This is page 643 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

TRÚNAÐAREIÐR -- TUNGA. 643

400; segja e-m e-t af trúnaði, Fas. i. 187, Ó.H. 56. II. a creed, belief, Sks. 647. COMPDS: trúnaðar-eiðr, m. an oath of allegiance, Fms. ii. 127, vi. 53, ix. 48, Gþl. 69. trúnaðar-hylli, f. allegiance, Landn. (App.) 340. trúnaðar-kona, u, f. a female confidant, Bs. i. 627. trúnaðar-maðr, m. a confidant. Fms. i. 66, 113, Ld. 167, Sks. 361. trúnaðar-tómr, adj. toom (Scot. for empty), void of faith, Al. 46. trúnaðar-traust, n. protection, security; veita e-m t., Bs. i. 728: full confidence, trust. trúnaðar-váttr, m., for definition see Grág. i. 42. trúnaðar-vinr, m. a confidential friend, Fms. vii. 279.

trú-orð, n. a word of faith, creed, Sturl. i. 34.

trúr, trú, trútt, adj., compar. trúri, trústr or trúastr; [Dan. tro] :-- true, faithful; trúr skal ek þér í ráðum, Nj. 75; ef þú vilt mér trúr vera, Þorst. St. 54; hefir þú lengi verit trúr oss frændum, Ld. 320, Fs. 90; þat er ráð mitt at þú sér trúr konungi þínum, Fms. i. 145; undir-hyggju-maðr ok meðal-lagi trúr, iv. 198; eigi var Magnús trúr, viii. 314: trusty, safe, enn trúasti hlífskjöldr, Hom. 72; trútt traust, Stj. 647; at eigi mundi allt trútt vera, Fms. viii. 337 v.l.; at hón væri trú ok örugg fyrir bergrisum, Edda 25: trúr á Guð, believing in God, Hom. 109; þeir vóru eigi trúir at því (not free from) at þeir færi eigi með danza-görð, Sturl. iii. 80: er eigi trútt, at mér hafi eigi í skap runnit sonar-dauðinn, Þorst. St. 55; ó-trúr, unfaithful.

trú-rof, n. a breach of faith, Karl. 151.

trú-rækinn, adj. religious, Fms. ii. 163, Þorf. Karl. 174, Fs. 185.

trú-rækni, f. piety.

trú-skapr, m. = trúleikr, Fms. v. 24, Fs. 18.

trúss, n. [Engl. truss], a trussed-up bundle, only of vile things, of a beggar's wallet, Skíða R. 28, 42, 199.

tryggð, f. [Ulf. renders GREEK by triggwa; A.S. treowð; Engl. truth; hence mid. Lat. treuga; Engl. truce] :-- faith, good faith, trustiness, as of a friend; trú og trygð. 2. as a law term, esp. in plur., plighted faith, truce; eiða svarða, unnar trygðir, Skv. 3. 20; griðum ok trygðum, N.G.L. ii. 50; gengu til ok veittu Gunnari trygðir, Nj. 88; svíkja e-n í trygð or trygðum, to betray one in time of truce, Hkr. i. (in a verse), Ld. 8; Hrafn son þinn sveik hann í trygðum, Ísl. ii. 272; hvat skal hans trygðum trúa, Hm. 110; ú-trygð, falseness, perfidy. COMPDS: trygða-eiðr, m. an oath of fidelity; vinna t. at því at eigi sé undirmál við hann, Grág. ii. 21. trygða-festa, u, f. a pledge of faith, Str. 32. trygða-kaup, n. a giving truce, safe conduct, N.G.L. i. 310. trygða-maðr, m. a man of good faith, Odd. 2: one with whom one is at truce, þat er níðings-verk ef maðr vegr trygða-mann sinn, N.G.L. ii. 50 (v.l. 26). trygða-mál, n. pl. a formula for making a truce, Grág. Vígsl. ch. 113 (ii. 168, cp. Ísl. ii. 300). trygða-rof, n. pl. a breach of truce. trygðarofs-maðr, m. a truce-breaker, Nj. 102.

tryggð-rofi, a, m. a truce-breaker, Gþl. 27, 198. trygðrofa-maðr, m. id., Gþl. 198.

tryggi-liga, adv. faithfully, Sks. 33.

trygging, f. security, assurance, D.N. i. 82: freq. in mod. usage.

tryggja and tryggva, ð, to make firm and trusty; at þeir tryggvi sættir sínar, Ó.H. 90; trygðu þeir Þórir þá sættir með sér, Eg. 169; þá frændr mundi seint at tryggja, 227; aldrei verðr tóan tryggð, a saying; or aldrei tryggist tóa, þó tekin sé úr henni róa, Hallgr.; er ek hræðumk at oss hafi ekki vel tryggt hafnirnar, Fms. viii. 328: to ensure, skeyta ok t., hón (the estate) var tryggð ok skeytt undir mik ok minn ættlegg, N.G.L. ii. 99, Munk. 79; t. e-m eign, D.N. i. 80; tryggja trygðir, N.G.L. ii: tor-t., q.v.

trygg-lauss, adj. truceless, treacherous, Haustl.

trygg-leikr, m. faithfulness, N.G.L. ii. 399, Sks. 457.

trygg-liga, adv. faithfully, H.E. i. 561, Sks. 705, Sól. 20.

trygg-ligr, adj. trustworthy, reliable, Fas. iii. 269; ú-tryggligr.

TRYGGR, adj., before a vowel tryggvan and tryggan; it was even sounded with i, as in Gothic, as is seen from rhymes, trigglaust þriggja, Haustl.; [Ulf. triggvs = GREEK] :-- trusty, faithful, true; tryggr vinr, Ad. 10; trygg ok góð kona, Str. 15; t. höfðingi, Sks. 456; t. í trúnaði, Fms. vi. 52; þá mun fár vera tryggr, viii. 314; at eigi myndi allt tryggt vera, ix. 337; trygg ok staðföst ást, Str. 26; þú enn góði þræll ok inn tryggi, Hom. (St.); tryggr vinum ok frændum, Fs. 23. 2. unconcerned, Dan. tryg; verðit maðr svá tryggr at þessu trúi öllu, Hm. 88; var-at þat tryggt né ógnlaust, Ad. 5; jötnum þótti eigi tryggt at vera með Ásum griða-laust, Edda 25.

trygg-rofi, a, m. = trygðrofi, N.G.L. i. 13, 106, K.Á. 62, Barl. 181.

tryggva-kaup = trygða-kaup, N.G.L. i. 81.

tryggva-váttr, m., -vitni, n. a faithful witness, N.G.L. i. 223.

Tryggvi, a, m. a pr. name, the Faithful, Fms. i. (Ólafr Tryggvason); Sig-tryggr, Ú-tryggr, Tor-tryggr, Landn.

trygg-vinr, m. a trusty friend, Skálda (in a verse).

trygill, m., dimin. [trog], a little trough, tray, Ísl. ii. 350; blót-t., grautar-t., q.v.

TRYLLA, d, [troll; Dan. trylde], to enchant, turn into a troll; blótuðu þeir hann ok trylltu hann svá at hann varð engum mennskum manni líkr, Fas. ii. 242; þú þykki mér troll ... ok væri þat svá at virða en trylla menn eigi, thou art a troll ... it would be better to put this construction upon it, and not call men trolls, Ísl. ii. 366. II. reflex. to be turned into a troll, enchanted; ok hafi hann síðan tryllsk ok orðit at ormi, Fms. vi. 143; eigi vitu vér hvárt hann trylltisk dauðr eða kvikr, Gullþ. 2. part. trylldr, charmed; mikill ok mjök trylldr svá at hann var eigi einhamr, Fb. i. 522; svá kann ok verða, at af stundu eru þeir trylldir er áðr vóru blótaðir, ... en þó munu vér því næst blótaðir ok síðan trylldir, ii. 7; kettir svartir ok mjök trylldir, Fs. 44: to become mad, furious, demoniac.

tryllska, u, f. witchery, the being a witch, N.G.L. i. 351.

tryllskr, adj. bewitched, the being a troll or a witch; ef konu er tryllska kennd, ... skal hón hafa til sex kvenna vitni at hón er eigi tryllsk ... ekki veldr hón því sjálf at hón er troll. N.G.L. i. 351.

trýju-söðull, m. = trogsöðull, Grág. i. 175.

trýni, n. [trjóna], the snout of a dog, Fms. iii. 13; passim in mod. usage, hunds-trýnið; of a bear, Glúm. 330.

trýta, t, [Ivar Aasen tryta], to growl, murmur; trýtti æ trönu-hvöt, Hðm.; the passage is somewhat corrupt, but the word is still used in Icel.; kerling trýtir æ sem tíðast at bera fyrir Thomam, bróður Christjan, þat er hón hefir bezt til, ertrnar, eplin ok ostana, Thóm. 360.

trýtill, m. a bird, Ísl. Þjóðs. ii.

TRÖÐ, f., gen. traðar, pl. traðir; [akin to troða] :-- in the Norse, a piece of fallow land where cattle are kept grazing; ef maðr leggr tröð sína við akr eða eng annars manns, þá skal hann hverfa garði gildum um, Gþl. 407; af jörðu skal leggja fjórðung í tröð (trod Cod.), vetrar-myki alla skal reiða í tröð (treðe, v.l.) þar sem ómykjat er ... en ef tröð er mykjat, N.G.L. ii. 110 (tröð, tröðin, i. 240, l.c.); this sense remains in ör-tröð, in ganga í ör-tröð, a pasture overcrowded with sheep or cattle. II. in Icel. sense, a pen for cattle during the night; traðir vóru fyrir ofan garðinn á Hlíðarenda, ok námu þeir þar staðar með flokkinn, Nj. 114; graðungr einn í tröðinni ... í því stóra byrgi, sem nauta-hjörð föður hans stóð inni um nætr, Karl. 550; reka fénað lausan í hús inn eða tröð, Jb. 264; þeir menn er sambeit eiga upp á Völl skulu hafa í tröð fé sitt upp frá Ólafs-messu, Vm. 18. 2. in mod. usage, traðir means a lane leading up to the houses, which in old writers is called geil, q.v.; það kemr maðr ríðandi heim traðirnar. III. in local names, Traðir, Traðar-holt, Landn., Fs. COMPDS: traðar-garðr, m. the enclosure of a tröð, Gþl. 350 (where in the Norse sense). traðar-lag, n. enclosure of pastures, N.G.L. i. 239. traðar-veggr, m. the wall of a pen, in the Icel. sense, Sturl. ii. 209. traða-staðr, m. a place where to build a tröð (II), Jm. 20.

tröf, n. pl. fringes; see traf.

TRÖLL and compds, see troll,

trönu-beina, u, f. 'crane-leg,' a nickname, Rm.

tuddi, a, m. a bull is in the east of Icel. called tuddi: hence a mean fellow: tudda-legr, adj. mean, vile.

tuðra, u, f. in skinn-tuðra, a flap of skin.

tuft, f., see topt.

TUGGA, n, f. [tyggja], a chewed mouthful, the word is freq. in mod. usage, but seems not to be found in old prose, although it occurs in poets (in poët, phrases), munins tugga, Gísl., Lex. Poët,

tugla-, see tygull.

tugr, m. ten, decade; as also in tví-tugr; see tigr.

tug-tugti, the twentieth, Fb. ii. 469.

tug-tugu, twenty, D.N. ii. 67, 172.

tumba, að, [a for. word; Fr. tomber], to tumble, Finnb. 352, Fas. iii. 503; þeir tumba báðir ofan fyrir fönnina, Háv. 9 new Ed.; hann tumbar af hestinum, Mag. 8, Bs. ii. 225, Mar.

Tumi, a, m. a pr. name = Thomas, Sturl.

TUNDR,, n. [A.S. tynder; Engl. tinder; Germ. zunder; early Dan. tunder; mod. Dan. tönder] :-- tinder, Bs. ii. (in a verse), Fms. vii. 192, freq. in mod. usage: tundr-ör, f. a tinder-arrow, a burning shaft hurled in taking possession of land; for this heathen rite see Landn. 3, ch. 8, p. 193; cp. also Fms. vii. 192, where the tinder-arrow has magic power, like silver-buttons in mod. tales.

tundra, að, to 'tinder,' catch fire; eldrinn tundraði skjótt, Fas. i. 83.

TUNGA, u, f., gen. pl. tungna; [Goth. tuggo; common to all Teut. languages; cp. Lat. lingua] :-- a tongue, Sól. 44, Grág. ii 11, passim: metaph. usages, hraðmælt tunga, Hm. 28; skæðar tungur, evil tongues, Nj. 264; hafa tungu fyrir e-m, to have tongue for a person, be the spokesman, Fms. vi. 223; harðr í tungu, Hallfred; skáldskapr var honum svá tiltækr, at hann kvað af tungu fram sem annað mál, Ó.H. 171; hann sá eld mikinn í tungna líkjum, Hom. 91; lof-tunga, 'praise-tongue,' flatterer, a nickname. 2. sayings; tunga er höfuðs-bani, 'tongue is head's bane,' is the ruin of a man, Hm. 72; e-t leikr á tveim tungum, N.G.L. i. 211 (see leika II. 4); tungan leikr við tanna sar, the tongue touches sores of the teeth, Mkv.; hann hefir tönn og tungu á öllu, of a ready tongue; gæti hann, at honum vefisk eigi tungan um hófuð, let him beware lest his tongue winds round his head, i.e. let him beware of loose talk, (a long tongue being = inconsiderate tongue that works evil), Nj. 160, Þorst. Síðu H. 178; also, e-m vefsk tunga um tönn, to be discon-