This is page cv_b0370. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
370 LAGAAFBRIGÐI -- LAND.
ráðask er eigi vóru í þessum lögum, Fms. xi. 76; sögðusk hvárir ór lögum við aðra, Nj. 164; leiða e-n í lög, to introduce a person as a lawful citizen, naturalise, Grág. i. 357; eru þeir nú leiddir í lög með þeim Jómsvíkingum, Fms. xi. 80; lendum mönnum ok sýslumönnum í hverjum lögum (law community) sem þeir sjá at bezt ber ok hæfir, Gþl. 56; innan laga várra, N. G. L. i. 7; ef maðr kemr ór lögum várum í fylki annat með bú sitt, 98; en þat görðisk þar, at annarr maðr at öðrum nefndi sér vátta ok sögðusk hvárir ór lögum við aðra enir Kristnu menn ok enir heiðnu, Bs. i. 22: in a geographical sense, almost as a local name, Gulaþings-lög, Eiðsævis-lög, Þrænda-lög, passim :-- in nicknames of great lawyers, Laga-Eiðr, Bárð. new Ed.; Laga-Ulfljótr, Þórð. (1860) 94. COMPDS: laga-afbrigði, n. breach of law, contempt of law, Grág. ii. 39, 345. laga-beiðsla, u, f. a lawful demand, Jb. 250. laga-boð, n. a 'law-bidding,' statute, Grág. (pref.) laga-boðorð, n. law-commandments; Tíu Lagaboðorð, the Ten Commandments. laga-bók, n. a law-book, Rb. 420, Fms. viii. 277. laga-brjótr, m. a law-breaker, Clem. 44. laga-brot, n. a breach of law, Eb. 24, Rd. 275, Fms. vii. 172, Al. 65, passim. Laga-bætir, m. law-amender, nickname of a king. laga-deilur, f. pl. lawsuits. laga-dómr, m. a lawful judgment, Gþl. 179. laga-eiðr, m. a lawful oath, Fms. vii. 307. laga-flækjur, f. pl. law-quirks. laga-frestr, m. a lawful respite, K. Á. 22. laga-frétt, f. a legal enquiry, Fms. iv. 203. laga-gipt, f. a legal donation, N. G. L. i. 346. laga-grein, f. an article of law, Sturl. iii. 13. laga-gæzla, u, f. law-maintenance, Sks. 441, 522. laga-hald, n. law-keeping, Hom. laga-hellur, f. pl. the tables of the law, of the Decalogue, Ver. 22. laga-hlýðni, f. obedience to law, H. E. i. 434. laga-kaup, n. a legal bargain, Grág. ii. 213. laga-kefli, n. a 'law-stick' (a fiery cross), N. G. L. i. 216. laga-kvánfang, n. a lawful marriage, Sturl. i. 94. laga-lauss, adj. lawless, MS. 677. 5. laga-leiga, u, f. lawful rent, N. G. L. i. 236. laga-lyriti, n. a law protest, Nj. 187. laga-löstr, n. an evasion of law, Grág. ii. 24, 37, 41, Nj. 187. laga-maðr, m. a lawyer, a man of law; hann var svá mikill lagamaðr at engir þóttu löglegir dómar, nema hann væri í, Nj. 1; sagði Njáll mér svá, at hann hefði svá kermt Þórhalli lög at hann mundi mestr lagamaðr vera á Íslandi, 237; Eyjólfr var hinn þriði mestr lagamaðr (v.l.) á Íslandi, 222, Ld. 332, passim. laga-mál, n. a legal decision, Gþl. xii. (pref.) laga-orð, n. a law word, of the Commandments, Hom. 72; Tíu lagaorð, Pr. 437. laga-próf, n. a legal proof, Bs. i. 852. laga-refsing, f. law-punishment, Gþl. (pref.) laga-rétting, f. law-mending, Nj. 238, v.l. laga-réttr, m. a legal personal right, Fms. viii. 272: legal satisfaction, Gþl. 202. laga-ripting, f. a legal voidance; lagaripting á landi, escheatage, Dipl. ii. 6. laga-setning, f. legislation, Jb. (pref.), Fms. i. 33, v. 102, Orkn. 124. laga-skilnaðr, m. a legal divorce, Nj. 14. laga-skilorð, n. a legal provision, Gþl. 166. laga-skipan, f. an enactment, Stj. 281: ordering of the law, Sks. 665. laga-skipti, n. a change of law, Fms. ix. 336, Sturl. iii. 307. laga-snápr, m. a pettifogger. laga-sókn, f. a legal prosecution, Gþl. 489. laga-stefna, u, f. a law summons, Gþl. 29, Jb. 302: a fixed law term, N. G. L. i. 340. laga-tak, n. lawful bail, Gþl. 124. Laga-tíð, f. the Law period, of the Jews, Hom. laga-undanfærsla, u, f. a legal plea, acquittal, N. G. L. i. 145. laga-úrskurðr, m. a legal decision Gþl. 508, Grág. (pref.) laga-vápn, n. a lawful weapon, N. G. L. ii. 246. laga-vegr, m. course of law, fara lagaveg, Mar., Bs. ii. 125.
laga, að, [lögr; Dan. lave], to mix a beverage. Am. 72, Hm. 65. II. to flow readily, esp. of blood, to bleed freely; það lagar, or það lagablæðir, qs. lagar og blæðir.
laga, að, [lag], to shape, put right, mend, (mod.): reflex. to set right, það lagast.
lagan or lögun, f. a mending, putting right.
lag-bróðir, m. a fellow, brother, companion, MS. 4. 22.
lagða, að, to 'enwool,' enrich.
LAGÐR, m. a lock of wool (ullar-l.), Sæm. 131, Fas. iii. 386, Krók. ch. 13, passim, lagð-fagr, -góðr, -prúðr, adj. with fine fleece, of sheep.
lag-færa, ð, to mend, put right.
lag-færing, f. a mending, putting to rights.
lagga, að, [lögg], to put the bottom into a cask.
laggari, a, m. [lögg], a cooper, N. G. L. ii. 245.
laginn, part. skilful, expert.
lag-klauf, n. the pastern of sheep, Fas. i. 63.
lag-kænn, adj. skilful.
lag-liga, adv. meetly, handsomely; skilja l., Sturl. iii. 17: mod. neatly.
lag-ligr, adj. fit, meet, l. skilnaðr, Sturl. iii. 255, Mar., Ld. 272: mod. neat, handsome, freq.
lagnaðr, m. a laying; neta-l., a laying nets. COMPDS: lagnaðar-íss, m. smooth ice; see íss. lagnaðar-skúta, u, f. a boat for net-fishing.
lagnar-, see lögn.
lag-net, n. a net to be laid, catch-net, opp. to a drag-net.
lagning, f. laying: addition, lagningar vika, extra weak, Rb. 576.
lag-vápn, n. a thrashing weapon, Eg. 580.
lak, n. = lakan; lín-lak.
lakan, n. [A. S. lacan; Dan. lagen], a bed-sheet, Boldt.
laki, a, m. the maw in ruminating animals, Fbr. 156, freq. in mod. usage.
lakk, n. sealing-wax, [cp. Dutch segel-lak, Germ. siegel-lack.]
lakka, að, to seal, (mod. and for.)
laklega, adv. lacking, badly.
lak-ligr, adj. of lacking, bad quality.
LAKR, adj., lakari, lakastr, [Engl. lack], lacking, defective, of weight, measure; lakr penningr, Bs. i. 325; þrjá laupa laka, D. N. iii. 116; lök mörk: lacking in quality, þat lið sem lakast var, Fms. ix. 361, v.l.; láta sinn hlut lakara verða, Bárð. 9 new Ed.; hin lakari (opp. to the better of the two) var mikils fjár verð, Str. 5; hón var eigi lakari en hundrað marka silfrs, Karl. 302.
lakra, að, to lag behind.
lalla, að, to toddle, as a child beginning to walk.
lalli, a, m. a toddler, of a child, Snót (1866) 386: of a ghost, Ísl. Þjóðs.
lama, að, to bruise, half break, freq. in mod. usage, eg lamaði það; það er lamað, half broken.
lama-barming, f. a beating so as to injure one, a law term, Grág. ii. 144, 145.
lama-sess, n. a broken state; liggja í lamasessi.
LAMB, n. [common to all Teut. languages], a lamb, Fms. viii. 253, Ld. 170, Hom. 82, Grág. i. 415, Stj. 279, Gullþ. 26, passim; lambið mitt! lambið gott! my dear lamb! lambkin! an address. COMPDS: lamba-flokkr, m. a flock of lambs, Bret. 115. lamba-hús, n. pl. lamb sheds, Fbr. 77, Bs. i. 627. lamba-rekstr, m. the driving lambs into the mountain pastures, Am. 17. lamba-sótt, f., medic. atrophy; liggja í lús og lambasótt. lamba-súra, u, f., botan. the dock, rumex. lambs-eldi, n. lamb-keeping, an eccl. term, referring to the rule that every householder in the parish has to keep a lamb for the priest through the winter, Dipl. v. 5, Vm. 74, 83. lambs-gæra, u, f. a sheep-skin, Grág. ii. 401, 500, 504, H. E. i. 131, K. Þ. K. 150.
lambaðr, part. with lamb, Bs. i. 334.
lamb-burðr, m. the bearing lambs, lambing, Jb. 362.
lamb-eldi, n. = lambseldi, Vm. 75.
lamb-gymbr, f. a gimmer, a ewe that has not lambed, Grág. i. 502, Jb. 347.
lamb-hagi, a, m. pasture for lambs, Ld. 70.
lamb-hús, n. pl. lamb sheds, Fbr. 78.
lamb-lauss, adj. without a lamb, Grág. i. 429.
lamb-skinn, n. a lamb's skin, Sturl. ii. 154.
lamb-skota, u, f. a ewe which has lost her lamb, Jb. 346.
lamb-ær, f. a ewe with lamb, Band. 38 new Ed.
lam-heyrðr, part. 'lame,' i.e. hard, of hearing, Th. 8.
LAMI or lama, adj. [A. S. lam; Engl. lame; O. H. G. lâm; Germ. lahm] :-- a lame person; liggja lami, Hom. 116; lama eðr vanheilir, Fms. ii. 225; skakkr eða lami, 656 B. 7: maimed, Grág. ii. 286: metaph. paralysed, Hom. 12: fót-lami, foot-lame.
lamning, f. a 'lamming,' thrashing, Mar.
lampi, a, m. and lampr, m. [for. word], a lamp, Stj. 76, Bs., Sturl. iii. 55, and passim.
lampr, m. = lampi, Pm. 6, 73.
lam-viðri, n. a beating storm.
LAND, n. [common to all Teut. languages], land, as opp. to sea; lands eða lagar, on land or sea, Al. 107; taka land, to land, Ísl. ii. 246; leiða e-t at landi, metaph. to land a thing, i.e. end, finish it, Odd. 6: phrases, nema land, to take land as a settler, Eb. passim; kanna land, to explore, 8; byggja land, to occupy a land, Landn.; flyja land, to fly the land: of a kingdom, ráða löndum, to ride; sitja at löndum, to reside, as a king, Fms. passim; setjask at landi, to take rest, reside at home, as a king, i. 82. 2. the (opposite) bank of a river, bay, fjord; inn með öðru landi ok öðru út, to enter by one side and go out by the other, Fms. i. 167; nær hinu syðra landinn, Ld. 6; á bæði lönd, Gþl. 411; draga vað at hváru landi sem þeir vilja, Grág. ii. 349; sá menn ferðina af hvárutveggja landinu, Ld. 326. 3. a country; verja landit fyrir Dönum, Fms. i. 23; líðit rann ór þorpinu á landit, Eg. 529; hér í landi, opp. to abroad, Nj. 6: in plur., út í lönd, into foreign lands, Ld. 314; nokkurir menn höfðu kennt hann út í löndum, Fms. iii. 5, where it is opp. to Norðrlönd = Scandinavia; but in Icel. all the outer world is often called útlönd. 4. land, estate; sá er hverjungi megin á land, Grág. ii. 266; í annars manns land, 349; í landi annars manns, id.; eiga lönd eðr goðorð, i. 411; dómr skal dæma landit þeim manni er brigði, ii. 210, 338; eyddusk fyrir henni lausafé svá at hón átti ekki nema lönd ok gripi, Nj. 29; um haustið sótti Kolskeggr til lands á Móeiðarhváli, 103; hálft landit, Eb. 38; Arnkell hafði undir sik bæði löndin Úlfarsfell ok Örlygs-staði, 186; Helgafells-land, 38; Hjarðarholts-land, Ld. 322; Þverár-land, Glúm.; sáð-land, a field; beitar-land, pasture. II. local names; Land, Landn.; esp. in the latter part. Eng-land, Ír-land, Skot-land, Bret-land, Vind-land, Gaut-land, Sax-land, Frakk-land, Jót-land, Grík-land, Ís-land: of counties, Haða-land, Háloga-land, Hörða-land (in Norway), Hall-land, Verma-land, Sjá-land, Norðymbra-land, Hjalt-land, etc.