This is page 608 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

608 SVEFNHÖFUGT -- SVEIPOTTR.

svefn-höfugt, n. adj. sleep-heavy, drowsy, Nj. 264, Ld. 120. svefn-höll, f. a sleeping-hall, Stj. 631, Karl. 11. svefn-inni, n. a sleeping-inn, Al. 15. svefn-ker, n. pl. 'sleep-basins,' i.e. the eyes, Gísl. (in a verse). svefn-klefi, a, m. a sleeping-room, Stj. 149, 204. svefn-lauss, adj. sleepless, Róm. 195. svefn-leysi, n. sleeplessness, Fms. viii. 48, Sturl. iii. 73, Pr. 470. svefn-lopt, n. a sleeping-loft, bed-chamber, Grett. 118 C, Art. svefn-órar, f. pl. dream-phantasms, Hkr. ii. 354, Anecd. 8; see órar. svefn-purka, u, f. a 'sleep-sow,' a drowsy fellow. svefn-samt, n. adj.; e-m er ekki s., to be sleepless, Nj. 210, Fms. iv. 336, Al. 73. svefn-sel, see sel; selin vóru tvau, s. ok búr, Ld. 242. svefn-skáli, a, m. a 'bed-shieling,' sleeping-hall, Fas. ii. 416. svefn-skemma, u, f. = svefnbúr, Fas. i. 359, Eg. 80, Fms. vi. 188, Landn. 215, v.l. svefn-stofa, u, f. = svefnbúr, Ld. 16, Bs. i. 782. svefn-stund, f. a sleeping hour, Sks. 618. svefn-styggr, adj. 'sleep-shy', sleeping lightly, Fas. iii. 124. svefn-tími, a, m. the time of sleep, Str. 21. svefn-vana, adj. wanting sleep, Sturl. iii. 256. svefn-þorn, m. a 'sleep-thorn;' the popular notion was that charmed sleep is produced by putting the 'sleep-thorn' into the sleeper's ears, then he will not awake until the thorn falls out; stinga e-m svefnþorn, to stick one with the sleeping-thorn, Fas. i. 18, 19; or, stinga e-n svefnþorni, Ísl. ii. 183, iii. 303, (cp. Fm. 43, Hrafnag. 13.) svefn-þungi, a, m. = svefnhöfgi. svefn-ærr, adj. 'sleep-raving;' in the phrase, s. ok dauða-drukkinn, sleep-mad and dead-drunk, Hkr. i. 17, Fms. viii. 189.

svefni, n. sleepiness, Hom. 26: cohabitation, in the law phrase, biðja konu svefnis, Grág. i. 337, 338; brjóta konu til svefnis, to ravish, ii. 60, N.G.L. i. 71, 357.

svefnugr, adj. [Dan. sövnig], sleepy; svefngar (plur.), Sdm. 36; svefnugr ok latr, 656 B. 2; þeir vóru mjök svefnugir, Sturl. iii. 256, v.l.

Svegðir, m. one of the names of Odin, as also of a Swed. mythical king, Edda, Yngl. S.

SVEGGJA, ð, [Ulf. af-swaggwjan = GREEK], to make to sway or swag, turn round, veer round; sveggja lét fyrir Siggju sólborðs goti norðan, she (the ship) stood, veered round the island Sigg, Edda (GREEK. in a verse).

SVEI, interj. fye! svei, segir hón, aldri muntú vel reynask, Þórð. 74; with dat., svei þér, fye upon thee! Th. 21; svei mér syndugum! 20; svei verði þínum legg! Fms. vii. 122; svei verði mínum herra, ef ..., Karl. 301; svei verði yðr svá rennandi! Fms. viii. 401; svei þér! is the cry of an Icel. shepherd to a dog if he worries a sheep or barks at a stranger; svei-svei-svei!

sveia, að, to shout svei; sveia hundum, hann hljóp á eptir hundunum, sveiaði þeim, Od. xiv 35.

sveiðandi, part., in the GREEK. ek skal senda þér sveiðanda spjót = sviðu-spjót or sviða (q.v.), Fas. ii. (in a verse).

Sveiði, a, m. the name of a sea-king, Lex. Poët.

sveiðuðr, m. a bull, poët., from the spear-like horns, Ýt.

SVEIF, f. [svífa], a tiller, Fas. iii. 197; sels sveif, a seal's paw, N.G.L. i. 363.

sveifi-rúm, n. room for the tiller to work so as to veer the ship; sigla svá nær at eigi sé sveifrúm, N.G.L. ii. 281, Jb. 396; sveifingar-rúm, 396 B: svif-rúm, N.G.L. l.c. (v.l. 8, 11), whence mod. svig-rúm: room to move the body freely, eg hafði ekki svigrúm til þess.

sveifla, að, to swing or spin in a circle, like a top; s. sverði, exi, Nj. 56, 97, Eg. 80, Fas. i. 415, Fbr. 209, Ó.H. 222.

sveifla, u, f. a wrestler's term, a swinging round with one's antagonist; snúa e-m til sveiflu, Fas. iii. 392, Grett. 15 new Ed.

sveiging, f. a bending, swaying.

sveigir, m. one who bends, a swayer, Lex. Poët.

SVEIGJA, ð, [svig; cp. Engl. to sway; North. E. swag] :-- to bow, bend, like a switch; s. armleggi hans, Landn. 169, v.l.; s. trén, Fær. 50; s. álm, to bend the bow, Fms. vii. (in a verse); s. rokk, to swing the distaff, Rm. 16; s. fast árar, Fms. ii. 180; s. hörpu, to sway, strike the harp, Og. 27; s. á e-n, to pull round, in rowing, Nj. 90; s. e-t eptir sínum vilja, Mar.; þá ætla ek at lögin mundu sveigð hafa verit, the law was tampered with, Valla L. 209; it þriðja má kalla nökkut sveigt, the third is not straight, Band. 6; sveigja til við e-n, to give way, yield somewhat, Hkr. i. 142, Stj. 578; vér skulum s. til, svá ..., come to a compromise, so that..., Fær. 35; konungr þóttisk hafa mýkt sitt skap, ok sveigt til samþykkis með þeim, Fms. vi. 280; heljar-reip sveigð at síðuin inér, Sól. 39; jofurr sveigði y, drew the bow, Höfuðl.; s. hala sinn, to droop the tail, Hkv. Hjörv. II. reflex. to be swayed, sway, swerve; þá tók at sveigjask hugr jarls, Fms. ix. 444; hvergi sveigðisk hugr hans fyrir þeirra kúgan, Bs. i. 287; láta sveigjask eptir e-s vilja, Fb. ii. 146; sveigjask til (= sveigja til) við e-n, i. 410.

sveigja, u, f. a bending, elasticity.

sveigr, m. [Engl. switch; Swed. svæge; Norse sveig; cp. svigi] :-- a switch, álm-s., Fas. i. 271; sveigar kör, a 'switch-bane,' i.e. an axe, Eg. (in a verse). II. metaph. a bow, Edda (Gl.) 2. a head-dress or snood, a kerchief wound round the head; sveigr var á höfði, Rm.; s. á höfði mikill, Ld. 244; hence sveigar-sága, -þöll, -gátt, the fairy of the hood, i.e. a woman, Lex. Poët.: the passage, nú mun þér ekki sveigr á (sveigra Ed.) verða, er þú ferr aptr, it will be no bend in thy way, it will all be straight. Fas. iii. 281.

SVEIMA, að, [akin to svimma], prop. to swim, Sks. 116, but only used, 2. metaph. to soar, tower, wander about; þeir sveimuðu um bæinn ok drápu mart af Birkibeinum, Fms. viii. 173; fylgjur úvina várra sveima hér nú í nánd, 281; þótt vér hafim sveimat í sumar um bygðir þeirra, vi. 261; sveimaði Bárðr víða um landit, Bárð. 170; s. úti um nætr, Stj. 424; sveimar Þórðr at þeim, Þórð. 78; hyrr sveimaði, the flame soared, spread wide, Lex. Poët.; ef eg sveima elli-grár, eitt sinn heim at Fróni, Núm.

sveimaðr, m. one who soars,wanders about, Lex. Poët.

sveiman, f. a soaring, of fire, Fas. i. 519 (in a verse).

sveimr, m. (sveim, n., Orkn. l.c.), a soaring, bustle, stir; göra fjándsligan sveim, Hallfred; sá sveimr görisk um allar herbúðir, at ..., Al. 117; í Eyjunum var sveim mikit, in the islands there was mickle stir, Orkn. 334: a nickname, Sturl.

svein-barn, n. a 'boy-bairn,' a male child, Nj. 91, Fms. i. 14, Fb. i. 252.

svein-dómr, m. youth, boyhood, Stj. 25: Lat. pubertas.

Sveinki, a, m. a diminutive of Sveinn, Fms, vii; veit eg það, Sveinki! Esp. Árb. 1550.

SVEINN, m. [a northern word, from which the A.S. swân, Engl. swain, seems to be borrowed] :-- a boy; fæddi Vigdís barn, þat var sveinn, sá var vænn mjök, Ingimundr leit á sveininn ok mælti, sjá sveinn ... son áttu þau annan ... þessi sveinn, Fs. 23; sveinninn Hörðr stóð við stokk ok gékk nú it fyrsta sinn frá stokkinum til móður sinnar, Ísl. ii. 15; skal þat barn út bera ef þú fæðir meybarn, en upp fæða ef sveinn er, 198; kona hans fæddi barn, ok hét sveinn sá Hrafn, Eg. 100; svá sem þeir sveinar aðrir er vóru sex vetra eðr sjau vetra, 147; sveinar tveirléku á gólfinu, Nj. 15; var þá nafn gefit sveininum, 91; kallaði Njáll á sveininn Höskuld, ... hann lét sveininum ekki í mein, ok unni mikit, 146, 147; sveininn Þórð Kárason ... hinu hefir þú mér heitið, amma, segir sveinninn, 201, Bs. i. 599. II. boys, lads! often used in addressing grown-up men; eld kveykit ér nú, sveinar! Nj. 199; hart ríðit ér, sveinar! 82; sjáit ér nú rauðálfinn, sveinar! 70; hverr á sveina (gen. pl.) hendr í hári mér? Fms. xi. 151; hvernig er, sveinar? 145; sveinn ok sveinn! hverjum ertú sveini borinn? Fm. 1; inn fráneygi sveinn! id.; Hjalla-sveinar, Hofs-sveinar, Gullþ. 4, Finnb. 2. a servant, attendant, waiter; sveinar Ólafs, Ld. 96: esp. a page, sveinn Gunnildar, Nj. 5, Fms. ix. 236, Ann. 1346 C; skutil-sveinn, skó-sveinn, q.v.: of bondsmen, N.G.L. i. 35, 76: in mod. usage an apprentice, Dan. svend. III. a nickname, Sigurðr Sveinn (= the Germ. Siegfried), Skíða R. 2. Sveinn, a pr. name, very freq., Landn., Fms.: in compds, Svein-björn, Svein-ungr, Sveinki, Berg-sveinn, Koll-s. COMPDS: sveina-lauss, adj. without attendants; ríða s., Lv. 43. sveins-leikr, m. a boy's game, Hkr. i. 46, Eg. 189. sveins-ligr, adj. boyish, Fas. iii. 486.

svein-piltr, m. a boy, youth, Bs. i. 539.

svein-stauli, a, m. = sveinpiltr, a little boy, Edda 31.

SVEIPA, ð and að: stray forms of an obsol. strong verb (svípa, sveip) are, pret. sveip, Rm. 18, Vkv. 23, Skv. 3. 13; pres. sveipr (for svípr), 3. 8; part. sveipinn (for svipinn), Fm. 42, Fas. i. 439 (in a verse); [cp. Engl. sweep; a Goth. sweipan may be assumed from midja-sweipans = GREEK, deluge; A.S. swâpan; Germ. schweben; cp. svipa, sópa] :-- to sweep, stroke; hann sveipaði hárinu fram yfir höfuð sér, stroked the hair with the hand, Fms. i. 180; sveipar hann þeim saman, Grett. 129 new Ed.; greip hann til hendinni, ok sveipði af sér flugunni, swept the fly away, Edda 70; hann sveipaði hárinu fram yfir höfuð sér, Fms. i. 180; hann sveipaði at hendinni dúki þeim er ..., Bs. i. 188. 2. to wrap, swaddle; hann hafði sveipat at sér möttli einum, wrapped himself in a mantle, Stj. 492; lét hann s. (wrap, swathe) skipit allt fyrir ofan sjá með grám tjöldum, Ó.H. 170; hann sveipar sik í skikkju sinni, Sks. 298; þeir fundu barn sveipat líndúk, Fms. i. 112; fæddi hón barn, var þat sveift klæðum, Ó.T. 4; kona sveip ripti, Rm. 18; ok hana Sigurðr sveipr í ripti, Skv, 3. 8; þeir þógu því ok sveipðu þat (the corpse) líndúkum, Fms. v. 29; var kistan sveipð pelli, Ó.H. 229; lét ábóti þá s. líkit, Sturl. iii. 284; lík konungs var sveipað dúkum, Fms. viii. 232; en þær skálar sveip hann útan silfri, Vkv. 23; eldi sveipinn, wrapped in a sheet of fire, Fm. 42, Fas. i. (in a verse). II. to sweep, swoop; þeir sveipuðu (v.l. svipuðu) yfir ána, Fms. viii. 170; hann sveipaði til sverðinu, swept round him with the sword, v. 90; hann sveipar öxinni til hans, Fbr. 111 new Ed.; sveip sínum hug, 'swooped' turned his mind, Skv. 3. 13. 2. to be twisted; eitt er lýtið á, hárit er sveipt í enninu, a falling forelock on the forehead, Korm. 18; and the verse, hón kvað hári mínu sveipt í enni, id. 3. part. sveipandi (= svipandi), swooping, flaming; Cherub með sveipandu sverði, Gen. iii. 24.

sveipa, u, f. a kerchief, hood (= sveipr, sveigr), Edda (Gl.); hón sækir þá sveipu sína ok veitði upp yfir hófuð sér, Ísl. ii. 76.

sveipin-falda, u, f. 'Swooping-hood,' the name of a giantess, Edda (Gl.)

sveip-óttr, adj. eddying, an epithet of a river, Od. xi. 240.