This is page 329 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

KAFNAN -- KALLA. 329

kafnan, f. suffocation, Bs. i. 18.

kaf-rjóðr, adj. crimson red, of the cheeks.

kaf-setja, t, = kaffæra.

kaf-steyting, f. a diving, a plunge, Gþl. 174, Mar.

kaf-sund, n. a dive, Hkr. iii. 323, v.l.

kaf-syndi, n. a plunge into deep snow.

kaf-syndr, adj. good at diving, Fms. vii. 120.

kaf-þykkr, adj. thick, foggy; veðr kafþykkt ok drífanda, Sturl. iii. 50.

KAGA, að, [kaga, Ivar Aasen; cp. Old. Engl. kyke (Chaucer); Scot. keek; Germ. kucken; Dan. kige] :-- to bend forward and peep, pry, gaze; hón kagar hjá gáttinni, Fbr. 18, v.l.; kom út maðr ok kagaði hjá dyrrum, Fs. 42; kaga upp í himin, Hom. 89; hjartans augum til hans kaga, 90; köguðu til hans óframliga, Niðrst. 5; see kögla.

kaggi, a, m. [Engl. cag or keg; Swed. kagge; mid. Lat. caga, whence Engl. cage; the Dutch and Low Germ. kaag and kag = a ship used in rivers and canals] :-- a keg, cask, Bs. i. 790, freq.: a nickname, Bs.

KAKA, u, f. [Engl. cake; Dan. kage; Swed. kaka; Germ. kuchen] :-- a cake, freq. in mod. usage.

kakali, a, m. a nickname, Sturl.; [cp. Germ. kachel, O. H. G. chachala] : = an earthen pot; whence the mod. kakal-ofn, m., Germ. kachel-ofen, an oven, prop. of clay.

kakari, a, m. a potter, Germ. kachler; kakari minn ertú ok skjól mitt, Guð minn, 623. 30, with reference to Rom. ix. 20, 21 (?).

kakka, að, [Germ. kachen], to heap up in a mess or lump, e.g. of wet hay; að kakka saman blautu heyi; cp. kökkr, a lump.

kakkildi, n. a lump.

KALA, pret. kól, kólu; pres. kell, mod. kelr; part. kalinn: [cp. Engl. chill, cool; Germ. kühl] :-- to freeze, esp. impers. of limbs to be numb and dead from frost; ok er sveininn (acc.) tók at kala, Landn. 77, v.l.; ok kól hana í hel, she froze to death, Sd. 143; svá at þik kali, Fas. i. 30; alla kól þá um nóttina, 78; kell mik í höfuð, Vkv. 29; mik tekr nú at kala, en mér var heitt fyrir stundu, Fb. ii. 112; var bæði at hann kól mjök ok hungraði, en veiddi ekki, Bs. i. 350; hann var kalinn á fótum svá at af leysti sumar tærnar, Orkn. 432, Sturl. iii. 198; hann kól sem aðra hundtík, Fs. 71; ok mun þik kala ef ek sit svá lengi ok útarliga sem ek em vanr, Edda 35; dýrit var kalit á fyrra fæti, Fs. 179; kalit í hel, frozen to death, Fær. 185; sveinar tveir, veslingar, kalnir ok máttdregnir, 42; á kné kalinn, Hm. 3; kalinn ok klæðlauss, Fas. iii. 8; klæða kalna, O. H. L. 22 :-- part. kalinn [ = Germ. kahl], of a field barren from cold or frost. II. naut., of a sail, to lose the wind; seglið (acc.) kelr, whence kalreip, q.v.

kalda, að, to become cold, Bs. ii. 148: to blow cold, án dvöl kaldar af boða-fallinu, a gust of cold air arose, Bs. ii. 49; en þar kaldar í mót af Sighvati, 112.

kalda, u, f. a fever with cold fits, an ague: also köldu-sótt, f., N. T.

kald-brjóstaðr, part. malignant, cunning.

kald-hamra, að, to hammer (iron) cold.

kald-liga, adv. coldly, Sks. 230.

kald-ligr, adj. cold, Sks. 230.

kald-munnr, m. cold-mouth, a nickname, Landn.

kald-nefr. m. 'cold-neb,' poët. an anchor fluke, Fms. vi. (in a verse).

KALDR, adj., köld, kalt; compar. kaldari; superl. kaldastr; [from kala, as aldr from ala, galdr from gala, stuldr from stela: Goth. kalds; A. S. ceald; Engl. cold; Dutch kolt; Germ. kalt; Swed. kall; Dan. kold; common to all Teut. languages; cp. Lat. gelu, gelidus] :-- cold; kalt jarn, cold iron, Fb. ii. 197; kalt veðr, Fms. v. 178, viii. 306; kaldr nár, Pass. 44. 7; ef maðr grefr lik áðr kalt er, K. Þ. K. 26; líkin vóru enn eigi köld, Fms. iv. 170; svá sem kalt stóð af Niflheimi, Edda; köld kol, cold coals, ashes, = kalda kol, Fb. i. (in a verse); brenna at köldum kolum, to be burnt to cold ashes, utterly destroyed, Fms. xi. 122, passim. 2. impers., e-m er kalt, one is cold; mér er kalt á höndunum, fútum ..., Orkn. 326 (in a verse); konungi görði kalt, the king began to get cold, Fms. v. 178. 3. acc., kaldan as adv.; blása kaldan, to blow cold, Sks. 216: ís-kaldr. ice-cold; hel-k., death cold; svið-k., burning cold; ú-k., not cold; hálf-k., half cold; sár-k., sorely cold. II. metaph. cold, chilling, baneful, fatal, Lat. dirus, infestus; héðan skulu honum koma köld ráð undan hverju rifi, Ó. H. 132, Ls. 51, Vkv. 30; so in the saying, köld eru opt kvenna-ráð, women's counsels are oft-times fatal, Nj. 177, Gísl. 34; kann vera í at nokkurum verði myrkari eðr kaldari ráð Haralds konungs en mín, Fms. vi. 229; köld öfund, envy, Geisli; köld rödd, an evil voice, Akv. 2. 2. sometimes in translations in the metaph. sense of cold; kalt hjarta, Greg. 19; kaldr ok afskiptr, Stj. 195. COMPDS: kalda-hlátr, m. sardonic laughter, Nj. 176; see hlátr. kalda-kol, n. pl. a law phrase, 'cold-ashes;' göra kaldakol á jörðu, to make the hearth cold, to desert a farm, punishable on the part of a tenant, Gþl. 339, Jb. 210, cp. Hænsa Þ. S. ch. 9. kalda-ljós, n. cold light, ignis fatuus (?), a nickname, Sturl.

kald-ráðr, adj. cunning, Sturl. i. 104, Hkr. iii. 452.

kald-rifjaðr, part. 'cold-ribbed,' scheming, cunning, Vþm. 10.

kald-skúfaðr, part. 'cold-curled,' covered with icicles, Sks. 230.

kald-yrði, n. 'cold-words,' sarcasm, Fb. i. 214, ii. 78.

kalekr, m., Fms. iii. 28, vii. 198, Dipl. ii. 11, Fs. 115, Bs. i. 76; kalíkr, Hom. 139, B. K. 83; mod. kaleikr, the chalice, Matth. xxvi. 27, Mark xiv. 23, Luke xxii. 20, 1 Cor. xi. 24-27, Vídal. passim; see kalkr below.

kalendis-dagr, m. [Lat. calendae], the kalends, Stj. 471.

kali, a, in. a cold gush: metaph. coldness, unkindness.

kalk, n. [A. S. cealc; Engl. chalk], chalk, (mod.)

kalka, að, to chalk, lime: kalkaðr, limed, Konr.

KALKR, m. [borrowed from Lat. calix; A. S. calic and calc; Engl. chalice; O. H. G. chelih; Germ. kelk; Dan.-Swed. kalk; the word came in with Christianity from the Engl.; for, though it occurs in ancient poems, none of these can be older than the Danish settlement in England: the form kalkr is used in a heathen sense, whereas the later form kaleikr is used in the ecclesiastical sense only] :-- a chalice, cup, goblet, it occurs in the poems Hým. 28, 30, 32, Akv. 30, Rm. 29, Skv. 3. 29; hrím-kalkr, Ls. 53; silfr-k., a silver cup, Hkr. i. 50; nú er hér kalkr, er þú skalt drekka af, eptir þat tók hann kalkinn, þá var enn eptir í kalkinum, er hann hafði af drukkit kalkinum, Gullþ. 7; nú tók hann kalkinn ok hönd hennar með, Hkr. i. 50.

kall, n. a call, cry, shouting; óp ok kall, Nj. 236; heyra kall mikit, Fs. 179; með hátíðligu kalli, Sks. 748; kall ok eggjan, Ó. H. 215; kall ok lúðra-þytr, Þiðr. 324. 2. a calling on; Eyjólfr heyrir kallit, ok lítr við, Fbr. 61 new Ed.; eigi skaltú herstask á annan mann í kalli þínu, Hom. 16. 3. a call, name; nefna jarl enn ílla ... var þat kall haft lengi síðan, Hkr. i. 254; þessi eru at kalli (are by name, are called) in mestu ref-hvörf, Edda (Ht.) II. eccl. a call, cure of souls, (cp. Scot. 'call' of a minister); kjól ok kall, Dan. præste-kald, mod. 2. a claim; kalls-lauss, adj. free from claim, Fms. ix. 409.

KALLA, að, with neg. suff., pres. kalliga, I call not, Gkv. 3. 8; kallar-a, Akv. 37; [an A. S. ceallian occurs once in the poem Byrnoth, and hilde-calla in Exodus, but in both instances the word is Danish; the word however occurs in O. H. G. challon, mid. H. G. kalle, but only in the sense to talk loud, and it is lost in mod. Germ.] :-- to call, cry, shout; hver er sá karl karla er kallar um váginn? Hbl. 2; kallaði konungr ok bað létta af, Eg. 92; þá kölluðu allir ok mæltu, 623. 26; bónda-múgrinn æpti ok kallaði, Fms. i. 21; kalla hátt, Sturl. ii. 203; ek em rödd kallanda í eyðimörk, GREEK, 625. 90; kalla kaldri röddu, Akv. 2: of the raven's cry, hrafn hátt kallaði, Bkv. 11; hann kallaði þegar, bað þá eigi flýja, Fms. viii. 142; Þórir kallaði út á skipit, Ó. H. 136; þá lét hann kalla skip frá skipi, 182; þá kallaði Erlingr ok hét á lið sitt, id. 2. to call, send for; síðan lét konungr kalla bændr, ok sagði at hann vill eiga tal við þá, Ó. H. 109; gékk hann til húsþings síns ok lét þangat kalla menn Svía-kouungs, 45; um kveldit kallaði konungr Áslák, Fms. vii. 161; konungr lét kalla til sín þá bræðr, Eg. 73: eccl., til þess er Guð kallaði hann af heiminum, Fms. ix. 383. II. to say, call; þat kalla menn at ..., people say that ..., Fms. x. 277; Svíþjóð ena miklu kalla sumir eigi minni en ..., Hkr. 5; at blótmenn kalla eigi, at ..., Fagrsk. 18; en ef lands-dróttinn kallar svá, at ..., N. G. L. i. 249; þér kallit guð ykkarn margar jartegnir göra, O. H. L. 108; kalla ek betra spurt en úviss at vera, Sks.; sumir menn kalla at eigi sé sakleysi í, þótt ..., Ld. 64; þótt þeir kalli fé þetta með sínum föngum, 76. 2. at kalla, so to say, nominally, not really; sáttir at kalla, nominally on good terms, Fms. vii. 246; ok vóru þá sáttir at kalla, Ó. H. 112, Gullþ. 66; létu sér líka þessa tilskipan at kalla, Ísl. ii. 355; þóat menn væri skírðir ok Kristnir at kalla, Eb. 274; Helgi var Kristinn at kalla (Christian by name) ok þó blandinn mjök í trúnni, Fms. i. 251; greri yfir at kalla, Fs. 67; menn héldusk at kalla, ok gengu á land, Fb. ii. 73; þóat þeir hefði líf at kalla, Stj. 436. 3. to assert; skal þess at bíða, ok kalla hann rjúfa sætt á yðr, Nj. 102; eru synir þínir heima? þat má kalla, segir hón, Fær. 264. III. with prepp.; kalla á, to call on; hann kallaði á Karla, Ó. H. 136; Höskuldr kallar á hana, farðú hingat til min! segir hann, Nj. 2: to call on, invoke, þá kallaði hann á Guð ok hinn helga Ólaf konung, Ó. H. 242; kallaði hann þá til fulltings ser á Bárð, Bárð. 16. 13 new Ed.: to lay claim to, Snækollr kallaði á bú nokkur þar í eyjunum, Fms. ix. 423 :-- kalla eptir, to protest; en Kolbeinn kallar eptir ok vill eigi biskups dóm, Sturl. ii. 4 :-- kalla til e-s, to lay claim to (til-kall, a claim), to claim, demand; þótti nú sem dælst mundi til at kalla, Eg. 264, Fms. ix. 327; þessar eignir er hann kallaði áðr til, x. 414; kallaði hón til alls þess er aðrir áttu í nánd, Nj. 18; hann kallaði til fjár í hendr þeim, Ld. 300: to invoke, Bárð. 173 :-- kalla aptr, to recall, revoke, N. G. L. iii. 150, H. E. i. 477. IV. to claim for oneself; kalla sér e-t; konungr kallaði sér allar Orkneyjar, Fms. i. 201; ok kallaði sér þá landit allt, vii. 180; at jarl kalli sér þat, Fs. 132; ef menn skil á, ok kallar annarr sér, en annarr almenning ..., hann er jörð þá kallar sér, Gþl. 451; kallaði Grímr hersir konungi allan arf hans, Landn. 213. V. to call, name; kölluðu Karl, Rm. 18; skal þar kirkju kalla er hann vill, K. Þ. K. 42; köllum karl inn skegglausa, Nj. 67; Mörðr hét maðr er kallaðr var gigja, 1; Einarr er þá var kallaðr Skjaldmeyjar-Einar, Fms. xi. 127; þessir menn vóru kallaðir skírðir, baptized nominally, called Christians, Ísl. ii. 399; Þórr sá er kallaðr er Ása-