This is page 364 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

364 KVIÐR -- KVISTA.

þeirri sök, þá skal kveðja samþingis-goðann tólptar-kviðar; tólptar-kviðar skal kveðja þann goða er sá er í þingi er sóttr er, Grág. i. 138; er goði er kvaddr tólptar-kviðar um þat er hann á eigi at skilja, þá ..., 168, 207; nú koma menn til þings, ok málit í dóm, ok á Glúmr (in his capacity as goði) at bera tólptar-kvið, ... Glúmr berr at honum kviðinn ok únýtti málit, Glúm. ch. 18: tólptar-kviðr átti um at skilja, en hvárrgi þeirra Snorra né Arnkels þótti bera mega kviðinn fyrir hleyta sakir við sækjanda ok varnar-aðilja, var þá Helgi Hofgarða-goði kvaddr tylptar-kviðar, ... eptir þat bar Helgi at kviðinn, Eb. ch. 16, cp. also the passage in Lv. ch. 4, where a verdict of twelve seems to be meant. β. but the common popular verdict was the búa-kviðr or neighbour-verdict, given by five, and in some cases by nine, neighbours (see búi), who had to be summoned either at home (kveðja búa heiman) or in certain exceptional instances in the court (á þingi); the instances in the Grág. and the Sagas, esp. the Nj., are almost endless: technical phrase, bera kvið, to give the verdict, Nj. 87, Grág. i. 57, passim; as also, bera af kviðinn, or, bera á kviðinn, to give a verdict for or against, (see bera B. I); ryðja kvið or kviðu, prop. to 'clear the verdict,' i.e. to challenge the neighbours, Grág. i. 29; bjóða til ruðningar um kviðinn, Nj. 87, passim. γ. a special kind, egningar-kviðr, a kind of law quirk, Grág. i. 56: ironical, nú er getið um fyrir Þorkatli at honum þykkja ríkt bornir kviðirnir, Lv. 27. From the analogy of the Icel. customs, it can be inferred with certainty that along with the invasion of the Danes and Norsemen, the judgment by verdict was also transplanted to English ground, for the settlers of England were kith and kin to those of Iceland, carrying with them the same laws and customs; lastly, after the Conquest it became the law of the land. This old Scandinavian institution gradually died out in the mother countries, and came to an end in Icel. A.D. 1271-1281, with the fall of the Commonwealth, and the introduction of a Norse code of laws, whereas it was naturalised in England, which came to be the classical land of trial by jury.

KVIÐR, m., gen. kviðar, pl. kviðir, acc. pl. kviðu; [Ulf. qiþus = GREEK, GREEK; A. S. cwið; O. H. G. quiti; Swed. qved; Gr. GREEK; cp. Lat. venter] :-- the womb; Ulfr reist á honum kviðinn, Nj. 275; minta styrkir kvið, Lækn.: of animals, svall allr kviðrinn á hestinum, Bs. i. 345; so water reaches, upp í kvið; éta hálfan kvið, to eat half one's fill; fara síganda kviði, to go with a sinking belly, i.e. to limp, lag behind; get ek at þeim fari héðan af síganda kviði, Grett. 151 A; hann tók hendi sinni niðr undir miðjan kviðinn, Edda 33, Fms. iv. 385. 2. esp. the womb, Lat. uterus; konu er barn hefir kviknat í kviði, K. Þ. K. 134, Grág. ii. 69; þat barn er eigi arfgengt, er kvikt er í kviði áðr móðurinni sé frelsi gefit, i. 178; óx brúðar kviðr frá brjósti niðr, Bjarn. (in a verse), Fms. vi. 350-352, as also the N. T., -- þú munt getnað fá í kviði þínum, Luke i. 31; ok barnið spratt upp í hennar kviði, 41, 44; blessaðr er ávöxtr kviðar þíns, 42; áðr en hann var getinn í móður-kviði, ii. 21; allt karlkyns þat er fyrst opnaði sinnar móður kvið, 23; af móður-kviði fæddir, Matth. xix. 12, Gal. i. 15; sæll er sá kviðr er þig bar og þau brjóst er þú milktir, Luke xi. 27.

kvið-skegg, n. hair on the belly, Fas. iii. 98.

kvið-slit, n., medic. a rupture: kvið-slitinn, part. ruptured.

kvið-sullr, m. a boil on the stomach, Bs. i. 353.

kviðugr, adj. pregnant, big with child, Stj. 176, 197; mær mun kviðog verða ok mun ala son, Post. 645. 62; sú mær ok móðir varð kviðug af Helgum Anda, Mar. :-- with prep., vera kviðug at barni, to be with child; hón var kviðug at barni, Bs. ii. 166; Helga kona hans var kviðug at barni Þórðar, Þórð. (1860) 95: kviðug af kviknuðu jóði. Nikuld. 8; varð Loptr kviðugr af (at?) konu íllri, Hdl. 40, where the meaning is that Loki gave birth to an ogress (Hel?).

kvið-verkr, m. colic, Mar.

kvið-þroti, a, m. a swelling of the stomach, Bs. i. 323.

kvika, u, f. the quick under the nail or under a horse's hoof, Bs. ii. 184, freq. in mod. usage. II. fermentation, swelling, of a fluid; eitr-kvikja, q.v.; ok af þeim kviku dropum kviknaði ok varð maims líkandi, Edda 4; see kvikva.

kvika, að, to move, stir; hann kvikar ekki; this verb is freq. in mod. usage, but is not recorded in old writers.

kvikendligr, adj., mod. kvikindisligr, rendering of Lat. animalis, of the animal kind, Eluc., Hom. (St.): mod. shabby.

kvik-fé, n., kyk-fé, Grág. i. 397 :-- live stock, cattle, 414, Eg. 132, 133, Eb. 40, Stj. 106, Fms. v. 315, Gullþ. 25, Fs. 128, Bs. i. 738, passim.

kvik-fénaðr, m. = kvikfé, Sks. 323, freq. in mod. usage.

kvikindi, see kvikvendi.

kvik-látr, adj. quick, lively, Al. 38, Fas. iii. 67, N. G. L. ii. 421.

kvik-liga, adv. briskly, Karl. 86.

kvik-ligr, adj. brisk, lively, Bs. i. 80.

kvikna, að, kykna, Hom. St. :-- to quicken, come to life; dvergar höfðu kviknað í moldunni, svá sem maðkar í holdi, Edda 9; af þeim kviku-dropum kviknaði ok varð manns líkendi, 4; ek em einn andi kviknaðr í manns líkam, Hkr. i. 280; konu er barn hefir kviknað í kviði, Grág. ii. 69; þann tíma sem þeir eru kviknaðir, Stj. 80: of the moon, tungi kviknar, the moon is born, is new, Rb. 130; áðr tunglit kvikni, MS. 415. 10; með kviknuðu tungli, with a new moon: of light, to quicken, eldr kviknaði seint, Bs. i. 7; ljósit kviknaði aptr, Bárð. 180; kyknar ljós miskunnar, Hom. (St.): metaph. to revive, get spirits, þá kviknaði hestr hans er fyrr var móðr, Bær. 18.

kviknan, f. quickening; dvergarnir höfðu tekit kviknan, Edda 9.

KVIKR, adj., also kykr, with a characteristic v, which is often retained before a vowel, so that we have two forms, kvikvan or kykvan, kvikvir or kykvir; in mod. usage this v has been dropt; [Ulf. qius = GREEK; A. S. and Hel. quic; Engl. quick; provinc. Germ. queck; Swed. quick; cp. Dan. quæg = cattle and quæge; the Lat. virus, vivere, as also Gr. GREEK, are according to comparative philologers, identical with the Teut. word] :-- quick, alive, living, chiefly with the notion of feeling, the 'quick,' as opp. to the unfeeling or dead; kyks né dauðs, quick nor dead, Edda 39 (in a verse); dauðan eða kvikvan, Hallfred (kykvan, Hkr. l.c., but wrongly, as the syllable rhymes with bliks); ef allir hlutir í heiminum, kykvir ok dauðir, gráta hann, Edda 38; kvikum né dauðum, Hom. 59; ef hann sýnir eigi at þinglausnum hrossit kvikt né dautt, Grág. i. 140; ey getr kvikr kú, Hm. 69; kvöl þótti kvikri at koma í hús Atla, Am. 98; yfir þá götu | náði engi kvikr komask (no quick, no living), Sól. 1; sem á kykum manni, Ó. H. 231 (in a verse); skera e-n kvikvan, to dissect alive, Akv. 24, Gh. 17; yrða ek þik kvikvan, Am. 22; ok ertú kvik en konung-borna, Hkv. 2. 46: sem kykvir tívar, like quick men, Sighvat (Ó. H. 230 in a verse); þeir flettu hann af klæðum ok ætluðu at flá hann kvikvan, Fms. vii. 227; sem hann væri fleginn kvikr, Mork. 221; ef þá verðr nokkut kvikt fyrir sjónum þeim, Fms. i. 9; þá bauð Helena at brenna þá alla kvikva í eldi, Hom. 101; þat barn er eigi arfgengt, er kvikt er í kviði móðurinni, Grág. i. 178; hvat segir þú, kvikr Fjandi? MS. 4. 15: allit., engi kvik kind, D. I. i. 246; á kykum kvisti, 303. 2. quick, sensitive; kykr vöðvi, the quick muscle, the quick of toes and nails; hann batt höfuð hans við slagálar sér, ok laust kykva-vöðva sínum á tönnina, er skagði ór höfðinn, Hkr. i. 100, (Orkn. 12, l.c., alters the word into 'kálfanum,' but erroneously; the legend of the death of earl Sigurd bears resemblance to that of Hannibal's death, as told in Pausan. viii. 11, -- GREEK.) 3. lively, glad; svá verðr herrinn kvikr við þenna kvitt, at ..., Al. 117. 4. in the phrase, skríða kvikr, to be alive, swarming; þótti jörðin öll kvik skríða fyrir mannfjölda, Stj. 598: of vermin, á þessum haug lá hundrinn Argus, og skreið nú kvikr, Od. xvii. 300 (GREEK).

kvik-sandr, m. quick-sand.

kvik-setja, t, (kyk-setja, Fms. viii. 201), to bury alive, Bárð. 179, Ann. 1357, Pr. 413 :-- eccl., kyksettr, enshrined as a saint; man gott orðit til kyksettra í bænum í þessi hríð, Fms. viii. 101.

kvik-silfr, n., mod. kvika-silfr, [Dan. kvæg-sölv], quick-silver, mercury, Rétt. 39.

kvik-syndi, n. a swamp, quick-sand.

kvik-tré, n. a kind of hearse carried on horseback; reiða á kviktrjám.

kvikva, u, f., mod. kvika, [Engl. quick; Swed. quicka], the quick, the flesh under the nails, and in animals under the hoofs; á hendi heitir ... kvikva, Edda 110, freq. in mod. usage; skera nögl upp í kviku, to cut the nail to the quick; járna hest upp í kviku, to shoe a horse to the quick. II. fermentation, swelling, of a fluid: also yeast, see kveykja and kvika. kviku-dropi, a, m. drops of k., Edda 4.

kvikva-settr, part. enshrined, Ó. H. 230 (in a verse).

kvikvendi, n., spelt and sounded variously, kykvendi, mod. kvikindi :-- a living creature, of men and beasts: hón (the earth) fæddi öll kykvendi, Edda (pref.); þau bæði (soul and body) eru eitt kvikendi, Hom. (St.); allt er hljóð þat er kvikendis eyru má heyra, Skálda 173; þar af sigrar hann öll kvikvendi, Edda (pref.); öll kvikvendi fæddu dauðan frumgetnað, Mar.; hann átti ægishjálm er öll kvikvendi hræddusk við, Sæm. 131 :-- animals, beasts, as opp. to men, menninir ok kykvendin, Skálda 180; manna eða kykvenda, 656 C. 26; einhverju kvikendi, Fs. 128; alla fugla ok öll kykvendi, Sks. 499 B; þá er Guð hafði skrýddan allan heim meðr kykvendum eða fuglum, 498 B; þá dó öll Egipzkra manna kvikendi, Stj. 272; sem þat kvikvendi var vert, Gþl. 190; hveregum kykvendum er maðr vísar eðr fælir at manni, Grág. ii. 119; hverju var líkt? -- Sem kykvendi léti, Fms. vi. 202; en ekki var síðan mein at þessu kykvendi, 144, Best. 50 (of a salamander); kvikenda kyn, kind of beasts, Stj. 18; skor-kvikendi, insects; skrið-kvikendi, reptiles.

kvilla, u, f. = kvilli; þurs veldr kvenna kvillu, Rúnakv.

kvilli, a, m. [cp. kvelli-], sickness, ailment, freq. in mod. usage.

kvintill, m. a kind of measure, Rb. 460.

kvirr, adj. calm; see kyrr. kvir-leikr, m. = kyrrleikr, Thom. 44.

KVIS, m. [kviðr; cp. Goth. qis], a rumour, tattle; nú sem konungr heyrði kvis þeirra, Stj. 518, v.l., freq. in mod. usage, as in 2 Cor. xii. 20 = Gr. GREEK.

kvisa, að, to gossip, whisper; nú sem hann sér sína menn kvisa með sér, Stj. 518; þér hafit kvisat í milli yðvar, at ..., Edda 30.

kvis-sögn, f. and kvis-sögur, f. pl. tale-bearing, Sturl. iii. 125.

kvista, að, [Ulf. qistjan = GREEK], to branch out like a tree; sem hrátt hrís nær þat er í skógi kvistað, Fas. iii. 447; k. lim af tré, Stj. 401; þeir kvistuðu þar bál mikit, they cut (wood) for a large fire, Eb. 314: metaph. to cut down, ef hann kvistar af mér slíka vinina sem þú ert,