This is page 359 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

KUNNANDI -- KUTI. 359

viii. 350. 3. with prep.; kann ek ekki við því at yðr þykki sumt ofjarl en sumt ekki at manni, I do not care for what you call ..., Fms. vi. 53; kannka ek mart við veifanar-orði manna, I take no notice of idle rumours, Hallfred; hence the mod. phrase, kunna við e-ð, to be pleased with; eg kann ekki við það, I do not like it; kunna vel, ílla við sik, to feel happy, unhappy in a place or condition; eg kann vel við mig þar, I like the place.

B. To be able, Lat. posse, (in Engl., can, pret. could, has ceased to be used except in the finite moods), with infin.; the senses often run one into the other, but the use of the infinitive shews that the sense can is at least partly implied; þá mælti konungr, ertu skáldit? -- Hann sagði, kann ek yrkja, I know I can make verses, Hkr. i. 288; hann kunni görr veðr at sjá en aðrir inenn, Eb. 150; þá hluti er þeir kunna honum til at segja, 112; freista hvat hann kynni segja honum, Hkr. i. 228: hón sagði hann eigi k. at þiggja sóma sinn, Fs. 131; hugsit um hvar þann mann kann fá, where that man can be had, Stj. 460; svá hygginn at hann kunni fyrir sökum ráða, Grág. ii. 75; hvárt kanntú mér höll smíða? 656 B. 8; þeir er mildlega kunnu stýra Guðs hjörð, Hom. 37; kanntú nökkut yrkja? Fms. vi. 361; kunna eigi at mæla, he could not speak, Ld. 30; mikil tíðendi kannþú (= kannt þú) at segja af himnum, Edda 12; þú skalt eigi kunna frá tíðindum at segja, thou shalt not be able to tell the tidings, shall not escape with life, Nj. 8; um þá hluti er ek kann görr at sjá en þér, Ld. 186; ekki kann biskup görr at sjá mann á velli en ek, Fms. ii. 173. II. to chance, happen; ef Björn faðir þeirra kann fyrr andask, if B. should happen to die first, Dipl. v. 3; hvar sem þik kann at bera, wheresoever thou may happen to arrive, Fms. iv. 176; ef nokkut kann þat til at bera á þinni æfi, Gísl. 25; ef hann kann lengr at dveljask í brottu, D. N. v. 43; ok hón kann af þessum heimi brott at fara, iii. 137.

C. Recipr. to know one another; þeir kunnusk, Mork. 106. 2. part. kunnandi, cunning, knowing, learned, with gen.; veit ek at þú ert margs kunnandi, 655 xix. 3; hón var margs kunnandi, Fs. 73; Gyða var marg-kunnandi á fyrnsku ok fróðleik, 131.

kunnandi, f. knowledge, Edda 31, Bær. 19, Hom. (St.)

kunnand-leysi, n. want of knowledge, N. G. L. i. 346, 361.

kunnasta and kunnusta, u, f. [Germ. kunst], knowledge, knowing, Jb. 353 B, Fms. vi. 95, Edda (pref.), H. E. ii. 59: with the notion of witchcraft, Fms. i. 8, Stj. 101, Landn. 179. COMPDS: kunnustu-lauss, adj. ignorant, kunnustu-leysi, n. ignorance, N. G. L. i. 346.

kunnátta, u, f. knowledge, Edda (pref.), Fms. iii. 184, freq. in mod. usage: as also of knowing by heart, þetta er engin kunnátta! -- magical knowledge, Eb. 44, Landn. 179. COMPDS: kunnáttu-lauss, adj. ignorant. kunnáttu-leysi, n. ignorance, Fms. ix. 331.

kunn-göra, ð, to make known, publish, Dipl. iii. 5, 9, Fas. i. 28, iii. 189.

kunnig-leiki, a, m. information, knowledge, of a thing, Fas. i. 9: familiarity, acquaintance.

kunnigr, adj., mod. kunnugr: I. [kunna], 1. of a thing, known; göra kunnigt, to make known, Eg. 282; vera kunnigt, to be known, 36, 38; hinna fyrri biskupa sem lands-háttr var hér kunnigri, H. E. ii. 79; menn svá vitrir, ok kunnig lögin, to whom the law is so well known, Hkr. iii. 258; þér mun hér kunnigt um húsa-skipan, Eg. 235; var mér kunnigt um Brynjólf, enn kunnara um Bárð, 39; kunnigt er mér um hag ykkarn, Nj. 17; þat er yðr kunnigt, you know well, Fær. 138. 2. wise, supernatural, in which sense it has the contr. forms kunngir etc.; Ása-fólk var svá kunnigt, at allir hlutir géngu at vilja þeirra, Edda (init.); Haraldr konungr bauð kunngum manni at fara í hamförum til Íslands, Hkr. i. 228; Simon Magus lastaði Petrum ok kvað hann vera kunngan mjök, Post. 656 C. 26; margar kunngar úvættir byggja land þat, Fms. xi. 182; fjöl-kunnigr, q.v. 3. in mod. usage, knowing well, well acquainted, familiar; vel kunnugr, gagn-kunnugr, hund-kunnugr, intimately acquainted. II. [kyn], high born; Ás kunnigan, Rm. 1; kunnigri kván Niðaðar, Vkv. 23: kindred, Ás-kunnigr, Goð-k., Álf-k., q.v.

kunningi, a, m. a friend, acquaintance, but less than vinr; vinir ok kunningjar, Eg. 116, Fms. ii. 5, 308, iv. 379, vi. 329, xi. 262, Fs. 8, Sks. 447; forn-k., an old acquaintance.

kunn-kona, u, f. a female acquaintance, Ó. H. 196, Greg. 33.

kunn-leikr, m. (-leiki, a, m.), knowledge, intelligence; göra e-m e-t í kunnleika, to inform a person of, Fms. vi. 400, vii. 33, Ísl. ii. 182, Bs. i. 717, Fs. 21; e-m er k. á e-n, to know, be informed of, Grág. ii. 343; var honum allr k. á Brynjólfi, he knew B. very well, Eg. 162, Rd. 285; ef þeir eru hér sumir, er eigi er þat í kunnleika, who does not know, Fms. viii. 313; ok má þat opt annarr vita er öðrum er eigi í kunnleika, Bret. 99. 2. intimacy, familiarity; þar vóru áðr kunnleikar miklir með þeim Sigurði, Eg. 37; nú hafa lengi kunnleikar milli vár verit, Valla L. 202; fékk Steinn þar allgóðar viðtekjur, þvíat þar vóru áðr kunnleikar miklir með þeim, Ó. H. 143.

kunn-liga, adv. intimately, as an old acquaintance; kveðjask k., Fb. i. 272; þessi maðr kvaddi Þorgils kunnliga, Ld. 276; vitja mín k., Fs. 131; Þorgils skyldi k. senda menn til Sigurðar, Fms. vii. 220; vitja þú k. Þorkels Geysu, hvenar sem þú þykisk þess við þurfa, vi. 223; þá leita þú k. á fund þess manns er ..., 224; látask k. við, Fs. 88; kunnliga ríða þeir þó, 105.

kunn-maðr, m. a friend, acquaintance, Hkr. ii. 3, Fms. viii. 15, MS. 732. 13.

kunn-mið, n. a word of unknown sense in Orkn. 386; prob. corrupt from some Gaelic local name.

kunnr, adj., older kuðr, which form is freq. in poets, Hm. 56, and in old MSS.; dat. fem. sing, kuðri (notae) rhymed with Súðvík (Southwark), Ó. H. (in a verse), as in the compds ú-kuðr etc.; [Goth. kunþs; A. S. cuð, whence Engl. un-couth, prop. = strange; Germ. kund] :-- known; vil ek göra þér kunnt, hvat vera skal um þínn hag, 655 ix. A. 2; var mér kunnara um Bárð. Eg. 39; þér munu kunnar leiðir, Fms. i. 71; jókk því es mér varð síðan kunnara, Íb. (pref.); jafn-kunnr; Björn var frægr maðr ok mörgum kuðr (kunnr, Ó. H. 53, l.c.) at sýn ok at máli, Hkr. ii. 78: familiar, grannar þínir ok kunnir menn, neighbours and friends, Hom. 151; vinir hans ok kunnir menn, Sks. 109; þeir vóru mjök kunnir áðr, intimate friends, Ld. 166. 2. with prep.; kunnr at e-u, known, convicted of; verðr hann at því kunnr eða sannr, N. G. L. i. 16, Gþl. 17: in a good sense, en þú, Einarr, ert k. at drengskap, Fms. vi. 21; emk kuðr at slíku, Fms. vi. (in a verse); kuðr at máli = málkunnugr, 'speech friend,' on speaking terms, Hm. 56: nafn-kunnr, famous; ú-kunnr, unknown.

kunnug-lega, adv., mod. for kunnlega, q.v.

kunnug-leiki, a, m., mod. for kunnleikr.

kunta, u, f. cunnus.

kurfaldi, a, m. a coal cutter (?), a mean churl, cp. Dan. kulsvier, Fms. vi. 363 (in a verse).

KURFL, n., proncd. kurl, cuttings of wood for charcoal. Fas. iii. 356, freq. in mod. usage: the saying, það koma ekki öll kurl til grafar, not all the cuttings come into the coalpit, of waste.

kurfla, að, mod. kurla, to chop kurfl; kurflaðr viðr, Jb.

kurfr, m. a chip, a cut-off piece; hann hafði í hendi af spjótbroti lítinn kurf, Karl. 329: flugu kurfarnir yfir höfuð þeim, Art. 82.

KURR, m. (kuðr, Skíða R. 34, for the sake of rhyme) :-- a murmur, grumbling, uproar; staðnaði þá kurr búandanna, Ó. H. 69, Hkr. i. 142; þá varð þegar kurr mikill af bóndum, Fms. i. 33; hann lét þá eigi heyra íllan kurr kaupmanna, Nj. 124; kurr nokkurr hafði verit í herinum, Fms. ix. 497, v.l.; engi þorði þenna kurr djarflega upp at kveða, Ó. H. 51; sögðu þeir honum kurr bónda um fjár-drátt, Fms. vi. 191. 2. rumour; þá flaug til konungs kurr nokkurr, Stj. 521; spurðisk þessi kurr í Vindland, Fms. x. 341; sá kurr mun loginn, Ld. 34.

kurra, að, [Dan. kurre, of the whirr of birds of the grouse kind], to murmur, grumble; hvat sem ér Danir kurrit, Fms. xi. 246; kurraði þat hverr í sínum híbýlum, Sturl. iii. 127; vinnumenn ok þrælar kurruðu um þat, at ..., Fms. i. 33; bændr kurruðu ílla, Orkn. 40; kurruðu bændr mjök, Fms. vi. 191; hví sitja bændr eigi niðr ok hlýða eyrendi, en kurra eigi svá, Fb. ii. 393.

kurr-hugr, m. or kúr-hugr, low spirits; vera í kúrhuga, to be concerned, anxious, Fms. ix. 462; hann bað menn eigi vera í kurrhuga um þetta, 478, Thom. 400.

KURT, f. [for. word], courtesy, chivalry, good manners; þá kurt (chivalrous feat) nam ek í Húnalandi, Þiðr, 57, Konr. 9; með kurt ok hævesku. Fas.: freq. in poets of the 15th to the 17th centuries, enga ber kurt, Hallgr.; hjartað mitt er hlaðit með kurt, a ditty, Ísl. Þjóðs. ii. 303.

kurteisi, f. (korteisi, Fms. x. 381, 393), courtesy, feat of chivalry, fine manners, grace; yfirlit ok k., Nj. 17, of a lady; góðra siða ok k., Sks. 242; görum þá k. (good manners), segir Hrafn at vit færum þetta eigi í kappmæli, ok látum konung ráða, Ísl. ii. 236; kurteisis-kona, Fms. ii. 21: chivalry, hann lét kenna honum alls-konar k., i. 17; riddaraskap ok k., x. 381; manna bezt at sér görr í allri k., 393: pomp, með svá miklu drambi ok k., 232.

kurteisliga, adv. courteously, gracefully; heilsa k., Fms. i. 78: splendidly, stately, tjalda þeir búð sína vel ok k., Ld. 104; en er svá k. var komit ráða-hag Dagfinns, Odd. 32: gently, with dignity, bar hann svá k. sinn harm, Ld. 228.

kurteisligr, adi. courteous; væn kona ok k. (graceful), Fms. ii. 132.

kurteiss, adj. [Fr. courtois], courteous, gentle; k. maðr, Sturl. ii. 133; kurleisar konur, gentle ladies, Fms. vii. 105; væn kona ok k., Nj. 1, Fms. xi. 106: of chivalrous, stately appearance, með ágætum riddarabúnaði, var þessi maðr inn kurteisasti, vi. 225; hann var lítill vexti en þó k., he was small of stature, but yet stately, vii. 157; riddari k. ok vaskr, Anal. 292; með kurteisri kveðju, 235.

kurtr, m. = kurt, Karl. 168, 465.

kus, kus! cow, cow! a milkmaid's call.

kusli, a, m. = kussi; nú er kusli dauðr, dauðr er kusli! Bs. i. 610.

kuslungr, m. = kussi, Ems. ix. 403.

kussa, u, f., mod. kusa, a cow, as a colloquial dimin., freq. in mod. usage; and so cush is used in the north of England: as a nickname, Fms. viii. 247.

kussari, a, m. [for. word], a corsair, Hkr. iii. 56.

kussi, a, m., mod. kusi, a dimin. a calf, bullock. Bs. i. (in a verse), freq. in mod. usage.

kuti, a, m. a little blunt knife; cp. Engl. cut.