This is page 316 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

316 í.

hann var í stafni á skipi hans, he was an inmate of the stern of the ship, Eg. 177: as also local names, í Þrándheimi, í Bæ, Kirkjubæ, Landn. passim: of a river, sea, lake, í ánni, in the river, passim; í læknum, in the brook; er mikill fjöldi eyja í því vatni, there are many islets in that water, Fms. x. 134; fengu þeir í hafi storm mikinn, vii. 51; skiljask í hafi, x. 122; liggja í lægi, in harbour, Grág. i. 92: of a place, í einum stað, í þeim, hverjum stað, in one, that, every place, Nj. 3; í heimi, in the world; liggja í valnum, Vígl. 26; standa í höggfæri, within sword's reach, Nj. 97; í miðri fylkingu, 274. IV. ganga allir í einum flokki, all in one flock, Nj. 100; í bókum, in books, Fms. xi. 49, (á bókum, Landn. 23); í Aldafars-bók, Landn. 23. 2. in, among; í Gyðinga-fólki, among the Jews, Ver. 12; var þá íllr kurr í Böglum, Fms. ix. 45; engi í kvenmönnum, not one of the women, Str. 18. V. in, within; hafa, halda í hendi, to wield, hold in the hand; hafa staf, spjót, vápn, sverð, etc., í hendi, Nj. 91; reiða í knjám sér, to carry on one's knees, Eg. 396. 2. of dress, clothes; vera í ..., to be in, wear; hann var í blám stakki, treyju, kyrtli, skarlats-klæðum, geithéðni, litklæðum, Nj. 48, 83, 91, 143, 175, 211, Fms. xi. 85.

B. TEMP, in, during; þenna vetr í Jólum, during Yule, Fms. x. 159; í Jóla-föstunni, in Advent, Dipl. ii. 14; í hinni fyrri æfî, in olden time, Ver. 59; í fyrsta heims-aldri, 7; aldrei optar í öldinni, never more during the period, Rb. 78; í hverri tíð, at any time, Hom. 112; í fornöld, in days of yore; í ári, this year, Sighvat, Lex. Poët.; í sumri, this summer, Bjarn. 7; í hausti, this autumn, Fms. vii. 70 (in a verse); í vetri, this winter, Eb. (in a verse); í degi, to-day, Fas. ii. 33 (in a verse); í kveldi, to-night, (mod. í kveld), Skíða R. 108, Sturl. iii. 275, see p. 37 (B. IV); í fyrstu, at first, Fms. i. 147, x. 4; í upphafi, in the beginning; í því bili, in that moment, 389; í þessu bili, 103; í því sinni, at that time, Sturl. ii. 3; í fyrsta ..., öðru sinni, the first ..., second time, Ísl. ii. 211, v.l.; í því (bili understood), adverb. in the very moment, then, Nj. 114; í því er Gunnarr stendr upp, ríðr ..., 82; í þessu, in the same moment, 125; Drottins-dag hinn fyrra í þingi, during the 'Thing-time,' Grág. i. 48: also, fyrsta, síðasta dag í sumri, vetri, viku, mánaði, the first, last, day of summer, winter, week, month; í augabragði, in a moment, Barl. 124.

C. METAPH. in various relations: I. denoting action, engagement, condition, often in Engl. to be rendered by a participle; vera í för með e-m, to be in the suite of another, travelling in his company; þar var ok brúðr í för, the bride was also in the party, Ld. 94; Skammkell var í för með Oddkatli, Nj. 81; ef maðr andask í þingför, on the way, Grág. i. 138; hafa kaupskip í siglingu, í förum, to have a ship in trade, voyage, Nj. 3; vera í víkingu, to be engaged in freebooting, Eg. 178; vera í bardaga, to be in the battle, Nj. 97; ef hann hittir hann í verki (working, at his work) úti ..., ef hinn er í verki (at work), Grág. i. 244; vera í smíð tíutigi vetra, to be a hundred years in building, of a house, Ver. 8; vera í gæzlu, to be in custody, Fms. ix. 3; vera í góðu yfirlæti, to be in good quarters, live well, x. 63; vera í boði e-s, to be in a person's invitation, bidden by him, his guest, ix. 497: í trausti, í nafni e-s, to do a thing in one's confidence, in one's name, passim; í minni eigu, in my possession, Ld. 30; eg á það ekki í eigu minni, ala barn í ánauð, Grág. i. 363; vera í skuld, to be in debt, id.; sitja í festum, Nj. 4; í trausti e-s, in his trust, under his protection, Eg. 465; göra e-t í banni, leyfi, orlofi e-s, to do a thing with the ban, leave, consent of one, passim; í nafni Guðs, in God's name, Niðrst. 8, N. T.; sitr Gunnarr nú heima í sæmd sinni, in all his glory, Niðrst. 88; eiga mikit í ábyrgð, to have much at stake, passim; í hljóði, in silence, in hearing, (see hljóð); hafa e-t í hug sér, to have in mind, Ld. 40. 2. denoting state; liggja í úviti, to lie in a swoon, Nj. 91; í sárum, Eg. 34; í helsótt, Grág. i. 201; menn vóru í svefni, asleep, Hrafn. 26, Barl. 66; láta ílla í svefni, Nj. 94; sofa í ró, to sleep in peace, Fms. vii. 317; vera í blíðu, góðu, íllu skapi, to be in a blithe, good, ill humour, Sks. 285; í reiði, in anger, Barl. 86; í hörðum hug, 655 xii. 3; vera í valdi e-s, in one's power, Barl. 86; í kafi, under water. II. denoting capacity, regard to, quality, in; hinir mestu íllvirkjar í ránum, great evil-doers in robbery, Fms. ix. 372; roskinn í orðum, mature in words, 241; léttr í máli, cheerful in speech, Ld. 228; þótti sem engi hestr mundi hafa við þeim í vígi, Nj. 89; hann gafsk bezt í öllum mannraunum, in all trials, Ld. 60; ef þér prettið hann í engu, in naught, Nj. 90; í öllum hlutum, in everything, Barl. 115; í allri atferð sinni, in all their ways, Dropl. 7. 2. by means of, through; opt kaupir sér í litlu lof, Hm. 51; hann sveik tvá sveina í fjölkyngi sinni, 623. 49; hvárt sem þeir göra þat í ráðum eðr í öðrum hlutum, Grág. i. 314; sakir þær er þú hefir gjört á hönd þér í björgum við Þórólf, Ld. 44; fannsk þat á í öllu, at ..., Nj. 90. III. denoting substance, matter, value, in; það er gott efni í e-u, it has good stuff in it; gott silfr í hring, gott manns-efni í e-m, the stuff of a good man is in one; varat (var Ed.) ílls þegns efni vaxit í syni mínum, i.e. my son would have made no bad thane, Stor. 11; hafa góða forystu í e-m, to have a good leader in a person, Skálda 200 (in a verse); at eigi hafi komit meiri gersemi í skikkju (never had come such a jewel of a cloak) til Noregs, Fms. x. 200; fé er í því, there is value in it, vii. 197; Hallr kvað góðan kost í henni, H. said she was a good match, Nj. 180; í þessu var þeim skömm, it was a disgrace to them, Barl. 139; meiri er veiðr í Flosa, en mörgum öðrum, there is more in F. than in many of the rest, Nj. 232; hefnd væri í honum, he would be a fit object for one's revenge, Hrafn. 26; það er gagn, lið í e-u, a thing is of use; ekkert gagn, lið, í e-u, useless; spyrr Þórólfr eptir, hvat verið hefir í erendum þeirra, Th. asked what their errand had been, Eg. 19; hvat er í því, how is that? what is the matter? Nj. 67; þat var mest í því (that was the chief reason) at allir vildu leita þér vegs, 78. 2. mikit í sér, much, good in itself, Fms. ix. 227, Hkr. i. 275; góðr í sér, H. E. i. 517. 3. denoting payment, in; var þat sumt í silfri, sumt í grávöru, some in silver, some in fur, Eg. 375; í löndum eðr í lausum aurum eðr í kirkju-búnaði, K. Þ. K. 40; skal gjalda þat fé í vaðmálum ok varar-feldum, í gulli ok í brendu silfri, 44; í jörðum, in land, Bs. i. 853; lausa-fé í gulli ok silfri, Nj. 257; skal lögaura við bjóða, en ekki í landi, Grág. ii. 245; í hverjum aurum hann vildi fyrir hafa, Nj. 259; inna alla sekt sína, bæði í utanferðum ok fégjöldum, 281. IV. denoting specification; bjúgr í hrygg, bowed in the back, Bárð. 175; fót í ristar-lið, the joint in the foot, Nj. 70; hönd í olbuga-bót, 97; í miðju, in the midst, Eg. 212; spjótið brotnaði í falnum, Nj. 108. 2. circumlocutory for a gen. or possess. pron. with the parts of the body, see p. 37, C. IV; augu, tunga, tennr, hjarta, bein, hryggr, iðr, æðar í e-m, one's eyes, tongue, teeth, heart, bones, back, bowels, veins, cp. the Engl. phrase 'the spirit within me;' hann braut hrygg í henni, he broke her back, Bárð. 170; í sundr gékk í Hrafni handleggrinn, Rafn's arm broke, 169; hann knýtir saman alla halana í nautunum, all the cows' tails, Gísl. 27. V. denoting parts of the whole, ellipt.; sá maðr er hlut á í úmögum, who has a share in the ú., Grág. i. 242; eiga fjórðung í viðreka, Am. 135: ellipt., hlutr or the like being understood, þeir menn er í hvalnum eigu, Grág. ii. 378; svá sem þeir eigu í skipi, i. 186. VI. the prep. can also be put after its case, esp. in poetry, old as well as mod.; Háva höllu í, Hm. 112; svik hans lægi svo hylming í, Pass. 2. 3; víngarði Drottins í, 15. 8; himneskri sælu í, Hallgr. VII. either the noun or pronoun is dropped, and the sentence becomes elliptical; hann þóttisk þar sjá helvítis kvalar í niðri, beneath (in the river), Nj. 275; hann fann stóran ás ok eld í, and fire in it, Ísl. ii. 462; engi ván í (viz. því) at, it was not to be expected that ..., Fms. ix; ef engra ráða er í leitað, if no steps are taken, i. 68; fás þykki mér í leitað, Bs. i. 352; görðusk þá í (there arose) fáleikar af þeirra hendi til Höskuldar, Nj. 169; segja konungi, hvat er þá hefir í görsk, they told the king what had happened, Fms. xi. 26; missa, sakna e-s í, to miss a thing, where 'í' has almost become an adverb in an intensive sense.

WITH ACC. in, into, towards.

A. LOC.: I. (answering to dat. A. I-V, see above), in, into; spjótið fló niðr í völlinn, Nj. 84; ganga í spor e-m, to tread in one's steps, 108; þeir kómu í túnit, 79; í skóginn, into the wood, Eg. 237; ganga upp í þingbrekku, 727; berit söðla yðra í haga, Nj. 33; ríða fram at Rangá, í nesit, 95; fóru þeir norðr í Víkina, Fms. x. 101; norðr í Noreg, 160; koma í England, to come into E., 254; fara allt í Saxland, as far as S., 100; suðr í Mön, 159; settisk konungr í borgina, Eg. 275; koma í þann stað, er ..., Grág. i. 485; koma í skotfæri, Nj. 108; koma í augsýn e-m, to come before one's eyes, Eg. 458: in, among, ef fé kömr í fé manns, Grág. ii. 305; nú koma hrútar eða hafrar í sauði manns, 310: þeir festa skjöldu sína í limar, Nj. 104; þeir settusk niðr í búðar-dyrnar, Ísl. ii. 194; hús er þeir kómu í, Eg. 234; ríða heim í bæ, ríða í garð, Fms. iv. 77; færa í naust eða í sel, N. G. L. i. 38; leggja í kistu, to put into a coffin (chest), Eg. 127; hann verpr sér í söðulinn, into the saddle, Nj. 83; hann stakk sverðinu í bug hringnum, Eg. 306; steinninn kom í höfuð bóandanum, hit him in the head, Nj. 96; tros féll í höfuð mér, Edda 30 :-- sigla, láta í haf, to stand out to sea, Fms. x. 76, Ld. 72, Eg. 514; halda skipi í höfn, to stand into harbour, 515; koma í Hvítá, to land in Whitewater, Fms. x. 12; leggja (to land) í Laxavág, 106 :-- of dress, fór konungr í annan búnað, he got into another dress, 16, Barl. 81; fara í brynju, kyrtil, föt, yfirhöfn, to put on, dress. II. connected with adverbs denoting direction, -wards, (southwards, etc.); stefna suðr í land, Eg. 32; riðu sex í suðr (southwards), sex í norðr (northwards), Nj. 279; snúa fram í nesit, 96; fellr áin sum í austr, sum í landsuðr, 263; sá dalr gengr vestr í fjöllin, Ld. 138; sá fjörðr skersk í landnorðr, 20; þeir ísar liggja meir í landnorðr, Sks. 173; ór útsuðri í norðrætt, ór austri ok í vestr, Fms. x. 272; lýsti í lopt ok á lög, it beamed into the sky, Edda 22; at í austr horfi botninn á Hjörungavági, Fms. xi. 125; sex dægra sigling í norðr frá Bretlandi, Landn. 36. 2. with a fancied or indirect motion; tekr veðrit at ylgjask í norðrit, Fms. xi. 136; hón veifaði kofra sínum í austrætt, Vígl. 22; ganga e-m í drauma or svefna, to appear to in a dream, in one's sleep, of a vision, Lex. Poët. III. even with verbs not denoting motion, e.g. such as signify to be drawn up in ranks, to stand, as also to see, to hear 'towards' a place, and in many of which a modern language would use dat.; var þat sagt Gunnari inn í búðina, the news was told G. 'into' the booth, reported into the booth to G., Nj. 80; giptask í önnur lönd, to marry into other countries, marry an alien, Ld. 264; deyja í Þórisbjörg, Mælifell, to die into, pass into after death, 78,