SPECIMENS.

I.—SPECIMEN OF MR. CLEASBY'S MS. WORKED OUT BY HIMSELF.

mâl, s, pi. n., pï. mool, Gr. þþ. 30, i. 83" Cod. B, lb. 41. ii. 318"
Cod. A, ísl. S. i. 374*; inol, Norskc Love 335^a'^!. Two loading signi-
fications characterise this word, each of which present a number of
subdivisions. 1. speech, cp. mæla, to speak. 2. measure, cp. mæla,
to measure.

I. Leading signification.

a.—-facullas voces articulatas proferendi, loqtiela, a speech. Börs synir
toku upp tréin, sköpuðu af menu, . . . gaf hinn fyrsti önd ok lif. . . þriði
ásjóuu, málit ok hcyrn ok sjón, Sn. E. gg. c. y. io¹⁴. aldri hræðumsk ck
bau guð er þú göfgar, þvíat þau hafa ekki inál, Fins. i. 97'". þröngdi
svá sóttarfari konungsins, at hann missti múlsins, x. I48¹⁷. þá spurði
konnngrinn ef Sigvaldi hefði rnál sitt, xi. 102'^. hefi ek niarga vega
leitað niála við hana ok hefi ek aldri fengit orft nf henni, Laxd. c. 12.
3O¹⁷. þeir glötuðu cinnar tungu máli er forðum vildu stöpul smíða
í gegn Guði (speech in one language), No. 677. I9^!8. þeir menn er á
er hunds höfuð ok hafa gauð fyrir mil (latratns pro loquela), Rinib.
iii. 39. 347*. þeir hafa eigi nianns rödd nú nial, voice or speech, Rimb.
iii. 45. 348²¹. honocentaurus hetîr tvenn nieol, voices, organs, manners
of speech, 673. A. 47".

b.—sermo, oratio, verba, hvart etu þeir Steinarr ok Onundr her, svá at
þeir megi skilja rmil mitt, Eg. c. 86. 735⁴. hvárt er Flosi svú nær, at hann
megi heyra mál mitt, Nj. 129. 200''. ver eigi nac.r hontnn en mul nemi,
Fms. iv. 28^1C'. þór er inikit fyrir mali, v. 325¹*. var hann snjallr i
nu'ili ok talaðr vel ú þingi, ix. 535¹³. skilr þú niikkut her manna nu'il ?
Anumdis egir: eigi heldr enn fugla klið, Fas. ii. 5I2-⁰. sumum gefsk
mala þýðing, No. 677. 2O²³. skuldskapr var honuin svá tiltækr sem
hann mælti af tungu fram sem annat mál, other speech, i. e. prose, Fms.
iv. 374'', cf. 91, var. 5. engi var svú vitr hjá, at snjallara mál (sermo,
ora/io) mytidi fram bera, Fms. vii. 158^". eigi man þat svâ skjótt ráðask,
segir þorstcirm ok tók annat inál, Gunnl. c. 5. 7o⁷. engi hafði hón orð
um fyrr en Gestr lank sínu niáli, Laxd. c. 33. !3O^b. ok er Ölafr lauk
sínu máli, þá var góðr rórnr gerr, 27. io6^lu. en er hann hafði þetla
mælt fylldisk þegar mál hans, was fulfilled, came to pass, MS. 623. 42*.
þau eru upphöf af máli minu (of a sermon), ísl. S. i. 385'^. bar Gizurr
jþar á r.iikit mál, at hann mundi því auðveldliga á leið konia. insisted
much, Fins. x. 93^IS. þurfu þér firi því at... syna fyrir mer oil þau mál
ok athæfi er hafa þarf fyrir konungi, expressions, modes of expressions,
Sks. 301- —Cod. 6l^ft. 29: pi., þá svarar drottinn vár mcð málum David
propheta, in the U'ords of David, No. 619. 3I~\ In specie, colloquiinn,
begar er þeir fundu menn at máli, Fms. i. 2O4⁹. maelti hann jafnan fyrst
við Norðmenn ef beir vildu hafa múl hans, audients hos ham, -paven, vii.
241". Ölvir hmifa var með konungi ok koin opt á. null við konung. Eg.
24. Io6². bar ^ lagðisk niðr ok skaut fyrir loku, cngi þorði at krefja
hann máls, 81. 6(_^T'^:!. þórdís gekk til máls við Egil, 89. 764*-. síðan
hxttu þau múlinu (v;*r. talinu), Nj. c. 6. io³. þegar er hvárir ná máli
annarra stóð Atli upp ok mælti, 5. 8^H. In specie, rcsponsum, hann
leitaði þá máls urn við Ásgerði, hverju þat gegndi, Eg. c. 83. 7O3^?.
sendirno'nnum þikkir hun sv.-ira furðu stórliga ok spyrja hana máls nm,
hvar til svör þessi skulu koma, S. i. Har. Hárf. 3. 77'-'³, cf. Fms. i. 3^l.
mælti hann mál af þeim, ok spurðu þau hversu bardaginn hefði gengit,
Fas. iii. 5^5²³. Sermonis argnmentum, judiciinn (de aliqua re) verbis
portatum, þat var rm'il manna at henni hafi allt verit illa gefit, þat er etc.,
Nj. c. 154. 2ÖS¹⁹. þat var mál manna um þ;i jbórólf ok Bárð, at þeir
vxri etc., Eg. c. 8. 39". þat er mál manna at eigi hafi meiri skornngr
vi-rit i Noregi, Fms. vii. ISO⁷, ok höfðu menu at mali, at bat sumar
höfðu Marcus-mcnn byr hvert er þeir vildu, 3OI¹. allir menn höfðu á
nu'ili er Ólaf sá, hversu fríðr maðr hann var, Laxd. c. 22. 8S²*. Nar-
ratio, nú cr þar til máls at taka er þorkell Eyjólfsson sitr í búi sínu,
Laxd. c. 74. 314". jarlíirnir Urgu-þrjótr ok Brimeskjarr er fyrr var
getið í þessu máli, Fms. xi. 4I³. Proverbium, saying, pat cr forut m:'il,
at bysna ska! at betr verði, Fms. x. ïtii'²". Runœ i/icisa: vel sen/entice ?
hann hafði króka-spjót í heudi haugtekit ok mál i, (the runes wore

legible? or of important signification?), Laxd. c. 21. 78'-'. nú eru tekin
Grásíðu brot, ok görir jporgn'mr bar af spjot . . . mál vóru i, ok fcert i
hepti spannar-langî, (i.e. fært spjót í hepti), Gisl. Cod. II3^W, cf. niiUa
sax, Fas. i. 5I4¹⁸- Utnis integer senstis. logice—a complete period, her
er m:il fu'.lt í hvcrju vísu-orði, Sn. E. brh. 86. 234''. her er tvau nial full
koiniu i hverju vísu-orði, 85. 233-'. ok er sá. visu-helmingr ei elligar
rettr at mali, 91. 235²⁷. The mode (either with an usual or artificial
term) of appellafion in poetry (as, for instance, that a man be called
' maðr,' or be called ' skjald-tre." or the like) ; tvenn eru kyn ban cr
greina skáldskap allan: hver tvenn? mál ok ha:ttir, hvert niultak er
haft til skáldskapar? þrenn er etc., Sn. E. skm. i. 93'. þá þykkja
nygörvingar vcl kveðnar ef þat mál er upp er tekit haldi of alia visu-
lengð, Sn. E. brh. 82. 230". þeir úmæltu skáldskapnum Sighvats, ok
kölluðu at hann hefði eigi rétt ort at mali, Fms. v. 209''', cf. bragar-m.ll,
Sn. brh. 84. 232 (a poetical.. .). Lingua, idioma, er þú lætr eigi
þurfa í váru máli þessa níu raddar-stafi, Sn. E. lat. c. 3. 277'"'*. mícl þú
nú við mik girzkt mál, No. 677. 7-5"*. Haraldi var mjök stirt um nor-
rcent mál, Fms. vii. 165*. Postidatum, demand, assertion, Hákon
konungr hafði skrâ látið allar Eyjar fyrir vestan Skoîland þær sem hann
kallaði sér, en Skota-konungr hafði nefnt þær sem harm vildi eigi lausar
láta,. . . en um aðra hluti var skamt milli máls konunga, en þó gekk
eigi sættin saman, Fms. x. 132*. (ok miðhim svá mál á miðli þeirra) at
hvárir tveggju hafi nakkvat síns máls, ísl. S. i. I2²". hann festi járnburð
at svá skyldi sanna mál hans, Fms. vii. 230". hefir hann í marga staði
mikit til sins máls, 221¹⁰. hafa her hvárir tveggju mikit til sins mills,
Nj. c. 56. 88². þá skal sá þeirra hafa sitt mál er eið vill at vinna, Gr. i.
Kb. 3. 393¹. þeir skulu dómendr sitt mál hafa er fleiri eru saman þar,
29. 430". Gunnlaugr skal fyrr flytja fyrir, þvíat hánum eirir verr ef
hana hefir eigi sitt mál, Gunnl. 9. no-². þessi eru þau dæmi er sýna
hit sama mál, (i. e. at guð gorði brigð á skipaðum dómi), Sks. Cod.
Ii8^ft. 17. Factum, stipulatio, agreement, stipulation, condition, enda
á þat at halda med þeim ... nema þau vili annat mál á göra, Gr. i. fþ.
23. 336¹⁶; and 22. 335'. mi bregðr hann (griðmaðr) máli, við fleiri
menu, i. þþ. 56.148^. en ek skal lauss allra mála ef hann kemr eigi þá
út, Gunnl. c. 5. So'', cf. 9. IJ.6¹'. EJfalnm, mandatum, sá er. .. fyr-
lítr inál Guðs ok seining laga, No. 677'*. sá er elskar mik nuin halda
mál min, 17^s2. Diversœ formulce processvarice,. . . decisio, effntum etc.,
enda er eigi heimting til málsins, Gr. i. Kb. c. Si. 497". skulut nial
hans standask um þá siik, Gr. i. þþ. c. 21. Ó4¹³. enda er svá sem þeir
mæli eigi þeim nuilum, ntma þeir vinni eiða at, ii. lb. 46. 342"', cf. 21.
25. skulu þeirra manna mill standask ... hvar þess er Jieir taka eigi af
alþingis-máli, Gr. i. umb. 31. 2y6ⁿ. enn er sá hlutr í lögum er þií hefir
eigi kennt mér. þat er at festa mer konu, þorsteinn segir: þat er lítið
mál, ok kcndi honum atferli, Gunnl. c. 4. 54". hann skal segja i annat
sum fram sökina, ok fara svú öllu máli^um, sem hann hafi áðr ekki um
mælt, Gr. i. þþ. c. 12. 4O²⁶. kveðr Óttarr jarl þings, ok mælti þeim
málum á þinginu, at Hákon jarl skyldi heita vargr í veum, Fms. xi. 40".
ef hann kveðr svá at. ok hafði í máli sínu ' heilt n'ið ok heimilt,' en eigi
ella, Gr. i. fþ. 7. 317"''.

Negotiant, res, status. 1. negotinm et res simili sensu, |jórólfr
bað Ölvi byrja mál sitt, Eg. c. 16. Ö2¹⁵. Svertingr gekk á konungs fund
ok flutti null sitt, Laxd. 41. i8o¹⁶. hann fann páfaiin, ok tók hann þar
lausn af honum allra sinna mala (of all he bad committed), Orkn. 21.
86. ok niuntú mt verða mér at tnia til nn'ilanna þinna allra, Fms. xi.
IO4¹⁹, cf. Nj. c. 6. io¹⁷. sitr hann bar mi at málum sinuni við vegsemd,
xi. 4⁵. vit leituðum ekki fyrst þessa mála við Brynjólf, E. c. 9. 40*.
þikki mór nú vandask málit er ek hefi áðr ráðit brúðlaup mitt, Nj. 2.
4¹⁴. takit er mi hofðiugja þann er yðr þikkir bezt til fallinn, því at ein-
hvcrr mun þurfa at vera fyrir m;Vlinn, 124. I92⁷. ef maðr handsalar
niaiini sátt ... ok skilja þeir þat m;il eigi görr enn svá (the matter, affair,
almost stipulation), Gr. i. þþ. 50.13Ö⁰. vii ek því heita, at ciga síðan
allt mitt null undir yðr tostbrœðrum. Fas. 2. 532^s1. en þessi rnaðr er