Stj. 45, H. E. i. 492, Rd. 251.
ein-lyndr, adj. odd, strange, stubborn, Nj. 184, Sks. 435.
ein-lægni, f. sincerity, earnestness.
ein-lægr and einlæg-ligr, adj. (-liga, adv.), sincere.
ein-læti, n. = einlát, Hkr. i. 245.
ein-man, n. solitude, in the phrase, í einmani; nú ef maðr býr í einmani öðrum mönnum fjarri, in solitude, far from other men, N. G. L. i. 340; nú er maðr staddr í einmani, 343.
ein-mani (ein-mana), adj. solitary, alone, lonely; e. svá langt frá öðrum mönnum, Fas. i. 48, iii. 227: with the notion of a helpless, orphan state, þóttisk hann nú mjök e., left alone, Nj. 260; þar þú ert kominn hér e. (single-handed), Fbr. 154; ungr ok e., young and friendless, Fms. viii. 3; hversu e. (how bereft) margir fara, Sl. 48.
ein-máll adj, one-sided in speech, Skálda 164.