This is page 503 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

EÓMVERJAR -- RÚM. 503

assembly; while murmurs, groans, or silence were the signs of dissent, cp. the remarks of Tacit. Germ. ch. 11, and göra (A. 111. 6. fine); in the phrase, göra góðan ... róm at e-u, at þessu eyrendi varð rómr mikill, Fms, i. 21; göra góðan róm at e-u, to assent by acclamation, 34; engi varð rómr at máli hans, vii. 749; at Lögbergi var görr mikill rómr, at Merði mæltisk vel, Nj. 230.

Róm-verjar and Rúm-verjar, m. pl. the Romans, Fms. i. 106, Hkr. i. 8, and passim in old and mod. usage; thus, Pistillinn til Rómverja, the Epistle to the Romans, N.T.; Rómverja kirkja, the Roman church, Stj.; Rómverja herr, höfðingi, keisari, konungr, land, riki, veldi, the Roman army, chief, emperor, king;, land, empire, kingdom, Symb. 9, Clem. 26, 42, MS. 673. 51, Stj., Ver. 46, Bær 12, and passim.

Róm-verskr and Rúm-verskr, adj. Roman, Fms. viii. 277, Sks. 653, Ver. 37, N.T. passim.

RÓR, adj., fem, ró, neut. rótt, [ró] :-- calm, composed; Þorbjörn man ekki rór í bygðinni við þik, Krók. 37 C; róir menn, hógsamir ok friðsamir, Fms. x. 415; Guðs boðorð má neykkvi helzt cun rói hugr of rannsaka, 677. 6; miklu eru róari góðir menn en íllir, 12: neut., sofa rótt, to sleep sweetly; ú-rór, restless, unruly: e-m er ó-rótt, to feel restless.

RÓS, f. (the old writers use the Lat. form rósa, Fms. x. 352; rauðr sem rósa, Stj. 72, Bs. ii), [Lat. rosa] :-- a rose; rauðar rósir, Bjarni; eyra-rós, q.v.; frost-rósir. frost-roses. 2. a rosary(?); í fata-búri rósir þrettán ok tuttugu, Dipl. iii. 4, B.K. 84. rósa-vatn, n. rose-water, Stj.

ró-samr (ró-semi, f.), adj. calm.

ró-spölr, m. an iron sheet from which a ró (q.v.) is cut, Mar.

rósta, u, f., see rosta.

RÓT, f., pl. rætr (rœtr), [a word common to all Teut, languages, cp.also Lat. r&a-long;dix] :-- a root; hvers hann af rót um renn, Hm. 139; rót af grasi, Pr. 471; íllr ávöxtr af íllri rót, Fms. ii. 48: metaph., vera rót (cause) undir e-u, Sturl. ii. 72; koma af rótum e-s, id., Fms. ix. 254; rót ok upphaf, Fb. iii. 245; af hverjum rótum þetta hefði risit, 308; af rót vándra manna, Bs. 11. 93. 2. the lower part of a tree; rót kerlingar ... hann tvíhendi oxina til rótarinnar, Grett. 151: a root of a tree used in witchcraft, of an enchanted thing, engi maðr skal hafa í húsi sinn staf eðr stalla, vit eða blót, eðr rót, eða þat er til heiðins siðar veit, N.G.L. i. 383, 389, cp. Grett. 1. c. 3. mathem. a root (square, cubic), MS. 544. 154, passim. COMPDS: rótar-dráttr, m. root-extraction, 544. 45. rótar-tré, n. a root-tree, a tree with the root, Grett. 151. róta-klumba or róta-kylfa, u, f. a club. AI. 77, Fms. i. 177, ii. 163.

rót, f. [different from the preceding, perh. akin to hrót, q.v.; Ivar Aasen rot] :-- the inner part of the roof of a house, where meat, fish, and stores are hung up; mær nökkur átti erendi at fara í rót upp, þá sá hún liggja á hurðásnum sjau fiska skarpa, Bs. i. 209.

rót, n. the tossing, pitching, of an unruly sea; kemr ró eptir hvíldarlaust rót, calm after rough weather, Sks. 235; haf-rót, a violent rolling of the sea.

róta, u, f. sleet and storm; var á róta mikil, ok stökk saurr af jörðu, Bs. i. 334; hregg ok róta, 339; hagl eðr drífa eðr róta, Edda 87; róta veðr, Hkr. iii. 315. rótu-sumar, n. a rainy, stormy summer, Ann. 1226. II. Róta, the name of a goddess who sends storm and rain, Edda 22.

RÓTA, að, [Engl. to rout; Dan. rode; Lat. r&o-long;dere, but not borrowed from the Lat. word] :-- to rout up, turn up, of swine; er unnsvin róta upp, Eyvind (in a verse); nema túnsvin sé þat er eigi má róta, Grág. ii. 232. 2. to stir, turn upside down, throw into disorder; with dat., róta sundr, ok róti eldinum sundr, hingað ok þangat. Stj. 330; þeir rótuðu um koll taflinu, to upset the chess-table, Vígl. 17; þá rótar karl saman fénu, he sweeps it into one heap, Sd. 180; hann steypti silfrinu á skjöld sinn, ok rótar í hendi sinni, Fær. 216.

róteldi, n. = rótakylfa, a 'root-club,' Fms. xi. 129, v.l.

rót-fastr, adj. 'root-fast,' rooted, fixed, Hkr. i. 71, Js. 17, Stj. 644 (v.l.), Pr. 462, Barl. 86, N.G.L. i. 40, 63.

rót-festa, t, to root, and reflex, to take root, Barl. 5, 86, 95, Pr. 462.

rót-lauss, adj. root-less, without roots, Hm. 84.

rót-mikill, adj. having a large root, Ísl. ii. 14.

rót-setja, setti, to root, plant, H.E. i. 499, Stj. 644.

rubba, að, [Engl. rubbish], to huddle, with dat.; r. e-u saman.

rubbi, a, m. (and rubb, n., rubbungr, m.), rubbish, refuse.

RUÐ, n. a clearing in a wood; hann lagði á þat kapp mikit, at ryðja markir ok byggja aptr ruðin, Hkr. i. 45; sá er á ruði býr, skal kalla til bónda, Gþl. 485, D.N. iii. 120: freq. in Norse and Dan. local names,-röd and -rud, Hille-röd, in Denmark; Villinge-rud, Linde-rud, in Norway; Orme-rod, in North England; these names, however, were in olden times not so frequent as at present, see Munch's Norg. Beskr.

ruða, u, f. ravage; Oddr var eigi ruðu-lítill, O. made no small havock, Fas. ii. 255; to this may also belong ruðu-brandar, the ravenous swords, Orkn. 72 (in a verse).

rudda, u, f. a coarse kind of club (of an unbarked tree?); ruddu er menn kalla klubbu, Ó.H. 108, 109, Fas. iii. 229. ruddu-vetr, m. the name of a severe winter, A.D. 1022; as lurkr of the winter 1601.

ruddi, a, m. a clown, rude person; and of things, coarseness, refuse, e.g. of bad hay. rudda-legr, adj. (-liga, adv.), rudda-skapr, m.coarseness.

ruðning, f. (ruðningr, m., Nj. 235, v.l.), [ryðja], a challenging, of neighbours or judges in the old Icel. court, Grág. i. 29, 33, 52, Nj. 82, 87, passim. ruðningar-mál, n. pl. the formula of a challenge, Grág.i. 27, Nj. 237.

ruðr, m. = ruð or rjóðr, Hkr. i. 45.

ruð-staðr, m. a cleared place ( = ruð), Gþl. 431, (mod. Norse Rustad.)

ruður, f. pl. parings; hákarls-r., fisk-r.

rugga, að, to rock a cradle, with dat., Fms. iii. 178; r. barni.

rugga, u, f. a rocking cradle; barn í ruggu.

ruggi, a, m. a nickname, Landn. 196.

rugl, n. [Dan. vrövl?], a disturbance, H.E. i. 387, Bs. ii. 3: twaddle.

rugla, að, to confound, with dat., Al. 50, Rb. 164, Sks. 234, K.Á. 28, Stj. 142; r. e-u saman, to confound.

ruglan, f. confusion, Stj. 13, 122, 142, 173.

ruma, að, to chatter (= rausa); um þat er Ámundi remba rumar, Fms. ix. 332, v.l.

rumba, u, f., rumbungr, m. a pouring shower, down-pour.

rumpr, m. the rump, buttocks.

rumska, að, rumsk, n., = raumska (q.v.), of one about to awake.

runa, u, f. a rune, string of words or verses; í einni runu, in one strain.

RUNI, a, m. [hence Dan. orne by metathesis; provinc. Norse rone; Shetl. runnie] :-- a wild boar, Skálda 163, Hdl. 5; runa síða, Fms. vi. 365 (in a verse), Skálda 205 (in a verse).

runi, a, m. [renna], a flux; in merg-runi (q.v.), vegg-runi, = eavesdropping; hall-runi, 'lava-stream,' the name of a mountain in western Icel.

RUNNR, m. (older form ruðr, n., N.G.L. i. 165), [Scot, rone or ron] :-- a bush, grove, opp. to rjóðr, q.v.; í einum runni, Nj. 129; vóru runnar í sumum stóðum, Eg. 377, Gullþ. 59, Eb. 71 new Ed.; þar sem heilir runnar stóðu, Rd. 240, Magn. 468; runnr sá er Moyses sá loga ok eigi brenna, 655 viii. 2.

runsa, að, to turn inside out, ransack; þeir runsuðu búm þeirra, Fms. viii. 390, v.l.

rupl, n. a plundering, Stj. 647.

rupla, að, to plunder; reyta ok r., Fb. i. 392, Stj. 477; r. e-n e-u, Al. 93; r. drukkinn mann fötum sínum eða fé, N.G.L. ii. 240; rupla lík, N.G.L. ii. (Hirðskrá.)

ruplan, f. a plundering, Anecd. 30: = ruglan, Stj. 121.

rusill, m. [cp. Germ. rüssel = a snout], GREEK in rusill kvæðis, a doggrel poet, Bjarn. (in a verse).

rusk, n. a shaking: ruska, að, to shake rudely.

rusl, n. rubbish, sweepings; rusla-kista, -stokkr, a box inlo which things (broken nails, etc.) are thrown pell-mell: rusli, a nickname, Fms. viii.

rusti, see rosti.

ruza, u, f. a nickname, Fms. viii.

Rúða, u, f. Rouen in Normandy. Rúðu-jarlar, m. pl. the earls of R., dukes of Normandy, Fms. passim.

rúfinn, adj. rough, uncombed, Al. 3.

rúfr, m. = rúgr; a provinc. Icel. form, occurs in a verse in Gísl., where rúfr rhymes with húfa; as also in the local name Rúf-eyjar in western Icel., Sturl. i. 10, 26, Landn. 92 (v.l.), where it is even spelt Rup-eyjar.

RÚGR, m., hý-rógi, Hm. 138, with o as in the Germ.; [A.S. rige; Engl. rye; Germ. rocken; Dan. rug] :-- rye, H.E. i. 394, Jb. 375, Bjarn. 28 (in a verse), passim; val-rúgr. COMPDS: rúg-ákr, m. a rye-field, Fas. i. 173, Þiðr. 180. rúg-brauð, n. rye-bread, Pr. 470, Stj. 560. rúg-hleifr, n. a loaf of rye-bread, Fms. vi. (in a verse.)

RÚM, n. [Ulf. rúms = GREEK; common to all Teut. languages] :-- room, space; hvergi nær hafði þar rúm lið þeirra, Eg. 276; gafsk honum svá rúm, 532; ok rúm hindrar þik eigi at vera hvar er þú vill, Stj. 136; fá rúms, to get space, Hm. 106: the phrase, e-m liggr e-t í miklu rúmi,it takes up much room, is of great concern, Fms. i. 208, iv. 80, Fas. iii. 522, Ld. 210, Al. 152; í léttu rúmi, of little concern: the saying, ekki fyllir annars rúm, i.e. everything has its own place. 2. a room, seat, place, Am. 58; þeir skolu sitja á miðpalli, þar eigu biskupar várir rúm, Grág. i. 4; gef mér rúm, Fs. 52; ef þeir menn koma til lögréttu er þar eigu setur, en aðrir hafa sezk í rúm þeirra, þá skolu þeir beiða sér rúma, 5; búðar rúm, 24; ór lögsögu-manns rúmi at sjá, 26; Egill gékk til rúms þess er dóttir jarlsins hafði setið um daginn, en er menn skipuðusk í sæti sín, þá gékk jarls-dóttir at rúmi sínu, hón kvað -- Hvat skaltú sveinn í sess minn! Eg. 248; hverr í sínu rúmi, Ld. 4; í biskups rúmi sá ek sitja, Bs. i. 155; þokaði hann um manns rúm, Vígl. 25; í dag mun ek búa rúm yðvart á himnum, Post. 656 C. 37; aldrei gékk hann ór rúmi sínu nema jarl gengi, Fs. 69; hann vann sem áðr ok sat í rúmi sínu, Orkn. 200. 3. a place of rest, a bed; hann sá rekkju eina, ... er þetta rúm var mátuligt, Fs. 5, 7; hann gékk til rúms síns ok lagðisk niðr í klæðum sínum, Eg. 326; síðan rannsakaði hann rúmit er hón hafði hvílt í, 566; Hallfreðr lá í lokhvílu ... í því lagði Björn í rúmit, Fs. 200; var biskup færðr heim í Skálaholt, ok var gört rúm hans í kirkju, Bs. i. 63, Nj. 201, Fs. 4. naut.; the ships of the