This is page 711 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

VIRKI -- VIT. 711

Suðr-virki, Southward in London, O.H.L. 2. in mod. usage the wooden frame of a saddle is called virki (söðul-virki). 3. a building; lögðu fjár-hluti til þessa helga virkis, O.H.L. 78; til kirkju virkisins, 86. virkis-búð, the name of one of the booths in the alþing, see búð.

virki, a, m., gen. virkja, a worker, doer; in compds, íll-virki, spell-v.

virkja, ð, = verkja, to pain; sárið virkti, the wound was painful, Art. 25.

virkr, adj. working; in compds, stór-virkr, mikil-v., harð-v., góð-v., etc.; virkr dagr, a work-day, week-day, K.Á. 176, Rb. 78. 2. careful, painstaking; virkr at e-u, working at, busy at, fond of; hann var virkr at hestinum, Fs. 55; virkr at henni ok kærr, Sks. 131. 3. valued, dear; kærr var hann ok virkr konunginum, dear was he and valued by the king, O.H.L. 76; þeir menn vóru þeim goðum virkastir er mestar údáðir görðu, to those gods the men were dearest who did most evil, Hb. (1865) 23.

virkt, f., older virkð, [verk = work], prop. work, but with the notion of special care, tender care; hann skalt þú varðveita með allri virkð, 623. 15; Ástríðr læknaði hann með mikilli virkð, Fms. x. 370; hann bað af þeim virkta vinum sínum ok frændum, he bespoke their kindness towards his friends and kinsmen, i.e. he recommended his friends and kinsmen to their special charge, Hkr. i. 160. 2. good wishes; Hrútr fór í Fjörðu vestr, ok bað henni virkta áðr, H. left for the Fjords, having bidden her a fond farewell, Nj. 14; Ásdís bað honum margra virkta, A. wished him all good wishes, Grett. 94; ok bað honum virkta við konunginn Svein áðr þeir skildi, recommended him to king Sweyn before they parted, Fms. xi. 64. 3. fondness, affection; konunginum var mikil virkt á honum, the king liked him much, Barl. 101; spurði hverja gripi Haraldr hefði þá er honum væri mest virkt á, which were dearest to him, Fms. vi. 178; hafa e-n í kærleik ok í virktum, to hold one in love and affection, x. 413; með virktum, id., Karl. 286; leggja á þá alla virkt, to cherish them in every way, Sturl. iii. 261; í kærleikum ok virkðum, Mork. II. hann lét göra skip af virktum, he had a ship built with care, i.e. had it well built, Fas. ii. 28; lít hér skepnu af virkt skapaða, Bær. 12. III. virkta vel, very well; verjask virkta vel, to make a gallant defence, Al. 47. COMPDS: virkða-hús, n. a private chamber, where one receives intimate friends, Clem. 130. virkta-lið, n. = virktamenn, Ísl. ii. 91. virkta-maðr, m. a chosen man, favourite man; virktamenn Sveins konungs, the king's best men, Fms. xi. 366; þeir kváðu hann vera virktamann, said he was a capital man, Ó.H. 152; þræli þeim er lengi hefir hennar virkðamaðr verit, Clem. 130. virkta-ráð, n. excellent advice, Sks. virkta-vinr, m. an intimate friend, Fs. 80, Sól. 13, Gísl. 35.

virku-liga, adv. carefully, Al. 7.

virtr, n. [A.S. wyrt; Engl. wort; Ivar Aasen vyrt or vurt; Swed. vört] :-- the sweet-wort, new beer, not yet fully fermented; virtr ok vín (ale and wine) is an allit. phrase; á víni ok virtri, Sdm. 8; and so in the Faroe lays, virtur og so vin, A.A. 322.

VISINN, adj. [Dan. vissen; Engl. wizened], wizened, withered, also of a limb palsied; var visinn annarr fótrinn, Fms. vii. 239. 2. of grass, herbs; sjau öx mjök visin, Stj. 201.

visitera, að, [Lat.], to visit, of a bishop or dean, Vm. 15.

visiteran, f. a visitation, Vm. 49: mod. visitázia, u, f.; visitáziu-bók, a register.

visk, f. a wisp, of hay or the like, freq. in mod. usage; cp. sef-visk, hálm-visk, qq.v.

visna, að, to wither, of limbs; visnaða hönd, Bs. i. 123; höndin tók at skjálfa ok visnaði, 781, Stj. 184; morkna ok visna, 185, Karl. 341: esp. of grass, herbs, trees, Matth. xxi. 19, 20; visnað tré, Pass. 32. 19.

visnan, f. a withering, palsy, medic.: al-visnan, hálf-visnun.

VISS, adj. [Germ. gewiss]; viss and víss are two forms of the same word, the former of a more limited use, = certain, sure; thus Icel. say, það er vísast (it is most likely); but það er vissast, 'tis safest; er sú regla vissust, the safest rule, Rb. 262; see víss.

vissa, u, f. certain knowledge, certainty; hafa vissu af e-u, to have a certainty, certain knowledge of, Stj. 12; hafa örugga vissu af hvar hann er, id.; þó at hann hefði eigi fulla vissa af hverr sá Guð var, Fms. ii. 47; hafa skynsemd eðr vissu af e-u, i. 138; útan alla vissu, Stj. 6; göra e-m vissu af e-u, to give notice of, Grett. 68 new Ed., Fas. iii. 118, Fb. iii. 316; þá kom sú vissa (certain news) norðan frá Hólum, at ..., Bs. i. 824; vita sína fulla vissu, to know for certain, Rétt. 30. 2. a surety, as a law term; setja vissu fyrir e-u, N.G.L. ii. 336, D.N. i. 480.

vissu-liga, adv. certainly, verily, Stj. 147, Mar.

vissu-ligr, adj. certain; v. ván, Stj. 4; v. máls-rödd, 81; v. sannleikr, 8; v. mark, 203.

VIST, f. [from vera, i.e. vesa, preserving the radical s; cp. Germ. wesen, whence mod. Dan. væsen] :-- an abode, dwelling, domicile; the word is, both in olden and modern times, mostly used of the domicile of servants or labourers of any kind; vera í vist, fara úr vist; hann fór til vistar til Hlíðarenda, Nj. 40; nú em ek á vist með bróður mínum, Hrafn. 13; hann skal þá fara til vista sinna enna sömu, Grág. i. 91; hann var vistum með föður sínum, Nj. 39; hann var vistum með þeim bónda er Þorlákr hét, Magn. 524; Einarr leitar til vistar við Hrafnkel, Hrafn. 5; nú hafa vistir þínar verit hér nokkurar stundir, Fms. xi. 310; ek vildi ekki hér í landi hafa vistir hans, Eg. 533; er þar góð vist ok gleðilig, ... mun eigi vera hér vistin jafn-glöð sem í Noregi, Fs. 25; veita e-m vist, to lodge one, 13; fara ór griði ok hafa ekki vistar, to have no home, of a servant, Grág. (Kb.) ii. 181; vísa e-m ór vist, id.; hann ætlaði sér vist um vetrinn með Haraldi Gorms-syni, Fms. xi. 19; þú skal fara brott ok vera eigi vistum milli ..., Fs. 57; at hón skipti öllum vistum með þeim er til hennar vóru sendir, Edda 18; margar eru vistir í húsi föður míns, Greg. 69 (John xiv. 2); ef þau hafa vist tvau misseri eptir húsgang, Grág. i. 301; manna-vistir, see maðr C; brott-vist, þar-vist, hirð-vist. II. food, provisions, viands, often in plur.; önga vist þarf hann (he requires no food), vín er honum bæði drykkr ok matr, Edda 24; settu borð ok báru á vist fyrir þá, Fms. ii. 98; brott var sópat öllum vistum, Fs. 145; hvat hefir hann at fá þeim at vistum, Edda 23; vápn ok klæði ok vistir, Hrafn. 12, Eg. 76, Ísl. ii. 341; Hrapp þraut vistir í hafi, Nj. 128: vist ok drykk, meat and drink, Fms. i. 213, x. 270, Eg. 420; vistir ok drykk, Fms. i. 11. COMPDS: vistar-byrðingr, m. a store-ship, Fms. vi. 402, vii. 310, viii. 121. vista-fang, n. provisions, stores, Bs. i. 781, Fb. iii. 453, Brandkr. 62. vistar-far, n. a domicile, Fs. 64; ráðask að vistarfari til e-s staðar, Sturl. i. 75; hafa bústað né vistarfar, Eg. 737; vera þar at vistarfari, Ld. 34, Grág. i. 180. vista-fari, adj. changing one's abode; fara vistafari, Sturl. ii. 21, Fb. i. 256. vista-fátt, n. adj. running short of provisions, Fms. x. 133; lengi hafði vistafátt verit á skipinu, 655 xvii. 4. vistar-ferli, n. = vistarfar, Eg. 737, Grett. 125 A. vista-fæð, f. a running short of provisions, Róm. 307. vista-gjald, n. a contribution in food, Fms. ii. 216, viii. 323. vistar-görð, f. a sojourn, fare; eigi er hér vönduð vistargörð, Grett. 125 A. vistar-laun, n. pl. board-wages, Lv. 41. vista-lauss, adj. without provisions, Fms. i. 126, x. 249; but vistar-lauss, homeless, of a servant. vistar-maðr, m. a lodger, boarder, Vm. 120. vista-malr, m. a meat-bag, Grett. 93 A. vista-skortr, m. = vistafæð, Fs. 177, Fms. i. 128. vista-taka, u, f. a charge for boarding, N.G.L. ii. 41: foraging, Fms. x. 146. vistar-tekja, u, f. a sojourning, boarding, lodging, Fms. v. 314; bjóða e-m vistartekju, Glúm. 326. vistar-veizla, u, f. a boarding, housing a person, Fbr. 33, Fms. vi. 345. vistar-vera, u, f. a sojourn, Grett. 144: a mansion, John xiv. 2 (Vídalín). vista-þrot, n. = vistaskortr, N.G.L. ii. 44, v.l.

vista, að, to lodge, board; lét hann setja upp skip sitt, ok vista lið, Eg. 320; hann vistar kaupmenn nær skipi, Korm. 190; vistaði annat lið sitt í Danmörk, Fms. xi. 19; ef menn vilja vista eðr ala fátæka, Jb. 185 B. 2. with dat.; ok vista þeim þar, N.G.L. i. 168. II. reflex. to take a fixed abode, lodgings, board; Austmenn vistuðusk, Ísl. ii. 192, Lv. 5, Fb. 152: to sojourn, hann vildi hér vistask um sumarit, Glúm. 324; í hvers biskups-dæmi sem þeir vilja vistask eðr vera, Norske Saml. v. 550. 2. in mod. usage esp. of servants in a household, see vist.

vist-fang, n. stores, Orkn. 410: = vistafang.

vist-fastr, adj. having a fixed abode, Grág. i. 52, D.I. i. 174.

vist-lauss, adj. homeless, with no fixed domicile, a condition liable to a fjörbaugs-garðr, Grág. i. 279, Nj. 54; gefa húsrúm vistlausum, 625. 171.

vist-liga, adv. = vissuliga, Fms. i. 185.

VIT, n. [from vita; A.S. ge-wit; Engl. wit; Germ. witz; Dan. vid] :-- consciousness, sense; vera í viti sínu, to be in one's senses, to be conscious, of a wounded person, N.G.L. i. 306; ef hón mælir eigi í viti, 340; vitandi vits, Hm., Fb. ii. 76; ú-vit, insensibility; öng-vit, a swoon: inn fyrsti gaf önd ok líf, annarr vit ok hræring, þriði mál ok heyrn, Edda. 2. intelligence, cognisance (= vitorð); var þetta fyrst á fárra manna viti, Nj. 229; ok var þat á fárra manna viti, 258, Mar. 656 A. 18; þat er eigi var á allra manna viti, within all men's knowledge, Sturl. iii. 5; er þat eigi á váru viti, Stj. 216. 3. wit, understanding, reason; þá mælti Austmaðr at Sighvatr skyldi fyrst eta höfuðit af fiskinum, kvað þar vit hvers kvikendis í fólgit, Fms. iv. 89; ganga af vitinu, to go out of one's wits, go mad, Fas. i. 92, Karl. 468; hann var fyrir reiði sakir mjök svá af vitinu, Barl. 102; vit heitir speki, Edda 110; minni, vit, skilning, Skálda; engi er hans maki at viti, Nj. 36; ágætr fyrir vits sakir, Fms. ii. 44; spakr at viti, wise, i. 58; þar ferr vit eptir vænleik, Ld. 198; manna vænstr til vits, Fms. ix. 480; em ek svá viti borinn, Fær. 200; vel viti borinn, with a good understanding, Fb. ii. 109; mann-vit, ú-vit, verks-vit, hug-vit; the allit. phrase, með vitum (= vitnum) ok váttum, with wit and witness, N.G.L. i. 180; þat er mitt vit (my opinion), at ..., Sturl. i. 45. II. plur. in spec. usages, a place where a thing is kept or hoarded, a case (Dan. gjemmer); fannsk engi hlutr í vitum hans, Fms. ii. 57; hann varðveitti í vitum sínum annars manns fingr-gull, Bs. i. 197; þú hefir í vitum þínum lík barns, ... láta rannsaka vit sín, Clem. 134; ek ætla annat heldr at þú munir hafa hann í vitum þínum, Vápn. 9; rannsökum vit Simonar ok vitum hvat vér finnum þar, ... Simon vill eigi láta rannzaka vit sín, Clem. 134. 2. a dual(?), the nostrils,