This is page 720 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

720 VÆNTANLIGR -- VÆTTUGI.

væntan-ligr, adj. to be expected.

vænting, f. hope, expectation, Stj. 487; hafa v. til e-s, Bs. i. 138; eptir-v., ör-v., despair.

Væpnlingr, m. the name of a family descended from Vápni, Landn.

væpntr, part. [vápn], armed; ungir menn vel væpntir, Stj. 205; væpntr til bardaga, 226, Thom. passim.

vær, pron. we, = vér, q.v.

væra, u, f. snugness, warmth; en þar var görð laug til þess ef nökkverr vildi sækja væru þangat, 623. 33; at þeir hefði né eina veru (i.e. væru) af eldinum, Eb. 100 new Ed. 2. rest, a shelter (= væri); ef hann á sér í vá veru, if he has but a shelter in a nook, Hm. 25. væru-gjarn, adj. fond of rest, warmth, and comfort; ganga munu vit til hvílu okkarrar, segir Njáll, ok leggjask niðr, hefi ek lengi væru-gjarn verit, Nj. 201.

værð, f. rest, tranquillity; samfarar þeirra vóru eigi með værðum, not quiet, Sturl. i. 115, v.l.: freq. in mod. usage, of snugness, comfort, sofa með værð, to deep softly; ú-værð, unrest, restlessness.

væri, n. abode, shelter; þeir áttu hvárki vist né væri í Víkinni, Fb. iii. 52; hvergi fékk hann vist né væri, Grett. 137 A; þeir skulu hér ekki eiga vist né væri, Fb. iii. 453; ú-væri, unrest, from itch.

Væringi, a, m. [from várar], prop. a confederate, but only remaining as the name of the Warings or Northern warriors who served as body-guards to the emperors of Constantinople, for whom see esp. Har. S. Hard. ch. 3 sqq., Ó.H. ch. 267, Nj. ch. 82; Væringja-lið, the body of W., Nj. 121, Fms. vi. 135; Væringja-lög, the league, guild of the W.; ganga í V., Grett. 158 A; Væringja-seta, the guard of the W., Ld. 314, Symb. 27, Hrafn. 5; þar var mikill fjöldi Norðmanna er þeir kalla Væringja, Fms. vi. 135. 2. in Þiðr. S. = Scandinavians; Fritila er Væringjar kalla Friðsælu, Þiðr. 18; Velent er Væringjar kalla Völund, 82, 185; er Þýðeskir menn kalla alpandýr, en Væringjar fíl, 177; þann mikla dreka er Væringjar kalla Faðmi, 181 (Fáfni, Fas. i. 173). II. [væra, væri], poët. fold-væringi, 'earth-dweller,' i.e. the snake, Eg. (in a verse).

vær-leikr, m. rest, tranquillity, peace; húskarl þungan ok þrjótlyndan, var þar hvárki at sjá til værleiks né til verknaðar, Bs. i. 341.

VÆRR, adj., prop. 'peaceful, safe,' snug, comfortable, tranquil; samfarar þeirra vóru eigi værar, Sturl. i. 115 C (of a wedded pair); svá er mörg við ver sinn vær, | at varla sér hón af honum nær, so fond of her husband, that ..., Skálda (Thorodd); drekka í væru ranni, in the snug hall, Gm. 13; er þér nú værra, dost thou feel more at ease? (of pain), Gísl. 111; honum görðisk ekki mjök vært, Ld. 152. II. neut. vært, living with, putting up with, sojourning; eigi er ykkr saman vært, ye cannot live together, Fms. ii. 58. 2. putting up with; sú vist er honum væri vært við, that he could put up with, Grág. i. 191; nema búar beri þat, at barni væri eigi vært at fóstrinu, that the bairn could not live there, of a child put out, 276; hón stóð upp ok mælti, verit er nú meðan vært er, Eb. 280; því at þér mun fyrir hvárigum vært í Eyjum, ef þú görir honum nokkut, Orkn. 436; þér er ekki vel vært hér í landi fyrir Haraldi konungi, Fms. vi. 218.

værur, f. pl. = úveri, scab; værur í höfði.

væskill, m. a weakling, a 'reckling;' hann er mesti væskill, a word of contempt. væskils-ligr, adj. weakly, wretched.

væsoðr, part. = væstr; sloðruðu þeir af heiðinni, ok urðu sem væsoðstir, Sturl. iii. 158; cp. eigi göra Húnar okkr vésaða, Fas. i. 502, but see vesask, p. 699, col. 2.

væstr, part. [vás], worn out by wet or toil; þeir tóku land allmjök væstir, Grett. 116 A; væstir ok þrekaðir, Þorf. Karl. 390.

VÆTA, u, f. wet, sleet, rain, Stj. 17; væta var á mikil um daginn, Ó.H. 107; vóru vætur miklar bæði nætr ok daga, Fms. x. 14; væta ok þoka, Eg. 128; sem væta má granda, K.Á. 176; má skíra í hverskyns vætu er ná má, N.G.L. i. 12; ausa saur eða vætu, Jb. 101; vætu-lopt, the atmosphere, Stj. 17; vætu sumar, a wet summer, Ann. 1211.

væta, t, [vátr], to wet, make wet; ef maðr fellir lík í vatn svá djúpt at væta verðr höfuð sitt, N.G.L. i. 80; hann hefir vætt klæði mín, Fms. i. 264; at væta allan senn dúkinn, vi. 322; þeir vættu eitt tjald ok ætluðu at slökva eldinn, x. 53; hvárt vættisk dyrðillinn? 315.

vætki, see vættki.

vætna or vetna, in hvat-vetna, hvar-vetna, hót-vetna, qq.v.

vætr, see vættr C.

VÆTT, f. [A.S. wiht; Engl. weight; Germ. ge-wicht; Dan. vægt] :-- prop. weight; þat fé allt er at vættum skal kaupa, Grág. (Kb.) i. 238; göra aflaga um álnar eðr vættir, measure or weight, i. 463 A; reiða rangar vættir, 499, ii. 19; einir pundarar ok einar vættir, Gþl. 522; but II. mostly used of a definite weight, 1. in Norway = 1/24th of a 'skippund;' fjórar vættir ok tuttugu skolu göra skippnnd, þær sem hver þeirra standi halfa níundu mörk ok tuttugu ok átta ertogar, N.G.L. ii. 166, D.N. passim; sjau vættir malts ok sex aurar silfrs, ... tveggja vætta leigu ok eyrisból, D.N. ii. 17 and passim; Kolnisk vætt, D.N. 2. in Icel. = 80lbs.; þat er lögpundari er átta fjórðungar eru í vætt, Grág. i. 499; átta fjórðunga vætt, 362, 383; jarnketill nýr ok úeldr vegi hálfa vætt, 501; þrjár vættir ullar, ... þrjár vættir mjöls ... vætt fiska, smjörs ... vætt spiks, ... þrjá tigi vætta hvals, etc., Grág.; þetta á kirkja, tvær vættir skreiðar, vætt smjörs, vætt kjöts, byttu skyrs, Pm. 34; hafa til tíu vætta í skógi, ok svá timbr til at húsa, 104, and so in mod. usage.

vætt or vétt, n. [from vega, because it moved on hinges], the lid of a chest or shrine (mod. lok); skrúða-kista vánd með lausu vætti, Pm. 124; skrín ... en yfir uppi vétt vaxit sem ræfr, eru á vettinu lamar á bak en hespur fyrir, Ó.H. 235; niðr í kistuna, skellt aptr vett ok settr láss fyrir, Pr. 412; hann tók upp vettit af hásætis-kistunni, Ó.T. 58; þér skuluð göra kistu ok skal ekki vætt yfir vera, Fb. iii. 300, Mag. 113.

vætta, t, to weigh as in weighing anchor, lift; hand-vætta, q.v.

vætta, t, = vænta, q.v.

vætta, n., in ekki vættna, see vættr B.

vætt-fangr, see vættvangr.

VÆTTI, n. [váttr], witness, testimony; váttum er skylt at bera vætti þau öll er þeir hafa verit í nefndir, Grág. (Kb.) i. 58; nefndi vátta í þat vætti, at ..., Nj. 217, 234, Grág. i. 17; enda skolu þat allt verða vætti hér, er austr er vitni nefnd, i.e. the witnesses summoned in Norway are to be lawful evidence here (in Icel.), 214; færa fram vætti sín eða kviðu, 410; sök sækja eðr verja, eðr vætti bera, Þórð. 94; hann skyldi vinna eið at baugi, nefna vátta í þat vætti, at ..., id. COMPDS: vættis-burðr, m. a bearing witness, Grág. i. 39, Nj. 233. vættis-vætti, n., Grág. i. 90, 97.

vættir, m. a weigher, holder, Lex. Poët.; vættir gulls ens vegna, Gísl. (in a verse); in compds, vætti-draugr, vætti-njörðr e-s, the wielder of a thing, Lex. Poët.

vættki, spelt væt-ki, [vættr, and suffixed neg. -ki, qs. vættr-gi, see -gi], 'no whit,' nobody, nothing, naught; vegr er vætki tröðr, Hm. 120; en vættki huggar, naught comforts, Harms. 38; hinn er vætki veit, Hm. 74; hinn er vetki veit, 26; svá ek þóttumk vætki vita, methought I lay senseless, Sól. 42; vætki of sýti'k, I am naught concerned, Hallfred; sá er vætki laug, Ad. 11; telr sér vætkis vant, Hsm.; sá er vætki sparði fjör, who spared not life, Hallfred; vildir ávalt vægja, en vætki halda, Am. 99; hræðisk Guð en vætki annat, fears God, but naught else, Bs. i. (in a verse): dulði þess vætki, concealed it not, Am. 10; hafða ek þess v. vífs, I caught naught of her, missed her, Hm. 101.

VÆTTR, f., dat. vætti, Grett. 176 new Ed., Hom. 129 (Ed.); used neut., Hom. 195, l. 4: [A.S. wiht; Engl. wight; Germ. böse-wicht] :-- a 'wight,' being; Brynhildar, armrar vættar, Gkv. 1. 22; vön sé sú vættr vers ok barna, 23; Brynhildar, armrar vættar, 22; þegi þú, rög vættr, Ls. 59, 61, 63; þá segi ek þér, vesöl vettr, Hom. 152; nú sá þér hverjar vættir er þess höfðu neytt, mýss ok ormar, Ó.H. 109. 2. esp. of supernatural beings; svá brenna mik nú bænir Ólafs konungs, sagði sú vættr, Ó.H. 188; Guð, hví metr þú þik þess, at sýna afl þitt við jamnústyrkt vætr sem ek em, Hom. 195; ertú maðr eða andi eðr önnur vættr, Art. 79; hollar vættir, Frigg ok Freyja ok fleiri goð, Og.; blóta heiðnar vættir, K.Þ.K.; hann hafði kastað trú sinni ok görðisk guðníðingr ok blótaði nú heiðnar vættir, Nj. 272; hann kvað íllar vættir því snemma stýrt hafa, Korm. 240; kann vera nokkur íll vættr hafi lagizk á féit, Fms. xi. 158; ú-vættr, an 'un-wight,' an evil wight; mein-vættr, q.v.; görninga-vættr, galdra-v., a sorceress; þeirri görninga vætti, Grett. 176; land-vættir, q.v.: vitta vettr, a 'witch wight,' a sorceress, Ýt.

B. vætta or vetta, in the phrase, ekki vætta, no whit, naught; dat. engu vætta, gen. enskis vætta. Mr. Jón Thorkelsson, of Reykjavík, suggests that vætta is a nom. neut. (like auga), of which vætna (see hvat-vetna) is the gen. plur. (as augna from auga); ekki vætta (nobody) má forðask, Sks. 82; ok kemsk ekki vætta yfir, Art. 28; ok skorti (ekki) vætta um vetrinn, Fms. v. 313; höfðu þeir ekki vætta at sök, viii. 18; þeim var nú ok ást á öngu vetti (vetta?) nema á Guði einum, Hom. 129 (Ed., see foot-note); sem honum hefði enskis vetta verit at grandi, 125 (Ed.); svá mikit kafa-fjúk með frosti at engu vetta var út komanda, Fs. 54; öngu vætta vildi hann eira, Fms. xi. 90; ok öngu vætta vanat, Stj. 279; hann gefr sér ekki vætta (naught, not a whit) um hans úvitrleik, 22; hann var ekki vætta hræddr, not a whit afraid, 154; anza ekki vætta, to heed not, 81; nokkut vætta, aught, something, 164, 181, 280.

C. vætr, as an adverb = naught, cp. Goth. ni-waiht or waiht-ni = GREEK, the negative particle né being dropped; hyggsk vætr hvatr fyrir, Ls. 15; át vætr Freyja, svaf vætr Freyja, Þkv.; vinna vætr, Vkv. 39; sér vætr fyrir því, Skv. 1. 39; leyfi ek vætr, I praise it not, Eg. (in a verse). 2. with gen., vætr manna, no man, Hbl. 22; vætr véla no fraud, Am. 5; vætr hjóna, none of the household, 94; ey-vit (q.v.), aught.

vætt-rim or vett-rim, f. [vætt, n.], the 'lid-ridge,' i.e. the ridge which runs along the sword blade, leaving a hollow in the middle (in a scythe called smiðreim), Edda (Gl.); tók af oddinn af Hvítingi fyrir framan vettrimina, Korm. 88; sumar á vetrimum, Sdm. 6.

vættugi or vettugi, nothing, naught; glysi þessu er vættugis er vert, Fms. vi. 263; vettugis vert, ii. 46; eyjar skika þann er vettugis er neytr. Fas. ii. 299, Fb. i. 523; varr at vettogi, Am. 38; var þeim vettugis vant, Vsp. 8; þeir verða stundum at vettogi ok annars þurfandi, they often come to naught and to destruction, Barl. 70; margr mundi vilja opt á einum degi at vettogi verða, wish to be annihilated, Hom. 69; sú festning dæmisk at vettugi, þótt hón á komi, N.G.L. i. 300; eigi er