This is page 721 of the supplement to An Anglo-Saxon Dictionary by T. Northcote Toller (1921)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Bosworth/Toller. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

TENDLING -- TÍMAN 721

lengum, tendlincgum, v.ll.) nudum se in illis spinarum aculeis et urticarum incendiis projecit, Gr. D. 101, 17.

tendling, e; f. Burning. See preceding word.

tengan. Add :-- 'Noldon wé efstan ... gif wé tó beteran lífe ne becómon ...' Betwux þæ-acute;re tihtinge hí tengdon forð, Hml. S. 34, 234.

-tenge. v. gæder-tenge.

teohhian. II a. add :-- Hwílum hí magon begytan þá þing þe heom æ-acute;r teohhode næ-acute;ron aliquando obtinere possunt ea, quae non sunt praedestinata, Gr. D. 54, 11. II c. add :-- Hé tihhode (þóhte, v.l.) þ-bar; hé sceolde æ-acute;rest gelíðian heora réðnysse eorum prius studuit asperitatem placare, Gr. D. 80, 16. II e. add :-- Gif ðæt ne wexð ðæt hié tiohhiað tó dónne si quod videtur gerendum sollicita intentione non crescit, Past. 445, 8. II e α. with infin. :-- Hé teohhode fæstende becuman tó mynstre jejunus pervenire decreverat, Gr. D. 128, 27. v. fore-teohhian.

teolen, tilen, e; f. Endeavour, earnest effort, employment; studium :-- Hé wæs geornfull mid teolone (tolene, bígenge, v.ll.) his singalra gebeda continuae orationis studio intentus, Gr. D. 71, 11. Þá þá hé wæs swýðe georne behealdende ðá teolone (tilone, v.l.) his gestlíðnesse cum hospitalitatis studio valde esset intentus, 194, 12.

teol-þyrel (l. -þýrel). Add :-- Teolþýrl foramina, An. Ox. 134.

teón. [On p. 978, ll. 2, 3 for leáh, tongne l. teáh, longne.] I 1. add :-- Þá múlas þe þ-bar; cræt tugon ... tómengdon þá getogu þ-bar; hí teón ne mihton, Hml. S. 31, 972. II a. add :-- Ðá ridon his men tó and tugon út ðæt spic of Æðelsiges húse, C.D. iii. 291, 16. III 2. add :-- Hé ofslóg Tetricum for þý þe hé hí him teáh tó anwalde, Ors. 6, 26; S. 276, 23. III 3. add: to usurp :-- Ealle naman mæ-acute;st teóð genitiuum, Ælfc. Gr. Z. 250, 13. Ðá land þe Leófsunu him tó teáh terras illas quas Leofsunu sibi usurpabat, Cht. E. 213, 6. Gif hí æ-acute;nig man him tó teó hæbbe hí bútan Godes bletsunge and úre. Cht. Crw. 19, 27. Hí ne sceoldon þone gyrlan him tó teón habitum usurpare non debent, Chrd. 63, 22. III 4. add :-- Ic nelle þ-bar; æ-acute;nig mann áht þæ-acute;r on teó búton hé and his wícneras (cf. ic nelle þ-bar; éni man énig þing þér on theó, bútan hí and heara wícneras nolo ut aliquis hominum se intromittat nisi ipsi et ministri eorum, 347, 3), Cht. E. 233, 7. III 5. add :-- Hé plegode and fela fægera þinga forð teáh þe þám folce ungecnáwe wæs, Ap. Th. 17, 13. III 6. add :-- Ofer mæ-acute;ðe úre þú forð týhst spræ-acute;ce ultra aetatem nostrum protrahis sermonem, Coll. M. 32, 11. On þám tíman ne teáh nán æðelborennyss næ-acute;nne man tó wurðscype, Hml. S. 3, 6. IV 1. add :-- Þá næ-acute;ddran áweg tugon, Hml. Th. ii. 490, 1. v. for-, tó-teón; un-togen.

teón to accuse. Add :-- Wrec ðé gemetlíce, and eác swá gebæ-acute;r, ðý læ-acute;s ðé men leásunga teó, ðæt ðú ðíne cysta cýðe, Prov. K. 46.

teóna. IV. add :-- Heora hryre wearð Ahtenum tó áræ-acute;rnesse þ-bar; hié ðone ealdan teónan gewrecan mehten þe him on æ-acute;rdagum gemæ-acute;ne wæs, Ors. 3, 1; S. 98, 9. [v. N.E.D. teen.]

teón-full. Add: [v. N.E.D. teenfull]: teónian. Add: [v. N.E.D. teen; vb.]

teónlíce. II. add :-- Achan wearð ðá oftorfod teónlíce mid stánum, Hex. 54, 5.

teón-ræ-acute;den[n]. Add :-- Nánum hé ne forgeald yfel mid yfele, ac hé forbær manna teónræ-acute;dene mid micclum geðylde, Hml. S. 31, 305.

teón-word. Add :-- Þá hæ-acute;þenan weras his word hefiglíce onféngcon, and hine mid teónwordum (injuriis) éhtende wæ-acute;ron, Gr. D. 250, 20.

teorian. l. teórian, and I. add :-- Þæt mód of his ágenre untrymnesse wérgað and teórað mens ex infirmitate lassescat, Gr. D. 204, 23. Þonne teórað mægen mín dum defecerit uirtus mea, Ps. Rdr. 70, 9. Teórode hálig defecit sanctus, 11, 2: 30, 11. Ic wæs winnende and teóriende tó þám ýþum laborans in fluctibus atque deficiens, Gr. D. 347, 28. [v. N.E.D. tire.]

-teórodness. Add: v. á-teórodness.

teosu-word, es; n. An injurious word :-- Þá hé swíðust óðre men mid tesowordum tæ-acute;l[d]e in his renceo, þá earnode hé mé þæs écan teónan, Nap. 62. Þá hé oftost tesoword spræc in his onmédlan gealpettunga, þá earnode hé mé þára mæ-acute;stan benda, 27, 39.

teran. Add :-- Geseah hé þ-bar; án wulf genam þ-bar; cild; þá tær hé his loccas heófende, Hml. S. 30, 180: Jud. 281.

téung. v. hrif-téung.

tíd. I a. add :-- Múða gehwylc mete þearf, mæ-acute;l sceolon tídum gongan, Gn. Ex. 125. Ic on Þín hús hálig gange, and þæ-acute;r tídum þé tifer onsecge, Ps. Th. 65, 12. I a α. a favourable occasion or period for a person :-- Swá mon on ealdum bigspellum cwyð, þ-bar; hwílum beó esnes tíd, hwílum óðres. Prov. K. 31. I c. add :-- Wæs his gewuna þæt hé wolde æ-acute;lce dæge habban twá mæssan, and ealle his tída tógædere, æ-acute;r hé út eóde, Vis. Lfc. 64. I d. add :-- Ic bebeóde ðæt mon ymb tuælf mónað hiora tíd boega ðus geuueorðiae tó ánes dæges tó Osuulfes tíde, C.D. i. 293, 1-3. II 2 a. add :-- Se síðfæt þe Zosimus on xx dagum oferfór, þ-bar; eall Maria on ánre tíde ryne gefylde, Hml. S. 23 b, 761. Wearð ðáre sæ-acute; smiltnesse áwænd fæ-acute;ringa betwux twám tídum (in the course of two hours), Ap. Th. 10, 25. v. bell-, cenning-, dæg-, edmæ-acute;l-, frum-, gereordung-, gewin-, hæ-acute;lu-, hwíl-, mæ-acute;l-, mæsse-, onríp-, úhtan-, unriht-tíd.

tíderness. I. Dele 'I.' and under (a) add :-- Þá heofenan wé ne magon for úre eágena týddernysse geseón, Lch. iii. 232, 16.

tídlíce; III. add :-- Hé his gelaþunge ðæs ful tídlíce of ðæ-acute;ra gedwolmanna gedreccednysse áhredde, Hml. S. 23, 407. v. un-tídlíce.

tídre. II. dele third passage. II a. add :-- Ealde menn sweltaþ, and óðre men ádlseóce bióð, and mænigra eágan tédra bióð, Archiv cxx. 298, 22. Þone hád týdera manna infirmantium personam, Gr. D. 267, 18.

tídrian. I. add: of living creatures :-- Sceápa eágan tédriað on þám geáre, Archiv cxx. 298, 17. Gif mannes múð sár sié ge týdred, Lch. ii. 4, 1. Gif ic underfó in mé þone hád tédriendra manna ... ic mage gehelpan þám tédriendum mannum si infirmantium in me personam suscepero, infirmantibus prodesse possum, Gr. D. 267, 17-21.

tíd-sang. Add :-- Sí gedón tácn nónes, þ-bar; fylige se tídsang agatur signum none, quod sequatur ipse laus, Angl. xiii. 399, 483. Cyrclice tídsang[as] canonicas horas, An. Ox. 56, 317.

tíd-ymbwlátend. Add :-- Tídemwlátend oroscopus, i. horarum inspector, Hpt. 31, 8, 135.

Tifer, e; f. Tie Tiber :-- Hé cwæð þ-bar; hit gelumpe on Rómebyrig, þ-bar; Tifre streám wæs upp gangende and swá swíðe gangende, oð þ-bar; hyre wæter and ýða fleówen ofer þá weallas dicens, quia apud hanc Romanam urbem alveum suum Tiberis egressus est, tantum crescens ut ejus unda super muros urbis influeret, Gr. D. 220, 8. Cf. þá wearð Tiber seó eá swá flédu swá heó næ-acute;fre æ-acute;r næs Tiberis ultra opinionem redundans, Ors. 47; S. 180, 17.

tíg(?); m. Add: tíge(?); n.

tígan. (a) add :-- Hí læ-acute;ddon þone cyning tó ánum treówe, and tígdon hine þæ-acute;rtó, Hml. S. 32, 109. Hig tígdon his swuran swíðe mid racenteágum and his handa samod mid heardum ísene and þá fét tógædere, 35. 164.

tiger. Add :-- Gelamp þæt twá hréðe deór, þe sind tigres gehátene, þæ-acute;r urnon and ábiton swá hwæt swá hí gemétton ... Ðá cwæ-acute;don þá apostoli tó ðám folce, 'Þás réðan deór gehýrsumiað Godes mihte ... þurh ðæs naman sind þás réðan tigres betwux eów swá tame swá scép, Hml. Th. ii. 492, 10-21.

tígere. Dele, and see húfe.

-tigþe (tíþe), -tygþe (-týþe). v. bén-, wil-tigþe (-tygþe): tihtle Add: v. wer-tihtle.

til. II. add: suitable, adequate :-- God wolde þ-bar; seó hálige geférræ-acute;den áweht beón sceolde þe on ðám scræfe tile hwíle gereste hæfdon, S. 2, 428. Sylle man tó middægþénunge twám and twám án tyl cýssticce. Chrd. 15, 3.

tilen. v. teolen.

tilia. Add :-- Gif se yrðlincg behylt underbæc gelóme, ne bið hé gelimplic tilia, Hml. S. 16, 179.

tilian. III 1 b. add: Ælfc. T. Grn. 20, 20. III 2 a. add :-- Hí swídost æ-acute;lces gedweldes tiledon. Hml. S. 23, 364. Ðæt hé hine selfne ne forlæ-acute;te, ðæ-acute;r hé óðerra freónda tilige ne proximos juvando se deserat, Past. 463, 4. IV. add: to strive for :-- Wá ðám mannum þe eorðlicum spédum tiliað and strýnað, Verc. Först. 120, 16. VII 1. add :-- Hé tiolode men forlæ-acute;ran, Past. 233, 22. VII 3. add :-- Hé for þæ-acute;ra æfweardra gemynde tilode, þ-bar; hé gebæ-acute;de pro absentium memoria curavit exorare, Gr. D. 311, 4. Ðeáh hí self teladon ðæt hí óðre men ne dwellen. Past. 449, 24. Tilian wé georne þ-bar; wé þonne gemétte synd on gódum weorcum, Verc. Först. 130, 6. v. un-tilod.

tillan to pay toll. v. tyllan.

tilþ. II 1. add :-- Tilþa lucra, An. Ox. 56, 309. v. eorþ-tilþ.

tilung. III. add :-- Þá nearonessa his ágenre costunge hine gedydon þý geornfulra tó þáre teolunge (gímene, v.l.) godcundra beboda, Gr. D. 26, 20. Ðá cynn beóð langswýrede ðe lybbað be gærse ... and æ-acute;lc byð gelimplic tó his lífes tilunge (each is adapted for caring for its life), Hex. 16, 4. Læ-acute;cedóm is álýfed fram líchamena týddernysse, and hálige gebedu mid Godes bletsunge, and ealle ódre tilunga syndon andsæ-acute;te Gode, Hml. S. 17, 215. IV. add: (a) the getting of something :-- Wulfas and león habbað ... máran tuxas tó heora metes tilunge, Hex. 16, 7.

tíma. I a. add :-- Gýfernyss déd þ-bar; man yt æ-acute;r tíman, Hml. S. 16, 269. Hét hé him beran bere tó sæ-acute;de, and ofer æ-acute;lcne tíman ðá eorðan seów (allatum hordeum ultra omne tempus serendi terrae commendavit, Vit. Cuth. 19), Hml. Th. ii. 144, 12. II. add :-- Sume gedwolmenn cwæ-acute;don þ-bar; ... wæ-acute;re sum tíma æ-acute;r þan þe Críst ácenned wæ-acute;re, Hml. S. 1, 7. II a. add :-- Tó þám forewearde ðæt Eádsige hit hæbbe his lífes tíman, C.D. vi. 190, 15. II b. add :-- Þrý mónðas wyrcað þryfeald(e) gewrixlunge þæ-acute;ra feówer tíman, Angl. viii. 319, 5. v. dæg-, hæring-, hálsung-, mæ-acute;l-, úhtan-, undern-tíma.

-tíma. Add: v. geoc-tíma.

tíman. I 2. add: tíman be to have a child by :-- Hwílon eác se fæder týmde be his ágenre dehter, Ælfc. Gen. Thw. 2, 4.