This is page 562 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

562 SKÚTA -- SKYLDUGR.

skúta, u, f. (skúti, a, m., Fms. l.c.), a taunt; eigi ætla ek þér nú allgóðan þykkja beinann fyrir skútu þessa, Glúm. 354; drepa e-m skúta, to taunt one with; áferli þat sem konungr drap oss skúta um, Fms. iv. 310 (in Ó.H. 140, l.c., the passage is omitted). skút-yrði, n. pl. taunts, reproaches.

skúti, a, m. a cave formed by jutting rocks; hverr s. við annan ... þar hittir hvergi skúta, Glúm. 312; inn í bergit er skúti ok fellr þar úr litill lækr, Ó.T. 26; það er íllr skúti, sem ekki er betri enn úti, a saying; hellis-skúti, q.v. II. a pr. name, Rd., see the pun in Glúm. 354.

skútu-hvalr, m. a kind of whale, Edda (Gl.)

skvaðra, u, f. a nickname, qs. skvaldra, cp. Swed. squallra = a jackdaw, Ann. for Nord. Oldk. 1846, p. 166.

skvakka, að, to give a sound, as of water shaken in a bottle; sökk öxin ok skvakkaði við, Grett. 16 new Ed., v.l. skvatta, see skvetta.

skval, n. [Engl. squeal and squall; cp. skjal and sköll] :-- a squalling, noisy talk, Edda 110; horna-skvol, Eb. 13 new Ed.

skvala, að, [North. E. squeal], to squeal, bawl out; risinn tók at s. með mikilli raust, Fas. ii. 517.

skvaldr, n. [Dan. skvalder; Swed. sqvaller] , a squalling, bawling, Fms. iv. 112, vi. 287, Bárð. 176.

skvaldri, a, m. a 'squaller,' bawler, a nickname, Fms. vii.

skvali, a, m., in hornum-skvali, the name of a he-goat, Edda (Gl.)

skvampa, að, to paddle in water.

skvetta, t, to squirt out, throw out, prop. of the sound of water quickly thrown out of a jug; skvetta úr fötunni, freq. in mod. usage; tók hún vatn úr læknum, ok skvetti framan í það, Kveldv. ii. 176; hann (the brook) skvetti á mig, Jónas 322.

skvettr, m. a gush of water poured out.

skvíari or skýari, a, m. [French], an esquire, Thom. 100, Dip., v. 18.

skygðir, in., poët, a sword, Edda (Gl.)

skyggðr, part. [skuggi], bright, polished, transparent, so as to throw a light; dýrs-horn skyggt vel, sá görla í gegnum, Fms. vi. 241, Hkr. i. 90; hjálmr s. sem gler, Fas. i. 138; s. skjöldr, Lex. Poët.; s. steinn, Mar., Magn. 450; í skyggðum línkyrtli, Sturl. i. 96 C; fagr-s., svart-s., Lex. Poët.

SKYGGJA, older skyggva, ð, to overshadow; skyflókum skyggðar ok huldar, Stj. 30; þegar skyggva synda-myrkr andar-ljós, Eluc. 17; s. e-t við sólu, to screen it from the sun, Rb. 348; also skyggja fyrir, Sks. 208 B; s. sér við sólar-hita, Rb. 344, Þiðr. 215; skyggja yfir, to overshadow, Luke i. 35. II. to polish; skyggja sverð, Þiðr. 16; hálf ertug fyrir hjálm en (i.e. er) hann skyggir, N.G.L. iii. 15.

skygn, adj. seeing; tvan skygn augu, Mar.; skygn báðum augum. Fms. vi. 235; hann hafði fengit sýn sína ok var þá skygn maðr, Ó.H. 224; heil-s., hale-sighted, i.e. with good sight; ú-skygn, dim-sighted. 2. sharp-sighted; Einarr var einsýnn ok þó manna skygnstr, Orkn. 16, Ísl. ii. 83, Eg. 740 B; skygnastr, Ld. 278; frár ok skygn ok glögg-þekkinn, Finnb. 334; hón er svá skygn, at hón sér ..., Best. 53; hvöss ok skygn hugsunar-augu, Skálda 160; skygnan ok greiniligan, Th. 12. 3. in mod. popular tales skygn denotes second sight, the power of seeing goblins, elves, etc. through hills and stones, and whatever is hidden from the common eye (= ófreskr in the old writers), see Maurer's Volks. and Ísl. Þjóðs.; baptismal water sprinkled in the eyes of an infant is said to prevent his becoming skygn.

skygna, ð, to spy, pry; skygna um e-t, to spy after, Sks. 501 B; þar skygnir hverr um annars athæti, 278; s. um siðu sjálfs sín, 9; gakk þú út ok skygn um kaup þín, id., Hom. 46: skygna egg, to hold an egg(fresh from the nest) up to the eye, to see if it is new. II. reflex., skygnask um, to look out, Hm. 1; skygndisk hann um fast, ok hyggr at, Fms. ii. 180; kom ormrinn fram ok skygndisk um, vi. 352; hann skygndisk víða um, Fas. ii. 91, Fs. 42.

skygni, n. [cp. Germ. scheune], the shade of a cap. 2. a shed or cover, Bs. i. 204.

skygning, f. a looking out, Sks. 43.

skygn-leikr, m. the eyesight, Bs. ii. 148: með hjörtum skygnleik, Ó.H. 251; s. hugskotsins, H.E. i. 511, Nj. 258, Hkr. iii. 367.

skygnur, f. pl. wide open eyes; Hallbjörn rak þá skygnur á landit, Ld. 154; hann rekr upp skygnurnar, the eyes wide open, Háv. 54; hann hafði síða hettuna ok rak undan skygnur. Band. 16 new Ed.

skykkjum, adv., a dat. pl. [cp. Engl. shock], tremulously; varð landskjálpti mikill, gékk jörðin uudir þeim skykkjum, the earth went rocking under them, of an earthquake, Edda i. 144 (skukkum v.l.); svá gékk skykkjum (skrykkjum the Ed. 34) hallar-gólfit undir fótum honum sem bylgjur á sjó, Konr. (vellum MS.): akin to this is the mod. phrase, e-ð gengr skrykkjótt, qs. skykkjótt, it goes up and down, i.e. it is rather bad.

skyla, pres. skylr, see skola, [Dan. skylle], to wash; dröfn skylr stál, Edda ii. 493 (in a verse); hefring skylr (skilr Cod.) hlýr, 534.

SKYLD, f. another form for skuld (q.v.), a tax, due; með sköttum ok skyldum, Eg. 280: an incumbrance, outgoing, on an estate or the like, hann lagði þessa skyld á heima-land, ... bóndi skal greiða, etc., Vm. 112; Heggstaði gaf Herra Ketill með þeirri skyld, at bóndi skal lúka ..., 116; sú er skyld á Tjörn, at þar skal vera prestr, Jm. 25; kenni-manna skyld, obligatory maintenance of a person; þar er tveggja presta skyld, Vm. 13; skyldir úloknar, dues unpaid, Gþl. 276. II. sake, [Dan. skyld]; fyrir mina skyld, for my sake, Fms. i. 3 (skuld, Grett. 102 A); fyrir Guðs skyld, for God's sake, Dipl. iv. 8; fyrir þann (sic) skyld, Stj. 125 (þann skuld, Grett. 143 A). III. gen. skyldar-, = due, obligatory, prefixed to another noun: skyldar-embætti, Sks. 125, 485, 487; skyldar-evrendi, business. Eg. 319; skyldar-farleiga, Gþl. 415; skyldar-gisting, Bs. i. 807; skyldar-maðr = skuldarmaðr; skyldar-mál, Sks. 285; skyldar-nauðsyn, 636; skyldar-reiða, 494; skyldar-sýsla, 258, 600; skyldar-vápn, Jb. 187.

skylda, d and að. to bind in duly, oblige, enjoin; allra þeirra orða, er yðr skylda lög til um at bera, Nj. 208; er þá skylda lög til, Grág. i. 8; en þat skyldar mik til at ríta, Bs. i. 59; konungr skyldaði þá til at flytja líkin til graptar, Fms. viii. 231; ek em skyldaðr til at blóta, 656 B. 9; vera til skyldaðr, H.E. i. 471: hverrgi má skylda annan til garðlags, Grág. ii. 262; skylda ek ykkr heldr til þessa enn aðra menn, at ..., Fms. i. 189; því skyldi ek þik til blóta, 656 B. 4; hann skyldir mik at fella tár, Eluc. 56; nauðr skyldi yðr til, urged you, Bjarn. 54: láta þeir sem eingu ætti við aðra at skylda, as if they had no concern with one another, Band. 4 new Ed. II. reflex., því skyldumk vér, 671. 3, Stj. 151, H.E. i. 410; skyldask um e-t, to be made responsible for, K.Á. 82: to be prescribed, þá hluti er eigi skyldask tiundar-görð af, which are not subject to a tithe, id.; hverjar pínur skyldask á þá menn, 224, Stj. 46.

skylda, u, f. a due, tax, tribute; þeir (the kings) fengu engar skyldur í Þrándheimi, Fms. i. 49; þangat liggr tíund, lýsi-tollar, ... öll önnur skylda liggr til Hváls, Vm. 96: = skyldleikr, N.G.L. i. 350. But usually skyld is the legal and skylda the moral term. II. one's duty, Fms. i. 52, vii. 280, K.Á. 134; er þat vist hans skylda, it is his duty, Sks. 599; and so in countless instances, esp. in eccl. writers, skyldan við Guð, s. við náungann. COMPDS-: skyldu-embætti, n. = skyldarembætti, Sks. 126. skyldu-hjón, n. pl. = skuldahjón, Grág. ii. 42. skyldu-hlýðni, f. due obedience, homage, Fms. vii. 22. skyldu-lauss, adj. having no business or duty, Nj. 185, v.l. skyldu-liga, adv. in duty; bjóða s., Stj. 148, 277, H.E. i. 472: dutifully, obediently, K.Á. 202, Bs. i. 165, Sks. 603 B: necessarily, þurfa s., Fms. viii. 398. skyldu-ligr, adj. obligatory, Mar. skyldu-söngr, m. the rubrical, official mass, Vm. 74.

skyldan, f. an obligation, Stj. 38.

skyld-bundinn, part. duty-bound, Fms. xi. 74.

skyld-fólk, n. kinsfolk.

skyld-leikr (-leiki), m. relationship, = skuldleikr, N.G.L. i. 49, Stj., freq. in mod. usage.

skyld-liga, adv. duly, dutifully, Hom. 80; þurfa s., to stand in pressing need of, Grág. i. 334, Fms. viii. 398 (skylliga): becomingly, þó þeir léti s. hvárir við aðra, xi. 108.

skyld-ligr, adj. in duty bound, Sks. 45, 636: important, urgent, 686 C. 1, (spelt skylligr).

skyld-menn, n. relations, kinsmen.

skyldr, adj., compar. skyldri, skylztr, but usually skyldari, skyldastr, see below :-- due bounden, obligatory, skyldr þjónustumaðr e-s, Edda 28; vera s. undir stjórn e-s, Sks. 270 B; sá er skylztr at færa lik hans til kirkiu, Grág. i. 192; þú mant þykkja skyldastr at bæta fyrir konu þína, Nj. 76, Fs. 36; vera s. til at göra e-t, Eg. 225; or, s. við at göra e-t, N.G.L. i. 352; skyldr e-s, Fms. ix. 23: of an action, due; veita konungi skylda þjónustu, 432; skylt tal, a due, proper talk, Sks. 12; ú-skylt tal, uncalled-for, out of the way talk :-- pressing, urgent, skyld nauðsyn, Gþl. 266, skylt erendi, Eg. 29, Ld. 176; mitt erindi þykki mér skyldast, Fms. vi. 205: of debt, due, owing; vera e-m skyldr um e-t, to owe to another. 2. neut. due, bounden, necessary; enda er eigi skylt þá (one is not bound) at beiða á fleiri skip, Grág. i. 90; þat mun konungi skylt þykkja, at ek fara, Eg. 10; skyldra ætla ek mér at ganga til messunnar, en á hirðstefnuna, Fms. ix. 426; er þér ok skyldra, at sækja ..., Nj. 182; þat er rétt en eigi skylt, 'tis right, but not obligatory, Grág. i. 373; ef ek upp sem mér þykkir skyldast, Fms. vii. 146. II. related; skyldr frændi, a near kinsman, Eg. 98, Fms. vii. 281, x. 32; s. at frændsemi, related by kinship; þeir er Kjartani eru skyldari at frændsemi en ek, Ld. 242: absol., leaving out 'frændsemi,' mér er maðrinn skyldr, the man is near akin to me, Nj. 51; s. drottningunni, Sks. 463; at hann viti eigi skyldari samhéraðs, ... ef sá maðr finnsk er skyldri er, Grág. i. 246; hinn skyldasti maðr, the nearest kinsman, 339; bónda þeim er skylztr er, 154, freq. in mod. usage: skyld frændsemi, near kinship, Fms. vii. 64; er þá frændsemi ef þriðja bræðra er eðr skyldara, kinship is from third cousinship upwards. Grág. i. 246; ó-skyldr, not related.

skyld-samliga, adv. = skyldliga, dutifully, Bs. i. 338.

skyld-semi, f. relationship; frændsemi eðr s., N.G.L. i. 355.

skyldugr, adj. [Dan. skyldig], bound, obliged; s. at göra e-t, s. at halda eið, Gþl. 62, K.Á. 8, 22; hón var eigi skyldug at lúka, not bound to pay, Dipl. iii. 13; s. til e-s, s. til hollustu ok hlýðni, Js. 17; sem vér erum skyldugir við yðr, H.E. i. 342; s. e-m e-u, hverju prestr er s. bændum, which are his duties towards them? N.G.L. i. 346: of a thing due, skyldug hlýðni, K.Á. 226; nú er skyldugt, it is obligatory, 330: