This is page 215 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

GRIÐFANG -- GRÍÐ. 215

in the A. S. poem Byrnoth, but in both passages it is a Danish, not a gaxon word].

A. Prop. a domicile, home, with the notion of service; segja mann af griði, to give one notice to leave, Grág. i. 146; fá e-m grið, to get one a situation, id.; ef maðr hefir sér eigi grið (if a man has no home, no livelihood), ok varðar þat útlegð, id.; koma til griðs, to come to (take up) service, 147; þiggja grið með e-m, to lodge with one, 160; taka grið með e-m, id., 149; vera í griði með e-m, to be in lodgings with one, N. G. L. i, 210; lög-grið, a lawful home, id.; búi sínu eðr griði, one's household or abode, Grág. i. 163; fara ór griði, to leave service, ii. 144. COMPDS: grið-fang, n. the taking a dwelling, Grág. i. 20. griðfanga-dagr, m. = skildagi, Grág. ii. 468. grið-fastr, adj. having a home, Lex. Poët. griðka, u, f. = griðkona, Grett. 148 A. grið-kona, a, f. a housemaid, Nj. 118, Fms. viii. 243, Fs. 51, Grett. 148 A, Hrafn. 25, Grág. passim. grið-lauss, adj. homeless. grið-maðr, m. a 'house-man,' servant, lodger, Grág. i. 35, 242, ii. 143. grið-taka, u, f. a hiring of servants, Grág. i. 153. grið-vist, f. lodging, Njarð. 366.

B. In pl., metaph. a truce, peace, pardon; friðr is the general word, grið the special, deriving its name from being limited in time or space (asylum); rjúfa grið, spilla griðum, to break truce; setja grið, to make truce; halda grið, to keep truce; mæla fyrir griðum, to say the truce formula, etc., Grág. ii. 165 sqq.: the phrase, grið ok frið, fé-grið ok fjör-grið, truce for money and life, 168; segja í sundr griðum, to declare the truce to be at an end, Sturl. iii. 317; lífs grið ok lima, safety for life and limbs, Eb. 310; biðja griða, to sue for quarter (in battle), Nj. 45; beiða griða Baldri fyrir allskonar háska, Edda 36; gefa e-m grið, to give one quarter (after a battle), Nj. 265; ganga til griða, to sue for (take) pardon, Fms. vii. 245; þeir beiddu griða (truce) einn dag til heimreiðar, Eg. 279; kom hann þá griðum á ok því næst sættum, Fms. i. 81: a sanctuary, asylum, þeim er á grið kirkjunnar flýr, K. Á. 34. COMPDS: griða-beiðandi, part. one who sues for peace, Grág. ii. 23. griða-brek, n. pl. breach of truce, Grág. ii. 22. griða-gjöf, f. a granting truce (life), Orkn. 456, Fms. ix. 524. griða-lauss, adj. truceless, Germ. vogelfrei, Edda 40, Fas. iii. 391: neut., er allt var griðalaust (truceless) með mönnum, Eb. 234. griða-mark, n. a sign of truce, Edda 47. griða-mál, n. pl. truce formularies, Ísl. ii. 379. Grág. ii. 165 sqq., Fms. vii. 62, griða-rof, n. pl. breach of truce, Grág. ii. 22, Eg. 352, Fas. i. 72. griða-sala, u, f. a granting truce, N. G. L. i. 177, Eg. 232. griða-setning and grið-setning, f. truce-making, Sturl. ii. 159, Grett. ch. 77. griða-staðr, m. a sanctuary, asylum, Edda 37, Gþl. 179, Fas. ii. 63. griða-stund, f. a term of truce, Bret. griða-tíð, f. id., v.l. grið-bítr, m. a truce-breaker, Grág. ii. 166, O. H. L. 75. grið-níðingr, m. a law term, a truce-breaker, Grág. ii. 167, Nj. 102, Orkn. 430. grið-samr, adj. peaceful, merciful, Fms. viii. 234. grið-spell, n. pl. breach of truce, N. G. L. i. 254.

griði, a, m. a horseman, servant, Fb. ii. 335.

grið-mál, grið-sala, grið-setning, etc., vide griða- above.

Grikkir, m. pl. Greeks; Grík-land, mod. Grikk-land, n. Greece; Grikkja-konungr, m. the Greek king; Grikklands-eyjar, f. pl. the Grecian Isles, 625. 64; Grikklands-haf, n. the Grecian Archipelago, Fms. passim.

grikkr, m. [prob. from Engl. grig, cp. Johnson on this word], a juggle (mod. word); göra e-m grikk, to play one a trick.

Grikskr, adj. Greek, passim; Gríska, u, f. the Greek tongue; in old writers usually by metathesis, girskr, etc.

grimd, f. grimness, fierceness; sakir grimðar eðr íllvilja, Fms. i. 71; en eigi skorti hann spekt né grimd, 117; grimdar-andi, breathing wrath, Stj. 288; grimdar-mála dagar, days of wrath, Stj. 642. 2 Kings xix. 3; grimdar-náttúra, savage disposition, Mar. 604: grimdar-fullr, adj. savage, Fms. i. 207, Stj. 469: grimdar-hugr, m. fiery mood, Fms. v. 271. II. metaph. a biting frost; var grimd svá mikil at klæði þeirra freri, Fas. ii. 427: grimdar-frost, n. id., Bs. i. 381.

grimmask, d, (and að, Háv. 39), dep. to chafe, be furious; g. móti Guði, Fms. viii. 240; g. upp á heilaga kirkju, Thom. 6 (Ed.); hann byrsti sik ok grimmisk mjök (of a wild bear), Finnb. 248, Mar. 563; útan Þorbjörn, hann grimmask við hann fyrir allt saman, Háv. l.c.; hvárt mun þín reiði grimmask í gegn öllum mönnum, Stj. 329; grimmask á e-n, to rage against one, Pr. 402.

grimm-eygr, adj. fierce-eyed, Fms. ii. 20; better grunneygr, q.v.

grimm-hugaðr, adj. in a grim, fierce humour, Fas. i. 178, Stj. 187.

grimm-leikr (-leiki), m. savageness, cruelty, Eg. 255, Nj. 176, Fms. x. 380, Hom. 42, Sks. 496, Stj. 256, Mar. passim.

grimm-leitr, adj. grim, stern-looking.

grimm-liga, adv. grimly, fiercely, sternly, esp. in the phrase, hefna g., to take a fearful revenge, Fms. i. 266, vii. 157, x. 221, Fas. i. 13; g. reiðr, fearfully angry, Anal. 240; gráta g., to 'greit' sorely, Skv. 3. 25.

grimm-ligr, adj. 'grim-like,' fierce, Eg. 305, Nj. 104, Hkr. i. 10, Fms. ii. 100, vi. 131: savage, Edda 19; g. atganga, a furious onslaught, Mar. 575; g. orrosta, Bret.; g. dómr, Fms. ii. 223: fearful, Fs. 17; g. gnýr, a fearful crash, Sl. 57.

grimm-lundaðr, adj. of grim temper, Fagrsk. 24.

GRIMMR, adj. [A. S., Engl., and Hel. grim; Dan. grim = ugly; in old Icel. writers this word implies the notion of ferocity, sternness, wrath, but not of wanton cruelty, and seldom of ugliness as in Engl., Dan., etc.] :-- grim, stern, horrible, dire, sore; grimmt er fall frænda at telja, 'tis grim to tell of a kinsman's death, Stor. 10; grimt várumk hlið, a sore gap it was to me, 6; gráta grimmum tárum, to weep grim, bitter tears, Hkv. 2. 43; fimm grimmar nætr five grim, miserable nights, Korm. 184 (in a verse); grimm orð, lamentation, Gh. 1; hugðak mér grimt í svefni, I had a fearful dream, Bkv. 16. 2. stern, savage, Lat. ferox; hón var allra kvenna grimmust ok skaphörðust, Nj. 147; ákafa-maðr mikill í skapi, grimmr, úþýðr ok fátálr, Fms. i. 19; glaðmælt, undirhyggju-maðr mikill, ok hin grimmasta, 20; fyllask ens grimmasta hugar, to be filled with rage, 623. 25; g. híðbjörn, a grim bear, Grett. 100. 3. with dat. wroth; svá var hón orðin grimm Brjáni konungi, at ..., she hated him so much, that ..., Nj. 269; hence in poët. phrases, baugum, vellum grimmr, fé-grimmr, hodd-g., hating, wasting gold, munificent, Lex. Poët.: neut., með grimmü, grimly, Fms. ii. 9; gjalda e-t grimmu, to take grim revenge, 223. II. metaph., 1. with the notion of ugly, hideous; ljótt andlit ok grimmt ok andstygt mannligu kyni, Sks. 539, (rare.) 2. piercing, of cold; svá sem kalt stóð af Niflheimi ok allir hlutir grimmir, Edda 4.

grimm-úð, f. ferocity; grimm-uðigr, adj. furious, Fas. i. 32, Am. 55.

GRIND, f., pl. grindr, a lattice door, gate; lék þar grind á járnum, Fms. v. 331; eru garðar hennar forkunnar háfir ok grindr stórar, Edda 18; forn er sú grind, en þat fáir vitu hve hón er í lás um lokin, Gm. 22; gest þú né geyja né á grind hrekir, Hm. 136, Am. 36, Fsm. 9; láta hlið á ok grind fyrir eðr hurð, Grág. ii. 228; nú ganga menn í gegnum garðs-hlið þá skal sá ábyrgjask er upp lýkr grindum, N. G. L. i. 41; hestrinn hljóp svá hart yfir grindina, at hann kom hvergi niðr, id.; var grind fyrir borghliðinu ok lokin aptr, Þórr gékk á grindina ok fékk eigi upp lokit, þá smugu þeir milli spalanna, 30; Hel-grindr, the gates of Hel, Edda 38; Ás-grindr, the gates of the Ases, id.; ná-grindr, the gates of death, Skm. COMPDS: grindar-hlið, n. a gate with a lattice, Fms. ii. 148. grindar-hæll, m. a peg to keep the gate fast, Gþl. 383. grinda-sög, f. a saw (in a frame). grind-garðr, m. a lattice fence, Fs. 183. grind-hlið, n. = grindarhlið, Lv. 19. II. an enclosure, α. for ships, docks; liggja (of ships) í grindum, Hkv. 1. 49: pens for catching whales, hence the Dan. grinde-hval, grinde-fangst, of catching whales by penning them in; esp. veiða elgi (to catch elks) í görðum eða grindum, Gþl. 449: of store-houses, folds, fullar grindir, full-stocked folds, Hm. 77; fé byrgt í grindum, sheep penned, Eg. 375; honum var sagt at fé allt væri heilt í grindum ok úsakat, Fas. i. 71: lattice work, fjórar grindr lætr hann göra með fjórum hornum, ok níu reita rístr Þrándr alla vega út frá grindunum, Fær. 183, 184; lét göra grind um útan um legsteininn, Fms. viii. 237: in compds, beina-grind, a skeleton; dún-grind, q.v.: a gridiron, grinda-brauð, n. bread baked on a gridiron, Dipl., Vm.

grip, n. a grip, grasp; upp-grip, plenty to take, abundance; á-grip, q.v.; yfir-grip, compass: medic. spots on the skin, believed to be the finger-prints or marks of goblins or demons, Fél.

grip-deildir, f. pl. rapine, robbery, N. G. L. i. 20, Gþl. 473, Fms. i. 221, vi. 218.

gripla, að, to grope; fara griplandi hendi eptir, Gþl. 46.

griplur, f. pl. groping; henda griplur til e-s, to grope after, Eluc. 22; griplur er sem hendi þá, Mkv. 2: gloves without fingers, mittens. II. name of an epic Rímur in parchment, a dimin. = Rímur af Hrómundi Gripssyni.

GRIPR, m., gen. ar, pl. ir, [akin to grípa, to hold, seize, cp. A. S. gripe = manipulus] :-- prop. anything possessed; nú hafa tveir menn veðmæltan einn grip báðir,, Grág. i. 412; hross eðr skip eðr aðra gripi, 437; alla þá gripi er menn eiga saman, hvárt sem þat er akr eða eng eða aðra hluti, Gþl. 505. 2. value, money's worth; hann kvað þó verra grip í (of less worth) enn hann ætlaði, Nj. 73; yðr er ekki happ at drepa hann, ok engi gripr at hafa hann brott, not worth one's while to drive him away, Fms. vii. 218; enn þriðja hlut á hann þann er mikill gripr er í, Edda 15; epli þau er henni munu gripir í þykkja, 46; í gripum sæmiligum ok löndum, ... í þeim gripum er engi væri minna en tíu aura verðr, Sturl. iii. 293: gripa-tak, n. seizure of property, Grág. ii. 196, Gullþ. 19. 3. esp. in pl. costly things, pretiosa; klæðnaðr Þóru ok gripir, Eg. 158; hann skyldi ok kaupa gripi til handa henni svá at engi jafnfjáð kona ætti betri gripi, Ld. 132; klæði, vápn, ok annars-konar gripi, Fms. vi. 182; hann gaf sinn grip hverjum þeirra, Gullþ. 9, 19; húsbúnað ok klæðnað ok góða gripi, Fb. ii. 186; kost-gripr and kjör-gripr, a costly thing, Fs. 43; dýr-gripr, a jewel; spilla gripum sínum, to spoil one's own things, 51: gripa-kista, u, f. a jewel chest, Sturl. ii. 108 C: grip-auðigr, adj. rich in precious things, Ld. 154. II. in mod. usage esp. of cattle, stock; gangandi gripir, live stock, Bjarn. 22; stór-gripr, great cattle (cows, horses), opp. to smali, small cattle (sheep). III. a pr. name, Landn.

gripr, m. [Germ. griff], a vulture, Þiðr. 92.

GRÍÐ, f. frantic eagerness; í gríð, eagerly: gríðar-liga (gríðu-