This is page 616 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

616 SÝPINN -- SÆNGARFÖR.

of him, thou art no match for him, Ísl. ii. 215; hildr var sýnt í vexti, the battle waxed quite hot. Km. III. in compds, ein-sýnn, one-eyed; tví-sýnn, doubtful; víð-sýnn, auð-sýnn, evident; ó-sýnt, uncertain.

sýpinn, adj. a corrupt vulgar pronunciation for sýtinn (q.v.), used esp. of a niggardly person; hann er sýpinn: as also sýpa, t; sýpa í e-ð (qs. sýta), to grudge an outlay, of a miser, cp. Hm. 47.

SÝR, f., gen. sýr, acc. sú, pl. sýr (declined as kýr, q.v.); [A.S. sú; Engl. sow; Dan. so; Germ. san; Gr. GREEK; Lat. s&u-long;s] :-- a sow; sýr ok grísir með, Grág. i. 504; sú (acc.) ræða, 427; súr eru augu sýr (gen.), Skálda (Thorodd); the word is obsolete in prose. 2. a nickname, Sigurðr sýr, gen. Sigurðar sýr, Fagrsk. 106; sýrar, v.l., also Fms. x. 405. II. one of the names of the goddess Freyja, in gen. Sýrar, Edda; á ek Sýrar mey dýra, Edda (in a verse); fólk-sýrar, Korm. (in a verse).

sýr, m. a dish, kind unknown; sýr var kallaðr réttr á Grænalandi er konur görðu ór kálfa-görnum, Fbr. 108, v.l. (A word of doubtful genuineness, and wanting in the vellums of that Saga.)

SÝRA, u, f. [súrr; Germ. saüre], sour whey, stored up and used for drink instead of small beer, Nj. 199, Gísl. 58; sýru-ker, Eg. 701, Bs. i. 120, Sturl. iii. 192, Gísl. 7.

Sýr-dælir, m. pl. the men of Súrna-dalr, a county in Norway, Gísl.

Sýrland, n. Syria, Stj. passim: Sýr-lendingr, a Syrian, 656 B. 10: Sýr-lenzkr (Sýr-neskr, 655 xiv. B. 2), adj. Syriac, Al. 77, Stj. 641.

SÝSA, t, a defect. verb, of which only the pret. and the past part. remain; [this is the root word from which sýsla (q.v,) is a derivative, cp. also sús and sús-breki] :-- to be busy with a thing, give effect to it; either with dat. (s. e-u), or s. at e-u; or used absolutely, to be busy; hón sýsti um þörf gesta. Am. 6; sýsti hann svá mikit at á lítilli stundu, Barl. 177; at vér fáim ekki at sýst, Fms. v. 155; ér sýstuð suðr, ye went busily, hastened, southwards, vi. (in a verse); ef Magnúss konungr yrði víss hvat sýst væri, 13; þá er því var sýst, Hom. 117; þá er hann hefir sýst eyrendum sínum, when he had done his errand, Fms. ix. 345, v.l.; því er sýst, that is done, Geisli 12; þeim er þar sýst saman, there they are busied together, Hornklofi (Fagrsk. rather to be taken as a part. than as a fem, subst., see, however, Lex. Poët. s.v. sýst); fara brottu með svá sýstu eyrendi, Stj.; hvat hann hefir at sýst á þeirri stundu, Rd. 304; hvat þeir höfðu at sýst meðan, Fms. xi. 41; þeir sýstu þat eitt, at þeir sættusk á víg Snorra, Sturl. 186 C; höggva ísinn, ok var þat sýst á tveim dögum, Fms. ix. 400; Eysteinn konungr hafði mart sýst í landinu þat er nytsemd var á, vii. 100; bauð ok sagði, ok var þegar sýst allt á einu auga-bragði, Barl. 22; ef hann mætti nökkum þann mann fá sýst honum (if he could get him a man) er þessa mætti honum bætr ráða, 16; ef hón hefir eigi þann riddara nú sýstan, MS. 4. 30; var svá til sýst, at ..., Fms. vi. 38; ef þetta sýstisk fremr en aðrir höfðu sýst, x. 7, v.l.; þá hefir þú vel sýst, well done, ix. 366; þeir gátu alls engi at sýst, could procure none, Str. 12; var svá til sýst (it was so arranged that ...) at Sighvatr skáld hlaut ..., Fms. vi. 38; ef hón gæti nokkut at sýst, Str. 13; leituðu margir við at bera hana, er alls ekki gátu at sýst, 54; sem víst er at vér fáim ekki at sýst, Fms. vi. 155, Hkr. iii. 162.

sýsl, f. business, = sýsla; góð sýsl var þat, Fms. vi. 333 (in a verse).

sýsl (sýsla, Mkv.), adj. eager, painstaking; nökkuð varð hón sýsla of sik (= sýsl), she was a meddlesome thing, Mkv.; þá er þú ferr með úvin þínum á götu, ver þú sýsl at leysask frá honum, Greg. 41 (an old rendering of Matth. v. 25).

sýsla, að, [Dan. sysle] , to be busy, transact business; menn skulu sýsla þat Föstudag hverr vera skal lögsögu-maðr, Grág. i. 1; Ólafr setr upp skip sitt ... en er þat er sýslat, Ld. 87; er þ;tta var at sýslat, Al. 123: to procure, s. einn svá góðan mann, MS. 4. 27; sumir sýsla bann ok bölbænir í land várt, Anecd. 12; sýslaði biskup þeim allt lið er hann fékk, Fms. viii. 144; sýsla sínum bræðrum nökkurn kost, Mar.; sér sýslaðan ok sendan, Stj. 250; at þú mættir s. mér nokkura staðfestu, Sturl. i. 209, 210; segl ok akkeri skal til sýsla af bónda fé, Gþl. 8l; sýsluðu hvárirtveggi vel í þeiri ferð, made a good job of it, succeeded, Fms. ix. 270. II. reflex., vit skulum sitja á Norðmæri ok freista svá hvat at sýslisk, Fms. i. 53, Hkr. i. 171.

sýsla, u, f. business, work; hjón sátu þar, héldu á sýslu, Rm. 14; hygg ek at vér eigim aðrar sýslur en bjór at drekka, Hkv. 1. 17; andlegu verki, jarðligum sýslum, 655 xxvi. 1; hann hafði lokit þeim sýslum er hann vildi, 656 A. 4; var þat siðr hans, at rísa upp árdegis, ok ganga þá um sýslur manna, Eg. 2; fyrir sýslu góðs verks, doing a good work, Hom. 26; ef hann hefir eigi sýslu á (if he has no time, no leisure) at færa barn til skírnar, K.Þ.K. 4 :-- hence, bú-sýsla, husbandry; um-sýsla, activity, endeavours. II. as a law term, any stewardship held from the king or bishop, also as a geographical term, a district, bailiwick, prefecture; sýslur ok ármenningar um öll þrænda-lög, Hkr. i. 303; Guttormr þvari, hann hafði haft sýslu, Fms. ix. 15; Ólafr sem þá hafði hirðstjórn ok sýslu norðan lands, Dipl. ii. 15; allt til þess er þeir kómu ór sýslu Þóris, Ó.H. 137; skal sýslumaðr lýsa hversu margir údáða-menn urðu í hans sýslu á næstum tólf mánuðum, Gþl. 22; hafa sýslu á Hálogalandi, Eg. 66; þá er hann (the bishop) hafði yfir-för um sýslu sína, a diocese, Bs. i. 140. COMPDS: sýslu-bréf, n. letters patent, N.G.L. iii. 77. sýslu-færr, adj. fit for work; vel s. at flestu verki, Bs. i. 307. sýslu-lauss, adj. unemployed, idle, Barl. 156, Fb. i. 508. sýslu-leysi, n. idleness, the being out of work, Róm. 333, Mar. sýslu-maðr, m. a worker; s. mikill ok starfsmaðr góðr, Eg. 203, Ld. 73: a prefect, bailiff, king's steward, Gþl. 22, Eg. 67, Fms. ix. 429 (v.l.), x. 10, Nj. 126; sýslumenn konungs ok biskups, ... lendir menn, sýslumenn, ármenn, Gþl. 12; sýslumaðr eða ármaðr, 6; Jamtr höfðu þá Svía-konungi skatt goldit, ok þaðan höfðu verit sýslumenn yfir landinu, Ó.H. 142, and so in mod. Icel. usage, the country being divided into sýslur, answering to the þing (q.v.) of the Commonwealth, each sýsla with its bailiff (sýslumaðr), who at the same time is the justice and the tax-gatherer or steward of the king; sýslumenn skulu þing eiga á Leiðum, Jb. 23; lögmenn ok sýslumenn, 27.

B. In local names, Aðal-sýsia, the present Esthonia, Yngl. S.; Ey-sýsla = the present Osel in the Baltic: also simply Sýsla, a Slavon. word = Sysyle in Alfred's Orosius, a country in eastern Prussia; in Sýslu-kind, the people of Estbonia, Ýt.

sýs-liga, adv. busily, smartly, speedily; rís upp þú s., rise up thou briskly! 656 C. 11; högg enn mennina s., Fms. xi. 152; hann sá merki konungs fara s., viii. 86; slátra s., Am. 20; sveinn s. sveif til skógar, went quickly to the wood, Hým. 18; ganga s., to walk briskly, Fas. i. 433 (in a verse).

sýsl-rækr, adj. transacting business, Bs. i. 754.

SÝTA, t, [sút], to wail; veit ek at vætki of sýtig, hvar aldri skal slíta, Hallfred; þeir sýttu hann sem dauðan, Bs. i. 743; Elena sýtti alla æfi dauða hans, Bret. 77: absol., Skálda 211; sýta ok klökva, Hom. 193; þér munuð sýta og gráta en heimrinn mun fagna, John xvi. 20: to pine for, with acc., er þat (acc.) íllt at sýta er maðr fær eigi. Fas. i. 174; sýtir æ glöggr við gjöfum, a saying, Hm. 47; sýtir eigi drengr við dauða, a saying, ... er-at sýtandi dauði, Km.

sýti-ligr = sútligr, sad, Mar.

sýting, f. wailing; grátr ok s., Fms. x. 290; stynr ok s., Stj. 51; uggr ok sœting (sic), Mar.; sýtingar tími, a time of mourning, 238.

sýtinn, adj. [Norse syten], peevish, Lat. morosus.

SÆÐI, n. [sáð], seed; sálds sæði niðr fært, D.I. i. 476; sá sínu sæði, Barl. 18; rótfesta sæði sitt í hjarta sínu, 5. 2. metaph. seed, offspring, freq. in eccl. usage, kvinnunnar sæði, Abrahams sæði, Bible. 3. plur. crops; þar lét hann hafa sæði ok kallaði at Ökrum, Eg. 136; sláttur ok. sæði, Bjarn. 22; í sæðum Philistinorum, Stj. 413; árferð tók at versna ok sæði manna tóku at bregðask, ... eptir um várit fengusk lítil sæði, því at engi gat frækorn at kaupa, Ó.H. 113; þetta var þann tíma, er sæði manna vóru eigi tekin til ávaxtar ... er hann gengr sinn veg nær sæðum (fields) nökkurum, Mar.

sæðingr, m. [Norse sæing], the common gull or sea-mew, larus canus L., Edda (Gl.), Ó.T. (in a verse).

SÆFA (i.e. sœfa), ð, [akin to svefn, svæfa; cp. Lat. sopire], prop. to put to sleep, but distinguished from svæfa, and only used to kill, slaughter beasts; vök sú er menn sæfa hvali í, Jb. 331 B; skal gefa af inn fimta hlut af öllu fé nema maðr sœfi, K.Þ.K.; blóðit flóar svá sem lifandis maðr hefði sœfðr verit, Mar.; hann sæfði girndar-synd, Greg. 38. 2. esp. of a sacrifice; ef sæfð vóru þau kvikendi er goðunum var fórnat, Eb. 10; lamb Guðs er sœft til þessa nótturðar, Greg. 29; sæfandi son sinn ysak, Stj. 130; skal hverr s. sitt lamb, 279; lamb sœft ok etið, Post. 645. 83; sá er sæfði fórnina, Stj. 430; sæfa hjarðir, Hsm.: svæfa naut, to kill a beast by driving a sharp instrument into the nape of the neck, severing the spine, as the Spanish Torreadore do (the heathen way of killing the sacrificial beast?). II. reflex. to be killed, expire; sæfisk hón á spjótinu ok deyr, Fb. i. 258; jarlinn sæfðisk á spjótinu, Eg. 289; Hrafn hrærði hvárki hönd né fót er hann sæfðisk, Bs. i. 674 (of a man beheaded); nú veiðir maðr hval ok sæfisk hann á djúpi, N.G.L. i. 59; val-sæfendr, Ýt.

sæfari, a, m. the slaughterer, sacrificing priest, Stj. 430.

sæfing, f. the sacrifice, Stj. 377.

sægr (i.e. sœgr), m. [cp. A.S. gar-secg = the ocean], sleet, wet, rain;þat var allt á einni stundu er sœgr enn mesti var, ok þat at þurrt var ok heið ok sólskin, Bs. i. 339: sægjum, adv. pouring; þó sjór um þik sægjum drífi, Fas. ii. (in a verse). 2. a tumult, confusion, swarm; vera mun mikill sœgr í bænum, ok allt lið ölótt, Fms. viii. 392. 3. in mod. usage sægr means a swarm, mesti sægr. II. the name of the man in the moon's pail; sægr heitir sár, en simul stöng, Edda.

sæi, n. [through the Fr. soie, Ital. saia, from Lat. sericum; as are also A.S. seolc, Engl. silk], silk, Rétt., N.G.L. iii. 122, 125, D.N., B.K., Vm.; sæi-kápa, 90.

SÆING, f., gen. sæingar, these being the old forms; the later and mod. contr. form sæng, gen. sængr, pl. sængr, which is used in vellums of the 14th century; [Dan. sæng; Swed. säng] :-- a bed; sakna ek í sessi ok í sæingu mins málvinar, Gkv. i. 20; sæing fóru síðan sína þau Högni, Am. 10; sofnuð var Guðrún í sæingu, Skv. 3. 24; ganga í sama sæing konu, Grág. i. 175, 311, 329, Glúm. 374(sæng Ed.); hann lagði hana í sæng hjá sér, Fms. i. 4; kona liggr í sænginni, ... í sængina, Fb., i. 258. 2. childbed; er hón á sæng ferr, N.G.L. i. 30; þær konur sem á sæng andaðisk, Bs. i. 687; liggja á sæng, to lie in childbed; kona lá á sæng. COMPDS: sængar-ferð, f. childbed, K.Á. 18, Bs. i. 687. sængar-för (mod. sængr-för),