This is page cv_b0436. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
Moe] :-- a moor, heath, mostly used of a barren moorland, grown only with ling; en biskup dragnaði um grjót ok móa, Sturl. ii. 50; tekr Skeggi á rás upp eptir móunum ok grípr þar upp malinn, Grett. 93: freq. in local names, Mór, Móar (Moe in Norway), Landn.; Mó-berg: in pr. names, referring to the hue, Mó-gils, Mó-eiðr, id. II. peat, for fuel; skera mó, brenna mó, freq. in mod. usage; mó-tak, n. a peat-field: mó-skurðr, m. cutting peat: mó-gröf, f. a peat-pit: mó-færsla, u, f. carrying peat, Vm. 136: in old writers torf, q.v. III. in compds, as mó-hella, mó-berg (q.v.), tufa: and hence of colour, mó-kollr, mó-brúnn, mó-rauðr, q.v.
mó-rauðr, adj. yellow brown, of sheep and wool; mórauð hetta, Fas. iii. 252; mórauð augu (as in cats), Mag. 7.
mó-rendr, adj. russet, sad-coloured, of wadmal, Finnb. 318, Fs. 141, Rd. 251; söluváðar-kyrtil mórendan, Nj. 32; mórend vara, Bs. i. 286.
mór-ylla, u, f. a dusky sheep, Björn.
mó-skjóttr, adj. piebald, of a horse, Ísl. ii. 62.
MÓT, n. [A.S. gemot; Old Engl. mote or moot, in ward-mote, the Moot-ball at Newcastle; Dan. möde; Swed. mot and möte] :-- a meeting; mæla mót með sér, to fix a meeting Eg. 564; þeir mæltu mót með sér ok hittusk í Elfinni, 444; manna-mót, a meeting; vinamót, a meeting of friends. 2. as a Norse law term; in Norway a mót was a town meeting, and is opp. to þing, a county meeting; á þingi en eigi á móti, þvíat sökin veit til lands-laga en eigi til Bjarkeyjar-réttar, Hkr. iii. 257, N.G.L. ii. 190: móts-minni, a toast or grace, when a meeting was opened, Fms. vi. 52; á þingum ok á móti, Fagrsk. 145; var blásit til móts í bænum, Fms. vi. 202, 238, 270; á móti í kaupangi, vii. 130; móts-fjalir, a meeting-shed, N.G.L. i. 224. II. a joint, juncture; mót á hring, cp. mótlauss; ár-mót, a meeting of waters, also a local name, cp. Lat. Confluentia, Coblenlz; liða-mót, q.v.: of time, in pl., alda-mót, the end and beginning of two centuries; mánaða-mót, missera-mót, eykta-mót, and so on.
B. As adverb, both in dat. móti, against, on the opposite side, with dat. as also with a prep., á móti, í móti; or in gen. móts or móts við,against, with acc. used as prep. and ellipt. or even as adverb: I. gen. móts; til móts við e-n, towards, against; fara til móts við e-n, to go to meet one, encounter, visit. Eg. 9; fara á móts við, Fas. i. 450; halda til móts við, to march against, Fms. ii. 217; snúa til móts við, Nj. 125; ganga til móts við e-n (= ganga til fundar við e-n), to go to meet a person, 100; koma til móts við, Eg. 63; eiga e-t til móts við e-n, to own in common with another, 101, Gþl. 506, Fms. ii. 91; vera til móts, to be on the opposite side, opposed, Nj. 274; miklir kappar eru til móts, there are mighty men to meet or contend with, 228; en þar allt er lögin skilr á, þá skulu öll hallask til móts við Uppsala-lög, they shall all lean towards the law of Upsala, i.e. in a controverted case the law of U. is to rule, Ó.H. 65. II. dat. móti, á móti, í móti, and more rarely at móti e-m (all these forms are used indiscriminately), as also an apocopated mót, qs. móti (á mót, í mót) :-- against, on the opposite side, towards, and the like; fara móti e-m, Fms. vi. 29; móti sólu, 439; snúa í móti e-m, Nj. 3, 43, 74, 118, 127, 177, Fms. i. 169, iii. 189, v. 181, vi. 3, ix. 348, 511, xi. 121, 126, Eg. 283, 284, 572, Landn. 317, Ld. 214; hann sagði at í móti vóru þeir Grjótgarðr, Nj. 125; rísa í móti, to rise against, withstand, Lv. 79, and so in countless instances :-- denoting reception, göra veizlu móti e-m, Eg. 43, Nj. 162, passim :-- towards, konungr leit móti honum, looked towards him, Fms. i. 41. III. metaph. in return, in exchange for; fór með honum sonr Guðbrands í gisling en konungr fékk þeim annan mann í móti, Ó.H. 108; Gunnarr bauð þá at móti Geiri goða at hlýða til eiðspjalls síns, in his turn, Nj. 87; ok mæla jamíllt at móti at ósekju, Grág. ii. 145; skolu trygðir koma hvervetna móti sakbótum, 187; þá kvað hann aðra vísu í móti, Fms. i. 48; hann hló mjök mót atfangi manna, vi. 203; hann gaf drottningu sæmiligar gjafir ok svá drottningin honum á móti, x. 95; sendi hann konungi vingjafir ok góð orð mót vináttu hans, i. 53; mikit er þat í mót (against, as compared with) erfðinni minni, Nj. 4; sagði at hann mundi eigi þiggja nema annat fé kæmi í mót, 133; hvat hefir þú í móti því er hann deildi kappi við Þorgrim goða, what hast thou to set against that as an equivalent? Ísl. ii. 215; engar skulu gagnsakir metask á mót þeim málum, Grág. i. 294. 2. against, contrary to; móti Guðs lögum, Fms. x. 21 :-- with verbs, göra e-t móti e-m, to act against, Ld. 18; mæla móti, to contradict; standa mót, to withstand; ganga mót, to go against, as also to confess and the like. 3. bera at móti, to happen, Fms. ii. 59 (see bera C. II. 2): whence 4. temp. towards a time; mót Jólum, Páskum, passim; í mót vetri, towards the setting in of winter, Hkr. i. 13; móti sumri, towards the coming in of summer; móti degi, towards day, Fms. i. 71; hann sofnáði móti deginum, vi. 62; móti þingi, towards the opening of parliament, Rb. 530.
MÓT, n. [cp. Ulf. môta = GREEK; O.H.G. mûta] :-- a stamp, mark; spurði hann hvers mót eðr mark var á þeim penningi, Th. 50; mót á silfri, 623. 6l; skaltú smíða hús eptir því móti sem nú mun ek sýna þér, Fb. i. 439. II. metaph. a mark; máttú sjá mót á er hón hlær við hvert orð, Nj. 18; æsku-mót, Fms. xi. 422; ættar-mót, a family likeness; manns-mót, the stamp, mark of a true man, Fb. i. 150; alla þá menn er nokkut manns mót var at, Hkr. i. 13; það er ekkert manns mót að honum, he is a small man, a mannikin; er eigi ambóttar mót á henni, she does not look like a bondwoman, Fas. i. 147. III. manner way, which may, with Dan. maade, Swed. måte, be borrowed from Lat. modus; með kynligu móti, in a strange manner, Fms. ix. 9; með undarligu móti, Nj. 62; mikill fjöldi dýra með öllu móti, of every shape and manner, Þorf. Karl. 420; með því móti, in that way, Fms. i. 48, Fær. 2; með litlu móti, in a small degree, Finnb. 328; með minna móti, in a less degree, Sturl. i. 214; með því móti at (in such a way that) þeir sóru eiða, cp. Lat. hoc modo, Fms. vi. 27; með öngu móti, by no means, Lat. nullo modo, i. 9; frá móti, abnormally, Grett. 92 A.
móta, að, to stamp, coin; móta penning, passim in mod. usage; mótaðr (stamped) pundari, mótaðr penningr, Rétt., Flóv. 2. metaph. to mark; skyldim vér þannig móta oss mest sem Guð kenndi postulum sínum, ok kvað þá eigi ella mega komask í himinríki nema þeir væri þannig mótaðir, Hom. (St.), Fr.
mót-bára, u, f. a 'counter-wave:' metaph. an objection, Thom. 42, Bs. ii. 42, Karl. 543.
mót-bárligr, adj. adverse, Stj. 326, 331.
mót-blástr, m. a counter-blast, opposition, H.E. i. 516.
mót-burðr, m. a coincidence, Bs. i. 743 (v.l.), ii. 39, 113.
mót-dráttr, m. a pulling against, hostility, Bs. i. 722.
mót-drægi, n. = mótdráttr, Bs. i. 819.
mót-drægr, adj. adverse, opposed, Bs. i. 727, 816.
mót-fallinn, part.; mótfallinn e-u, adverse to a thing.
mót-ferðir, f. pl.; vera í mótferðum við e-n, to go against, Sturl. iii. 19, Ó.H. 227.
mót-ferli, n. adversity, Bs. i. 700.
mót-fjalir, f. pl. [early Swed. thingfjälar] :-- the hustings or shed where meetings were held, O.H.L. 46, Fms. vii. 39, MS. 655 xvii. 2.
mót-ganga, u, f. resistance, Fms. v. 37, vi. 30; mótgöngu-maðr, an antagonist, Sturl. i. 75, Hkr. iii. 104. II. a going to a meeting, N.G.L. ii. 244, D.N.
mót-gangr, m. a going against, Fms. v. 189, vii. 280, Sturl. iii. 3; mótgangs maðr, an opponent, ii. 185, Fb. i. 512 :-- adversity, mod.
mót-görðir, f. pl. offence, Fms. iv. 218, vii. 157, Sfj. 143, Magn. 520. mótgörða-samr, adj. offending, Ld. 300.
mót-horn, n. a 'meeting-horn,' trumpet, 645. 66.
mót-hverfr, adj. = mótsnúinn.
mót-högg, n. a blow in front, opp. to bakslag, Fms. viii. 399.
mót-kast, n. opposition, Fms. iii. 165, Thom. 44, 50.
mót-lauss, adj. without joints, of a ring; hringr m., Eb. 10.
mót-líkr, adj. similar, Fs. 174.
mót-læti, n. adversity.
mót-maðr, m. a man at a meeting, parliament-man, N.G.L. i. 314.
mót-mark, n. a stamp, Rétt. 39.
mót-markaðr, adj. stamped, Jb. 376.
mót-mæla, t, to contradict, Vígl. 19.
mót-mæli, n. a contradiction, Fms. i. 299, vii. 132, Korm. 160.
mót-möglan, f. a murmuring against, Bs. i. 764.
mót-reið, f. an encounter on horseback, Sturl. i. 38.
mót-reisn, f. a rising against, resistance, Bs. i. 811.
mót-ris, n. = mótreisn, Fms. viii. 246 (v.l.), Thom. 87.
mót-settr, part. opposed, adverse, Karl. 410.
mót-snúinn, part. adverse, Bs. ii. 185, Lv. 109, Fs. 18, Gísl. 139.
mót-staða, u, f. resistance, Fms. i. 65. COMPDS: mótstöðu-flokkr, m. an opposition party, Hkr. ii. 271. mótstöðu-maðr, m. an antagonist, Nj. 101, Bs. i. 722.
mót-staðligr, adj. withstanding, opposing, Fms. ii. 199, Stj. 23, Bs.
mót-standa, stóð, to withstand, resist.
mót-stefna, u, f. a meeting duly summoned, Ísl. ii. 375.
mót-stæðiligr, adj. = mótstaðligr, Bs.
mót-svar, n. an answer, reply, Sturl. iii. 138.
mót-tak, n. resistance, Karl. 160. 2. the strap of a horse's girth which passes through the buckle (högld).
mót-taka, u, f. resistance, Fms. ix. 374, Orkn. 364.
mót-viðri, n. a contrary wind, Fms. ii. 127, Fbr. 22.
mót-vindr, m. = mótviðri.
mót-völlr, m. a place of meeting, Fas. i. 503.
mót-þrói, a, m. a rebellious spirit, Fas. iii. 151.
mót-þykki, n. dislike, Fas. ii. 355.
Móveskr, adj. Moabitish, Stj.
muðla, að, [muðr = munnr], to maunder, Karl. 197; m. fyrir munni sér, Fms. vi. 372, Thom. 74 :-- to munch as cattle do.
muðlan, f. munching with the teeth, Al. 168.
muðlungr, m. arbutus-berries, also of uneatable berries.
MUGGA, u, f. mugginess, soft drizzling mist, Edda (Gl.) ii. 486; þoku-mugga, Snót 20. COMPDS: muggu-kafald, n. fog and snow. muggu-veðr, n. muggy, misty weather, Ísl. ii. 87.
MUNA, að, [the root word of mund, n., mundi, mundanga, munr; the primitive notion is from scales, balance, weight, disparity, or the