This is page 289 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

HRYNJANDI -- HRÖKKVA. 289

látum und hánum hrynja lukla, Vkv. 16, 19: of fluids, to stream, pour down, ok er þeir vóru í brjósti hennar (of a wave), þá hrundi hón öll, Bs. i. 484; hrynja hafbárur, Fas. ii. 75 (in a verse): of blood, tears, water, hrynr blóðit ofan á kápu-skautið, Háv. 45; hvat berr nú þat við, faðir minn, at þér hrynja tár? Ld. 132, cp. the verse in Gísl. 2; sem regn það hraðast hrundi, himins í dimmu skúr (of rain), Pass. 23. 3: of floating hair, Edda ii. 500 (in a verse): of a song, hrynjandi háttr, a streaming, flowing metre, = hrynhenda, Edda (Ht.) 136. 2. of doors; hrynja á hæla e-m, to be shut on one's heels, of one who is turned out of doors, Skv. 3. 66, (in prose, skella á hæla e-m.)

hrynjandi, a, m. (or f.?), a streamer fastened to a staff, Gísl. 103, 104, whereas the other Recension (20, 21) has hrímandi, which appears to be an error; see Mr. Dasent's Gisli the Outlaw, p. 39.

hryssa, u, f. [hross], a mare; and hryssi, n., in compds, mer-hryssi, ung-hryssi.

hryssingr, m. coarseness, brutality; see hreysingr.

hrytr, m. a 'rowting,' snoring, Fas. i. 232, Bs. ii. 230.

hrýgja, ð, [hrúga], to heap together, Lat. cumulare, Karl. 259.

Hrýtlingar, m. pl. descendants of Hrútr (II), Landn.

HRÆ, n., old dat. hrævi or hræfi, (spelt hreifi, Hkv. 2. 23), gen. pl. hræva (hræfa), Lex. Poët. passim: [Ulf. hraiv in hraiva-dubo = GREEK, Luke ii. 24; A. S. hreaw; O. H. G. hreô] :-- a dead body, carrion, Grág. ii. 88, Nj. 27, Bret. 68, Stj. 201, Sturl. i. 28, Fms. iv. 244: carrion, of a beast, x. 308, passim. II. the wreck, fragments of a thing; Austmenn brutu þar skip sitt, ok görðu ór hrænum (the wreck) skip þat er þeir kölluðu Trékylli, Landn. 157: scraps or chips of trees or timber, þá á hann at höggva til þess er hann þarf at bæta þat, ok láta eptir hræ, Grág. ii. 295; þá eigu þeir at taka við af fjöru manns, ok bæta farkost sinn, ok láta liggja eptir hræ, 356; en ef hann vill bæta bús-búhluti sína, þá á hann at hafa við til þess, hvárt sem hann vill ór skógi eðr ór fjöru, ok láta eptir liggja hræ, 339; cp. hráviði and hrár viðr. This sense still remains in the mod. hræið! hræið mitt, hræ-tetrið, poor wretch! poor fellow! as also in hró, n. a mere wreck, ruin, an old dilapidated thing; skips-hró, kistu-hró, etc.; and metaph. hróið, poor thing! hón hefir aldrei verið heima, hróið! það getr aldrei orðið maðr úr henni, hróinu, Piltr og Stúlka 26. COMPDS: hræ-barinn, part. [hræ II], crushed; hræbarnar hlimar, felled saplings, Stor. 2. hræ-dreyrugr, adj. bloody, Akv. 36. hræ-dýri, n. a carrion beast, N. G. L. i. 80. hræ-fasti, a, m. = hrælog, Mork. 142 (in a verse). hræ-fugl, m. a carrion bird, fowl, bird of prey, Stj. 464, Bret. 68, (raven, vulture, etc.) hræ-gífr, n. = hrædýri, Lex. Poët. hræ-kló, f. the claw of a hræfugl, K. Þ. K. 132. hræ-kvikindi, n. (hræ-kind, f.), a carrion beast, K. Þ. K. 132, Fas. iii. 265, Stj. 582. hræ-köstr, m. a pile of slain, Fms. vi. (in a verse). hræ-ljómi, a, m. = hrælog, Bs. ii. 109. hræ-ljós, n. = hrælog, Sturl. iii. 215. hræ-log, n. a 'carrion-lowe,' the light which gleams round decomposing matter, hrælog brunnu af spjótum þeirra, svá at af lýsti, Sturl. ii. 50: mod. hrævar-eldr. Hræ-svelgr, m. carrion swallower, name of a giant, Edda, Vþm. hræva-daunn, -þefr, m. a smell as of carrion, Fms. viii. 230, x. 213. hræva-gautr, m., poët. a sword, Edda (Gl.) hræva-kuldi, a, m. deadly cold, Gg. 12. hrævar-eldr, m. = hrælog. hrævar-lykt, f. a smell as of carrion. In poetry blood is called hræ-dögg, -lækr, -lögr, -pollr, -vín: weapons, hræ-frakki (see frakka, p. 169), -gagarr, -klungr, -leiptr, -linnr, -ljómi, -máni, -naðr, -seiðr, -síkr, -síldr, -skóð, -teinn: a shield, hræ-borð, -net: carrion crows, hræ-gammr, -geitungr, -skúfr, -skærr, Lex. Poët.

HRÆÐA, d, [Engl. dread], to frighten, with acc., Fms. iii. 48, vi. 147, Ó. H. 119, passim. II. reflex. hræðask, to be afraid of, to dread, fear, with acc.; h. e-n, to fear one, Nj. 57, Fms. ix. 242; h. Guð, to fear God, Post. 656 C. 4; hræðumk ekki hót þín, Skv. 2. 9: with prep., h. við e-t, Fms. x. 358, Sæm. 131 (prose); hræðumk ek við reiði Óðins, Sighvat; h. fyrir e-m, Bær. 2: with infin. not to dare, hræðask at ljúga, 656 A. ii. 16; h. at gjalda, Fms. viii. 252.

hræddr, adj. (prop. a participle, like Old Engl. adred), afraid, frightened, timid, Nj. 105, Sd. 144, Fms. vi. 118; manna hræddastr, i. 216; h. við e-t, frightened at a thing, Nj. 205; vera h. um e-t, to fear, be alarmed about a thing, Fms. vii. 156, x. 18: it seems to be used as a subst. in Al. 32, Fas. ii. 531; ú-hræddr, fearless.

hræði-liga, adv. dreadfully, fearfully, Fms. i. 202, Fb. i. 417.

hræði-ligr, adj. dreadful, fearful, terrible, Fms. i. 138, ix. 489, Ísl. ii. 418, Stj. 22, 477, Al. 37.

hræðinn, adj. timid, Fms. vi. 155.

hræðsla or hræzla, u, f. dread, fear, Nj. 142, Eg. 41, Sturl. ii. 5, passim. COMPDS: hræðslu-fullr, adj. in great fear, Sól. hræðslu-lauss, adj. fearless.

hræfa, ð, (hreifa, Fas. i. 220, Fms. xi. 90), to tolerate, bear with; in the phrase, h. um e-t, menn þóttusk trautt mega um h. hans skaplyndi ok ofsa, Fms. xi. 90; ok mátti um h. meðan Högni lifði, Fas. i. 220, Am. 67; ok má ekki um þat hræfa lengr, it is no longer tolerable, Fs. 31.

hræigr, adj. cadaverous, Ýt. 15.

hræking, f. spitting, Hom.

HRÆKJA, t, [hráki], to hawk, spit, Bs. i. 347, Fb. i. 330, Stj. 325, Róm. 740, Laudn. 247; h. út, to spit out, N. G. L. i. 11, Mark vii. 33; h. á e-n, to spit on one, Matth. xxvii. 30.

hræla, að, older ræla, to beat a loom with a weaver's rod; hún hrælaði vefinn með gullhræl, Od. v. 62, hrælaðr örum, Darr.; h. dún, to shake eider-down on a frame to cleanse it.

HRÆLL, m., but ræll seems the true form, the h being spurious, [cp. A. S. reol; Engl. reel, = Gr. GREEK, Od. v. 62] :-- a weaver's rod or sley, Nj. 275; dún-hræll, a stick to clean eider-down.

hræmug-ligr, adj. (-liga, adv.), hideous, disgraceful.

hræpa, t, [hróp], to libel, defame, with acc., Niðrst. 6; h. Guð, to blaspheme, Mar. (655 xi. B. i); hrœpir hann Heimd&aolig;l, Frump. (pref.)

HRÆRA, ð, i.e. hrœra: [A. S. hrêran; Engl. rear; O. H. G. hruorian; Germ. rühren; Dan. röre; Swed. röra] :-- to move: I. with acc., Hým. 33; h. herbúðir sínar, Stj.; þeir fluttu burt þá er hrærandi vóru, Fms. v. 97; þær gátu öngan múga hrært, Fb. i. 522; ef vér hrærum hann, ii. 129; h. tungu, to move the tongue, Stor. 1; Guð hrærir alla stjórn hugar þeirra, Sks. 479. II. to stir, so as to mix; hrærðu allt saman mold ok silfr, Fms. iv. 298 (Hkr. ii. 220): to stir with a ladle in cooking, hræra í katlinum, Eb. 70 new Ed.; h. í pottinum, h. í graut, súpu, to stir in the kettle, to stir the porridge, broth, etc.; vindr hrærir stór höf, Edda: metaph. to stir in a matter, Bs. ii. 115, Róm. 257; also, h. um e-t, Þorst. Síðu H. 6; h. e-t, id., Karl. 187, Bs. ii. 35; h. við e-u, to touch a thing, Þiðr. 165. III. reflex. to stir, move oneself; þá hrærisk heinin í höfði Þór, Edda; því at ek ætla héðan hvergi at hrærask hvárt sem mér angrar reykr eðr bruni, Nj. 201; þau sjálf megu hvergi hrærask ór stað nema þau sé af öðrum borin eðr dregin, Fms. i. 139, x. 373; allt þat er kvikt hrærisk, Sks. 715; limarnar hrærðusk, Eg. 377; hvat liggr þar, mér þykkir sem þat hrærisk stundum? Fas. ii. 507; mátti hann þaðan hvergi hrærask, Nj. 203. 2. metaph., af þessum hlutum hrærisk (arises) heipt ok hatr, Al. 6; tunga hrærisk til únýtra orða, Greg. 25.

HRÆRAR, m. pl. [Ivar Aasen röyr; cp. Lat. crus], the groin, reins; hröra (acc.), Edda (Lauf.); hann hafði steinsótt, ok lá steinninn í hrærunum, sá er stemdi þurftina, Bs. i. 310; kom spjótið upp í hrærana, ok renndi ofan í lærit, Sturl. iii. 14.

hræri-grautr, m. a mess of porridge, the Scot. 'stirabout.'

hræri-ligr, mod. hræran-ligr, adj. movable; ú-hræriligr, immovable, Skálda 173, 204, Stj. 18.

hræring, f. motion, stir, Edda 52, Bs. ii. 159; h. líkamans, Greg. 72; h. hafsins, Rb. 438; sjóvar h., Sks. 51; h. tungls, 438; bíðandi eptir vatnsins hræringu, John v. 3 ( = Gr. GREEK). II. metaph. emotion; girndir ok hræringar, Stj. 35; úleyfðar hræringar, Magn. 468; af sjálfra sinna hræringum, of their own impulse, H. E. ii. 75; geðs hræringar, emotions.

hræringr, m. 'stirabout,' cp. hrærigrautr.

hræsi-brekka, u, f., in the phrase, færa e-t á hræsibrekku, to expose to scorn and ridicule; see rækibrekka.

hræsinn, adj. boasting, vaunting, Sighvat, Hm. 6.

hræsna, að, to feign; h. fyrir e-m, to act hypocritically before one.

hræsnari, a, m. a hypocrite, Matth. vi. 2, 5, 16, vii. 5, etc., Pass., Vídal.

HRÆSNI, f. [hrós], vanity, self-esteem, self-glorification, Stj. 644; sjálfhól ok h., Fms. ii. 267, Bs. ii. 16, Barl. 51, Róm. 267; göra e-t til hræsni, Fs. 88; fyrir tíma h., 'pro vanâ humanae laudis jactantiâ,' Hom. 22; always so in old writers, but at the time of the Reformation it assumed the sense of II. hypocrisy (GREEK of the N. T.), and is constantly with its compds used so in the N. T., Vídal., Pass., etc.

HRÖKKVA (also spelt hreyqua), pret. hrökk, pl. hrukku; pres. hrekk or hrökk, pl. hrökkva; subj. hrykki or hreykki; part. hrokkinn; with neg. suff. hrökkvat, Km. 23 :-- to fall back, recoil, be repelled, with the notion of a shrinking or reeling motion; Jarl hrökk ofan á Barðann, Fms. ii. 324; Hallvarðr hafði hrokkit fram ór lyptingunni ok á mitt skipit, viii. 388: with prep., þá gerðu þeir hríð ena þriðju ok vóru við lengi, eptir þat hrukku þeir frá, Nj. 115; kappa tvá þá er flestir urðu frá at hrökkva, Fms. v. 162: h. fyrir, to give way to a shock; gékk konungr svá hart fram, at allt hrökk fyrir honum, i. 45; ok sýndisk þegar sú fylking h. fyrir, viii. 14; ok svá ryðjask þeir nú um at allt hrökkr liðit fyrir, xi. 132: h. til, to suffice, cp. Dan. slaa til, of means, money: h. undan (to draw back) hrukku Baglar þá undan, ix. 30: h. við, to give way; ok verðr Sigvaldi nú við at h., xi. 95; ok muntú ekki annat mega en h. við, Nj. 90: to start up, from fear: h. upp, to be thrown open, of a door; to start up from sleep, h. upp með andfælum. 2. metaph., nær þótti hvert tré h. fyrir, every rafter seemed to give way, creak, Gísl. 31; at nær þótti skipit h. fyrir ok braka þótti í hverju tré, 115: til þess er hrökk undir miðdegi, till it drew nigh midday, Fas. i. 506 (where better rökk, from rökva); hrökk hræfrakki, Gísl. (in a verse). II. to curl, of hair; hár hans ok skegg er gull sem silki ok hrökkr sem lokar-spánn, Þiðr. 20; hann hafði gull hár ok hrökk mjök, Fms. vii. 239; dökkjarpr á hár ok hrökk mjök, Ld. 274: part. hrokkinn, curled; hrokkit hár, Sturl. iii. 122; hrokkin-hárr and hrokk-hárr, q.v.; með hrokknum (wrinkled) kinnum, Sks. 170.