This is page 336 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

336 KENNA -- KENNISEMI.

ekki héldi þat er mælt var, 248; það er mér að kenna, it is brought home to me; yðr er þat kenna, Am. 51: k. e-m um e-t, to charge one with a thing; Þorgeirr vildi ekki at bræðrum hans mætti um kenna, hvat sem í görðisk, Nj. 252; kenndu þeir því mest um, at Kjartan hafði þegit skikkjuna, Fms. x. 295. IV. to know, perceive, feel, taste, scent; þegar hirðin hafði kennt (tasted) fyrsta rétt, Fas. iii. 302; þeir kenna svá sætan ilm at þeir höfðu aldri fyrr slíkan kenndan, Fms. i. 228; kenna fúlt, to perceive a foul smell, Hallfred; kenna daun, Fms. viii. 230; þeir brugðu í munn sér ok þóttusk ekki jafnsætt kennt hafa, Fb. i. 539; hundarnir röktu sporin, þvíat þeir kenndu (got scent of) af hreinstökunum, Ó. H. 152; kenndi djákninn ekki (he felt not) at þeir lægi á honum, Bs. i. 464; hón kenndi (she felt pain) í meira lagi, þá er nálgaðisk hátíð Þorláks biskups, 323. β. kenna niðr (or niðri), to touch the bottom; en er skipin kenndu niðr þá gékk jarl á land, Hkr. i. 206; ok er skipit kenndi niðr, hlupu þeir fyrir borð, Grett. 97, Fms. viii. 317, ix. 23; svá var djúpt á bæði borð, at forkarnir kenndu eigi niðr, it was so deep that the boat-hooks did not reach the bottom, Ld. 56; þá er skipit flaut ok eigi kenndi niðr, 78. γ. absol., þá er þeir kómu upp í heiðina, kenndi at brá lit, the colour was felt to change, i.e. it began to darken, Sturl. iii. 217 C; þá kenndi (one could scent) ór laukinum, Fbr. 215; þá er maðr heilundi er köra (acc. or gen.?) kennir inn til heila-basta, Grág. ii. 91. 2. with prepp.; kenna af (á, at), to perceive, see; þess kennir nú at (af?) at þér þykkir ek févani, it is clear that ..., I see that ..., Eb. 38; kenndi þess mjök á (it was much to be seen) um marga Upplendinga, at ílla hafði lekat UNCERTAIN aftaka Þóris, Ó. H. 188; þess kenna margir af, at þú ert frændstórr, Fb. ii. 270; deyr allt þat er af kennir (all die that taste or smell of it), þeir deyja þegar er þeir kenna af, Rb. 352 :-- kenna til, to smart, feel pain, ache, freq. in mod. usage. 3. with gen. to have feeling of, feel; kenna mæði, lo be exhausted, Eg. 124; hjarta manns kennir alls, Skálda 169; kenna sóttar, to feel sickness; kona kennir sér sóttar, of childbirth, Fs. 26, Fas. ii. 504, Sd. 176: kenna karlmanns, to 'know' a man, cohabit with, Mar.; ek kennda eigi karlmanns, barn at bera, Hom. 30; kenna aflsmunar, liðsmunar, ríkismunar, to feel the odds, be overmatched, Hkr. i. 286, Fms. iv. 331, Ld. 38; kenna harðinda, Fms. vi. 110; kenna kulda af e-u, to feel cold from, Eb. 42; k. hita af e-u, Bs. i. 42; k. odds, benja, to feel the point, the wound, Am. 59, 88; virðisk mér ákall þetta meir kenna ranglætis en réttvísi, it is more prompted by overbearing than by justice, Fb. i. 19; hón kenndi þess at þar stóð ör í, ii. 365; nú má vera at mér kenni heiptar við suma menn, that I feel hatred against somebody, Sturl. iii. 233; tók þá at kenna annars litar, it began to grow dark, 171; vínviðr var efst þar sem holta kenndi, the holts were covered with vines, Þorf. Karl. 420; kenna fæðu, to taste food, Stj. 490, 492; but also k. á fæðu, 453, 517; kenna grunns, to touch the bottom, of a ship or anything afloat, Grág. ii. 353; k. endi-skeiðs, Bragi. V. to call, name; kenna e-t við e-n, to call after one; Helgi trúði á Krist, ok kenndi því við hann bústað sinn, i.e. called it after Christ (Christness), Landn. 207; í þeim fjórðungi er dómrinn er við kenndr, in the quarter by which name the court is called, Grág. i. 65; at helga Þór allt landnám sitt ok kenna við hann, Landn. 97; k. mánuðinn við þann mann sem vatnsins gætir, Rb. 104; við þann er kennt Gunnars-holt, Nj. 29; Oddbjörn er Oddbjarnar-leið er við kennd, Eg. 102; Fleiri hlupu þeir fyrir berg, þar sem við þá er kennt síðan, Landn. 36; kenna þá með margfjölda atkvæði, address them in the plural, Sks. 312; sá var kenndr (nicknamed) Knarrar-smiðr Ór, 43; Nótt en Nörvi kennda, i.e. Night, the daughter of Norvi, Alm. 30; hvar eru Hjörvarði haugar kenndir, where are the hows called Hjorward's? Fas. i. 519 (in a verse); Mæringr mér of kenndr, my own sword M., Bjarn. (in a verse); hlutir er þú skal varask, at þú verðir eigi við kenndr, Sks. 358, 780; kenndr við styr, morð, connected with, Korm. 2. in poetry, to call by a periphrasis or descriptive name; rétt er at kenna (to call) hana (a woman) svá, at kalla hana selju þess er hón miðlar, Edda; hvernig skal kenna Þór? -- Svá at kalla hann son Óðins ..., how is Thor to be called? -- Thus, call him the 'son of Odin,' 53: hvernig skal kenna mann? -- Hanna skal k. við verk sín, 67: with prep., kona er kennd við stein, Edda; ok kenn þó hvárn til sinnar iðnar, Fms. vi. 362; konu skal k. til alls kvenn-búnaðar, Edda, etc., see Edda (Skáldskm.) passim; hence kennd heiti (compound or circumlocutory names), opp. to ókennd heiti (plain appellatives), Edda 49.

B. In a causal sense, [Goth. kannjan = GREEK] :-- to teach, with acc. of the thing, dat. of the person, or with infin. of the thing or absol.; kenna e-m íþróttir, Fms. v. 334; kenna e-m rétta trú ok góða siðu, i. 17; kenn mér engan sann, iii. 85; Gunnarr fór með öllu sem honum var ráð til kennt, as he was taught, Nj. 100; kenn þú ráðit til, Fms. x. 334; kenna e-m at flýja, Hkr. i. 149; ek hefi kennt þér Írsku at mæla, Ld. 72; kenna helgar ritningar, 623. 18; þing-kenna, to proclaim in public, N. G. L. i. 7; far sem ek kenni þér, as I tell thee, Sd. 182; ek em sunr Áka, svá er mér til kennt, so I am told, Fms. xi. 153. 2. to teach in school; Andresi syni þeirra lét Herra biskup kenna ok vígði síðan, Bs. i. 716; kenna kenningar, to preach, 140; þá heyrði hann til er prestlingum var kennd íþrótt sú er grammatica heitir, 163; k. prestlingum, id.; þat kann ek it átjánda er ek æva kennig mey né manns konn, Hm. 164; ungr kenndak mér annat, I was taught otherwise when young, Fms. vi. 401 (in a verse); slíkt kennir mér at sofa lítið, Fas. ii. (in a verse). 3. to teach, make one to do; kenna e-m falda rauðu, Edda (Ht.); kenna e-m bíta, lúta í gras, Lex. Poët.; kenna e-m at drúpa, Sighvat; k. e-m brautir, to shew one the way, Hðm. 12, Hbl. 56; ek mun þér stöðna kenna, 6. 4. to tell; kennit mér nafn konungs, Hkv. Hjörv. 12.

C. REFLEX. to feel, seem to oneself; þar er hann lætr kennask svá ágætan ilm, Fms. i. 229; Úlfr kennisk mér (appears to one to be) vitr maðr, v. 334 :-- with prep., kennask við, to recognise; kenndisk hann af því þegar við mennina, Nj. 267, Bret. 48; ef engi kennisk viðr, N. G. L. i. 345; dilkunum þeim er eigi kennask ær við, Grág. ii. 312: to confess, kennask við sannan Guð, 625. 66; þeir eigu at kennask við sik, at þeir hafa vald af Guði, Gþl. 43; at þeir mætti við kennask sinn lítilleik, Edda. (pref.); ekki kennumk ek við þetta, segir Hrói, Fb. ii. 76; nefndr Skeggi viðr-kenndisk, at ..., Dipl. ii. 8; nú em ek eigi svá heimskr maðr, at ek kennumk eigi við at ek hefi talat ílla, Fms. ii. 33; goldit var honum þetta svá, at hann mun lengi kennask, feel it, remember it, Edda. 30; kenndisk svá Kálfr, at, Vm. 48; ek kennumst með þessu mínu bréfi, at ..., Dipl. v. 5. 2. to feel, taste, touch; mold sýnisk mér, ok svá kennisk (tastes) mér eigi síðr ostrinn er ek et, Ísl. ii. 352; hón þreifar um hann, -- Barði mælti, hvé kennisk þér til, how is it to the touch? 342; slíks ek mest kennumk, Am. 52. II. recipr. to know, recognise one another; svá var myrkt at þeir kenndusk eigi, Fms. ix, 50; ef þeir höfðu hér áðr við kennsk, Grág. ii. 72. III. pass., þá kenndust (were taught) margar ástir, Edda pref. (rare). IV. part. kenndr, vinsæll ok vel kenndr af sínum undirmönnum, Mar.; ílla kenndr, having ill report, Fs. 49. 2. tipsy; kenndr af drykk, Stj. 172; hann er dálítið kenndr.

kennandi, part. a teacher, Greg., Post., passim: as a law term, a witness for recovering and identifying a lost thing; sá maðr er kennendr vill færa til fjár síns, hann skal vinna eið at því at hann átti fé þat, Grág. i. 424; þá á sá, er fé átti, allt þat er hann kennir ..., nema kennendr komi til, N. G. L. ii. 46.

kennanligr, adj. to be felt, tangible, Mar.

kennari, a, m. a teacher, tutor, master, Bs. i. 733, 625. 79, Greg. 23; barna-k., skóla-k., passim.

kenni, n. a mark, Germ. kennzeichen; þeir mörkuðu kennum Orms þetta fé, Bs. i. 748; ein-kenni, q.v.

kenni-dómr, m. doctrine, Stj. 2, 671. 22: mod. a body of learned men, the clergy.

kenni-faðir, m. a teacher, Stj. 5: esp. patres ecclesiae; heilagra manna ok kennifeðra, Mar.; kennifeðr Kristninnar, 671. 22.

kenni-maðr, m. a teacher, but only used of a cleric or priest, opp. to leikmenn (laymen), Rb. 396; biskup ok aðrir kennimenn, Fms. i. 32; þriðja hlut (of the tithe) skyldu hafa kennimenn, Bs. i. 68; ok sagt upp í lögréttu af kennimönnum sumarit eptir, Íb. 17; ganga til skriptar við kennimann, K. Þ. K. 33, Bs. i. (e.g. Arna S.) passim; kennimanns-búningr, -klæði, a priest's dress, 655 xiv, Stj. 110; kennimanna fundr, an œcumenical council, Ann. 485, Mar.; kennimanna setr, skyld, vist, a priest's maintenance, residence, Fms. x. 317, Vm. 5, 108, Stj. passim; kennimanna kór, the choir, Bs. i. kennimanns-dómr, m. priesthood, Anecd. 12, Th. 52, Fms. viii. 9.

kennimann-ligr, adj. (-liga, adv.), clerical, 625. 85, Sks. 490: with the air, dignity of a priest, Bs. i. 183.

kennimann-skapr, m. priesthood, 415. 1, Sturl. i. 100, Stj. 241, 251, 301, passim.

kenni-mark, n. a mark ( = kenni), Fas. ii. 300, Sd. 137.

kenni-nafn, n. a surname, Ýt. 27.

kenning, f. doctrine, teaching, lesson, esp. of preaching, Fms. i. 148; kenna kenningar, to teach, preach, 625. 24, K. Á. 22, Bs. i. 140, N. T., Vídal.; tíðagörð ok k., passim; á-kenning, q.v.; viðr-k., acknowledgment. 2. a mark of recognition, Grett. 132 A; kenningar-orð, words of admonition, Hkr. iii. 23, Fb. iii. 279; kenningar-maðr = kennimaðr, Rb. 366; kenningar-sveinn, an apprentice, N. G. L. ii. 204. II. a poetical periphrasis or descriptive name (see kenna A. V. 2), Edda passim, opp. to ókennd heiti (simple appellatives); a kenning is either simple (kennt), double (tví-kennt), or triple (rekit). The ancient circumlocutions were either drawn from mythology, as to call Thor the son of Earth (Jarðar sunr), and the heaven the skull of Ymir; or from the thing itself (sann-kenning), as to call the breast the mind's abode: similar phraseology is found in all ancient poetry, but in the old northern poets it was carried farther and was more artificial than in other languages. COMPDS: kenningar-faðir, m. a father by name, Joseph var k. Jesu, Hom. (St.) kenningar-nafn, n. a surname, Ld. 52, Nj. 22, Ó. H. 139, Fms. ii. 51, Fbr. 80, Stj. 139, Bs. i. 589, Eluc. 12. kenningar-son, m. a natural son (see kenna A. 111. 1); Freysteinn var fóstri Þorbrands ok k., því at þat var flestra manna sögn at hann væri hans son, en ambátt var móðir hans, Eb. 156, Fms. xi. 162.

kennir, m. a knower, Lex. Poët.

kenni-semi, f. sense, Hom. (St.)