This is page 606 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

606 SVAÐ -- SVARTAÐR.

SVAÐ, n. and svaði, a, m. [sveðja], a slippery place, a slide, as of frozen ground with a half-thawed muddy surface; þá var þeyr, var svað (svaði, Fb. l.c.) á þelanum, Fms. viii. 393; svað (svaði C) var á vellinum, ok skriðnaði hann, Sturl. ii. 104; hestrinn skriðnaði á svadanum, iii. 141: metaph. phrase, var við svað um, at mart manna mundi drukna, it was on the slide, was imminent, that many people should be drowned, Mork. 92. In mod. usage svaði is chiefly used of slippery ledges of rock projecting into the sea, and washed by the tides.

svaða, að, to swathe; svaðaðir upp í kurt ok skart, Karl. 168.

svað-háll, adj. slippery.

svaði, a, m., see svað. svaða-ligr, adj. slippery, dangerous. Svaði, a pr. name, Fms. ii: the name of a giant, Orkn.

svaðill, m. a slippery place: in the phrase, fara svaðil fyrir e-m, to get on slippery ice, get a bad fall, Fms. vii. 56, Stj. 433, 513. COMPDS: svaðil-farar, -ferðir, f. pl. disasters, Ísl. ii. 54; veita e-m svaðilfarar, Fms. viii. 408; fara svaðilförum fyrir e-m = fara svaðil, vii. 261. Svaðil-fari, a, m. a mythical steed, the father of Sleipnir, see Hdl., Edda.

svafnir, m. [svefja], a sleep-maker, soother, Lat. sopitor; fjör-svafnir, the name of a sword, Nj.: poët, a serpent, Gm., Edda, Lex. Poët.

svagi, a, m. a gurgler(?), a nickname, Fms. viii.

svagla, að, to gurgle, Sturl. iii. 192 C.

svak or svakk, n. [cp. sukk], a muddle, disorder, Nj. 18, v.l.

svakka, að, to riot, be disorderly, svakk-samr, adj.

sval, n. a cool breeze.

SVALA, gen. svölu; a v has been dropped, as the proper form would have been svölva (gen. svölu), cp. völva (völu); [A.S. swealwe; Engl. swallow; Germ. schwalbe] :-- a swallow, Eg. 420, Edda (Gl.), Karl. 304, Fas. iii. 280; svölu-hreiðr, a swallow's nest: poët. dólg-svala, a 'war-swallow,' i.e. a shaft, Eb. (in a verse): a pr. name of a woman, Band.

svala, að, to chill, cool; frost má við koma sínu afli at svala, Sks. 197 B; svala sér, to slake one's thirst. 2. impers. it is cooled; svalaði honum meðan, Sturl. iii. 189; it is chilled, Fms. vi. 422; hann lagðisk í bergskor nökkurri, honum svalaði mjök, vii. 220.

svala-drykkr, m. a cooling draught.

svala-lind, f. a refreshing stream, Pass.

svalar, f. pl. a kind of balcony running along a wall; stóð jarl í svala-glugg einum, Fms. ix. 427, v.l.; Sverrir konungr var genginn ór herberginu út í svalarnar, ... síðan hljóp hann ofan í garðinn, viii. 123; hann hljóp út um svalarnar ok ofan í kirkju-garðinn, var þat furðu-hátt hlaup, 191; jarl svaf í öðru herbergi, hann hljóp upp við ok gékk út í svalarnar, ix. 449; hann var úti í svölum í gæzlu hafðr, Ó.H. 117. cp. 235, Stj. 211, 402. Judges ix. 51. svala-klefi, a, m. an alcove with balcony, D.N. v. 342.

svall, n. [identical with soll (q.v.) and Engl. swill] :-- a drunken bout; and svalla, að, to swill, drink hard. svallari, a, m. a swiller, debauchee.

SVALR, svöl, svalt, adj. cool, fresh; með svalri veðr-blöku, Sks. 234; svölum regnélum, 629; vindr mikill ok s., Fms. vi. 421; hægra ok svalara, 226; svölum eggjum, Hdl.: poët, eitr-s., úr-s., Lex. Poët.: freq. in mod. usage, svala-drykkr, q.v.: as a nickname, Bs. COMPDS: sval-brjóstaðr, adj. cool-breasted, chilly, Edda. sval-kaldr, adj. cooling, cold, of the sea, Hdl.

svamla, að, (svaml, n.), to swim with great fuss and noise, like a whale, Fas. iii. 443; víða trúi eg hann svamli sá gamli, Jón Arason.

svangi, a, m. or svangr, m. [svange Ivar Aasen], the groins, esp. of animals; tina í svanginn, to fill the belly; ek em lagðr í gögnum spjóti svangann, ok er út kominn oddrinn at hrygginum, Karl. 404; takit ór mér svangan og langann, Ísl. þjóðs. i. 152; svangs súðir, 'belly-boards,' i.e. ships, Ó.H. (in a verse).

SVANGR, adj. [svangi], slender, slim, thin (= Germ. schlank), of a horse; svangir (hestar) sól draga, Gm. 37 (Bugge); svangri und söðli, Hkv. 1. 41; svipta söðli af svöngum jó, Og. 3; this sense is obsolete, and the word is only used, 2. metaph. hungry, Fms. ii. 328 (in a verse); seigt er svöngum at skruma, Fb.; at hestar yðrir sé svangir, Lv. 20; svangir ok soltnir, Fms. x. 194, and so in mod. usage. svang-rifja, adj. bare-ribbed, of a steed, Rm. svang-vaxinn, part. slim of stature, Vígl. (in a verse).

svanni, a, m. [akin to svanr or svangr?], poët, a lady, Edda 108, Kormak, Hallfred, Rm., freq. in old and mod. poetry.

SVANR, m., gen. svans, Pr. 478, pl. svanir; [A.S. swana; Germ. schwan; a common Teut. word, but in Icel. svanr is the poetical, álpt (q.v.) the common word] :-- a swan; svanir hvítir at lit, Stj. 90; fugls þess er s. heitir, Barl. 135; hjá söngvi svana, Edda 16 (in a verse): poët., svana beðr, fold, fjöll, dalr, strind, the swan's bed, land ..., i.e. the sea: as also svan-bekkr, svan-bingr, svan-fjöll, svan-flaug, svan-fold, svan-mjöll, svan-teigr, svan-vangr, svan-vengi, the bench, bed, fell, field, earth, snow ... of the swans, i.e. the sea, the waves, Lex. Poët. II. Svanr, as a pr. name, Landn., Hdl. COMPDS: svan-fjaðrar, f. swan's feathers, Vkv. svan-hvítr, adj., as a pr. name, Swan-white, Vkv. svan-mærr, adj. swan-bright, Ísl. ii. (in a verse). svana-söngr, m. a swan's song.

svar, n., pl. svör, a reply, answer, in ancient writers only in plur.; sagði Kári Eireki svör þeira, Nj. 137: the phrases, halda upp svörum fyrir e-n, to be one's spokesman, Fms. ii. 292, vi. 269; sitja fyrir svörum id., iv. 274, vi. 13, Band. 36 new Ed.; gjalda svör fyrir e-t, to give a reason, Barl. 91: in mod. usage also in sing.: compd, and-svör.

SVARA, að, [A.S. and-swarian; Engl. an-swer] , to reply, answer, absol. or with double dat. (s. e-m e-u), ef maðr svarar eigi, Grág. i. 21; svara engu orði, Fb. ii. 63; Hrútr svaraði þá -- 'ærit fögr er mær sjá,' Nj. 2; því (dat.) mun ek svara þér um þetta er satt er, 49; hón svarar svá, at hón vill ..., Fms. i. 2; svara e-u fyrir sik, to make answer in defence, 656 C. 29. II. as a law phrase, to answer, respond; svara til laga þeim jörðum sem keypt hefir, Dipl. iv. 9; s. lögriptingum á jörðu, ii. 20; svara máli fyrir e-n, to answer for, Nj. 106; s. sökum fyrir e-t, to pay the penally for, Sks. 796; s. e-m lögum, to answer according to the law, D.N.; s. þessum lögbrotum, to answer for them, Sks. 546; at þér svarit slíku fyrir sem þér hafit til gört, that you shall answer for what you have done, Boll. 350; s. skilum fyrir, to give an account for, Fms. vii. 127; eiga at s. málum, Stat. 309; um presta, hverju þeir skulu s., what duties they have to discharge, N.G.L. i. 345; svara til allra stétta, to pay taxes to all estates (king and clergy). 2. svara e-u, to be equal, amount to; svá mikil kol sem svaraði fimm hrossa göngu, Dipl. v. 14; er svari innkaupum, N.G.L. iii. 16; sam-s.

svar-dagi, a, m. an oath, usually in plur., allra svardaga, binda svardögum, veita svardaga, and the like, Nj. 164, Eb. 302, Íb. 16, Hkr. i. 272, Fær. 191, Fms. i. 49, 206, Stj. 303.

svarð-fastr, adj. [svörðr], 'sward-fast,' swarded, turfed, with sward or sod; svarðfast land, Grág. ii. 291, 355.

svarð-lauss, adj. without greensward, rotten, of soil, Hrafn. 26.

svarð-lykkja, u, f. [svörðr], a ring of a rope of walrus-hide, Fms. viii. 216.

svarð-merðlingar, m. pl. a poët, word, read svartmerlingar, the black glittering (see merla), Fas. i. (in a verse).

svarð-reiði, a, m. tackle (harness) of walrus-hides, Fms. vi. 147, viii. 440, Dipl. v. 18.

svarð-reipi, n. a rope of walrus-hide, Sks. 184, Bárð. 169.

svarð-svipa, u, f. a whip of walrus-hide, Fms. vii. 227.

SVARF, n. [sverfa], file dust; þélar hann sverðit allt í sundr í svarf eitt, Þiðr. 79; járn-svarf, kopar-s.; rauð svörf þélar, Lex. Poët., freq. in mod. usage. II. metaph. a hard fray, broil; þeim þótti í orðit nokkut svarf, Ísl. ii. 411; hann ríðr at í þessu svarfi, in the midst of the fray, Al. 40; ok sannast hit fornkveðna, at sitt ráð tekr hverr er í svörfin ferr, Fms. iv. 147. 2. plur. shaving, extortion; með ránum ok svörfum, Fms. iii. 146; margr hefir sá meiri svörf (is more exacting), er minna treystir göngum, Skíða R. 23 (the passage should thus be emended).

svarfa, að, [Engl. to swerve], to sweep, of filings, thence gener. to upset, by sweeping, overturning; Þorgils svarfaði taflinu ok lét í punginn, Th. upset the chess, Sturl. iii. 123. 2. to swerve; ok svarfaði (= svarfaðisk?) léinn upp eptir síðunni, Hkr. iii. 390. II. reflex. to swerve, turn aside, to be turned upside down; taflit svarfaðisk, Fms. vii. 219; svörfuðusk skíðin utanborðs, 31; þeir ætluðu fyrst at svarfask mundi hafa aptr hurðin, Grett.; svarfaðisk ok sópaðisk allt út í sjóvar-djúpit, Stj. 287; höfðu fötin svarfask af honum ofan á gólfit, Grett. 170; þótt áðr hefði nokkut um svarfast (svarfat Ed.), Fms. xi. 97; svarfask um, to cause a great tumult, make havoc, 40.

svarfaðr, svörfuðr, svörfr, m. a sweeper, desolator(?), a nickname, Landn.; whence Svarfaðar-dalr, the name of a county in Icel.; Svarf-dælir, m. pl. the men from S.: Svarfdœla-saga, u, f. the Saga of the S., Landn. II. svarfaðr eru sjau tigir, Edda i. 534, v.l. 7 (in Cod. Ub. and Arna-Magn. 748).

svarfan, svörfun, f. a wild fray. Am.

svarf-hvalr, m. (?), a kind of whale (perhaps the Shetl, swarfish, the spotted blenny); hlasshvalr ok s., Vm. 150.

svarf-samr, adj. turbulent, Sks. 31.

svari-bróðir, m. (svara-bróðir, Gísl. 21, Fms. xi. 206), a sworn brother, confederate, (= fóstbróðir, q.v.), Fbr. 32, 128, Fms. xi. 343.

Svarinn, m. the name of a dwarf, Edda.

svarka, að, to quarrel, grumble; s. um e-t, Fms. vii. 143; lýðr svarkaði jafnan af sínu fangaleysi, Róm. 263; hann sýtti ok svarkaði mjök, Stj. 634.

svarkr, m. a proud, haughty woman, Edda 108, Ó.H. 11, Hkr. i. 180, Fbr. 163, Gísl. 82, Orkn. 382 (v.l.), Grett. 195 new Ed.

svarmr, m. [Engl. swarm; Germ. schwarm], a tumult, Bs. i. 663 (in a verse); sverðs s., 'sword-fray,' i.e. battle, Orkn. (in a verse).

svarning, f. [sverja], a conspiracy, Róm. 349.

svarra, að, to swarm(?), a GREEK; svarraði sárgýmir, Hkm.

svarri, a, m. = svarkr; svarri ok svarkr, þær eru mikillátar, Edda 108; hón var s. mikill ok sjálig kona, Fær. 233; hón var væn ok s. mikill; Fms. i. 288; fríð kona ok s. mikill, Orkn. 382.

svar-stuttr, adj. giving short replies, Fms. iv. 165.

svartaðr, part. dyed black, Sks. 400, 405.