This is page 746 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

746 ÞRÍGILDR -- ÞRÓASK.

gilda, d, to pay threefold, Fms. x. 172, Gþl. 359. þrí-gildr, part. of threefold value. þrí-greindr, part. three-branched, Stj. 57, 67. þrí-hendr, adj. a metrical term, each line having three rhyming syllables, Edda i. 648. þrí-heilagr, adj. lasting three days, of feasts, e.g. halda Jól þríheilagt, to keep Christmas three days. þrí-húsaðr, part. consisting of three houses, Stj. 57. þrí-hyrndr, part. [A.S. þryhyrned], three-horned, triangular, Fms. iii. 180. þrí-hyrningr, m. a triangle, Pr. 477, 478: a local name of a mountain, Landn., Nj. þrí-höfðaðr, adj. three-headed, Niðrst. 6, Skm. 31. þrí-kvíslaðr, part. three-branched, Stj. ch. 135, Al. 168, Karl. 299. þrí-liða, u, f. the rule of three, mathem. þrí-menningr, m. a third cousin, Fb. i. 287, Nj. 235, Gþl. 247; in K.Á. 140 even of a woman. þrí-merkingr, m. a ring weighing three ounces, Grág. ii. 171. þrí-mútaðr, thrice-moulted, of a falcon, Karl. 10. þrí-nættr, adj. three nights old, Edda 58; þing þrínætt, lasting three nights (days), Js. 37. þrí-skafinn, part. thrice-polished, Fas. ii. 326. þrí-skeptr, part. wadmal of three strands, cp. tvískeptr, Grág. (Kb.) ii. 246. þrí-skeyta, u, f. a triangle, Rb. (1812) 25. þrí-skipta, t, to divide into three parts, Stj. 451, N.G.L. i. 389. þrí-strendingr, m. a kind of shell, Eggert Itin. ch. 901. þrí-taka, tók, to repeat thrice. þrí-tíðungr, m. a bull three years old, N.G.L. i. 31, 99, Gþl. 111. þrí-tugandi, -undi (mod. þrí-tugasti), [A.S. þryttigoða], the thirtieth. Fms. x. 194, Rb. (1812) 3. þrítug-nátti, of thirty nights (days), of a month, Jb., Rb. 10, 56. þrí-tugr and þrí-tögr, adj. aged thirty, Fms. iv. 2, Hom. 55; þrítögr, Íb. 15: having thirty oars, þrítugt skip, Fms. vii. 234, N.G.L. i. 104: measuring thirty (fathoms, ells), Fas. i. 159, Landn. 51, Rb. 12 (of thirty days). þrítugs-aldr, m. the age of thirty. þrítug-sessa, u, f. a thirty-oared ship, Nj. 42. þrítugs-morginn, m. the morning of the thirtieth day, N.G.L. i. 14. þrí-tugti, the thirtieth, D.N. iv. 343, 369. þrítög-náttr, adj. = þrítugnátti, of thirty nights, epithet of a month, Íb. 7. þrí-valdi, a, m. the name of a giant, Edda (in a verse). þrí-vegis, adv. thrice. þrí-vetr, adj. three winters old, = þrévetr, Eluc. 149, Stj. 111, O.H.L. ch. 77. þrí-vægr, adj. of triple weight, 732. 16. þrí-þættr, adj. three-twisted. þrí-æri, n. a period of three years, D.N. þrí-ærr, adj. three years old, Stj. 111.

þrjá-tíu, thirty; mod. = þrír tigir.

þrjá-tygti, the thirtieth, D.N. iii. 205.

ÞRJÓTA, pres. þrýtr; pret. þraut; subj. þryti; part. þrotinn: the verb being impersonal, forms as þrauzt or pl. þrutu hardly occur: [A.S. â-þreôtan] :-- to fail one, come to an end, impers. with acc. of the person and thing, e-n þrýtr e-t, it fails one in a thing, one comes to an end of it; en er veizluna þrýtr, when it came to the end of the banquet, Ld. 16; er nú vænast at þrjóti okkra samvistu, Fær. 174; þar til er þraut dalinn, to the end of the dale, Nj. 35; inn á fjörðinn, þar til er þraut sker öll (acc.), till there was an end of all the skerries, Landn. 57; en er hann þraut eyrendit, when the breath failed him, Edda 32: the saying, seint þrýtr þann er verr hefir, the man with a bad case has a hundred excuses, Fms. viii. 412; þá er í ráði at rögn (acc.) um þrjóti, Hdl. 41; ey eða ei, þat er aldregi þrýir, Skálda. 2. to want, lack, be short of a thing, fail in it; Hrapp þraut vistir í hafi, Nj. 128; íllt er þat ef föður minn þrýtr drengskapinn, Lv. 11; þá er menn Magnúss konungs þraut grjót ok skotvápn, Fms. viii. 139; at eigi þrjóti oss at vætta miskunnar af Guði, that we do not fail, Hom. 97; ef hinn þrýtr er við tekr, Grág. i. 227; þat hann viðr er þrjóta mun flesta menn þótt fé eigi, Ad. 21; ef hann þrýtr at veraldar auðæfum, Greg. 30. 3. as a law term, to become a pauper; annat-tveggja, at hann andisk eða þrýtr hann (acc.) at fé, þá ..., Grág. i. 274; ef þess er ván at þau þrjóti þau misseri, 241. II. part. at an end, past, gone; ok er þrotin ván þótti þess at ..., past hope, forlorn, Eg. 719, Fms. vi. 152, Ó.T. 8; get ek at þrotin sé þín en mesta gæfa, Nj. 182; þrotinn at drykk, short of drink, Fms. ix. 41; en er allir voru þrotnir á at biðja hann til, were exhausted in begging him, Bs. i. 128; Trojumenn sá sik þrotna at vega sigr á Grikkjum, Bret.; hestrinn var þrotinn, quite exhausted, Fms. vi. 211; ok vóru þá þrotnir yxninir, Eb. 176. 2. bankrupt; ef hinn er þrotinn er fram færir úmagann, Grág. (Kb.) ii. 10.

þrjótkast, að, to be refractory, B.K. 108.

þrjót-lyndr, adj. refractory, Fms. ii. 154; þungr ok þ., Bs. i. 341.

þrjótr, m. [þrjóta], prop. as a law term, a defaulter; nú hafa þeir þrjót af jörðu færðan, hefir hinn jörð er á, N.G.L. i. 90; hverr ok sem hann görisk þrjótr, ok er skoraðr til leiðangrs ok sóttr til ok vill eigi göra ok hleypsk undan sókn ..., Gþl. 92; en ef sýslu-maðr fyrir-nemsk at sækja þann þrjót er í sýslu hans er, N.G.L. iii. 133. 2. a bad debtor; fara til heimilis þess er skuld á at gjalda, ok virða honum þar fullrétti eptir laga-dómi af fé þrjóts, Gþl. 479. II. metaph. a knave; sem þrjótr brjóti myksleða, Kormak; jörmun-þ., a great knave, Haustl.; þembi-þ., a sulky knave; urðar þ., the knave of the rocks, i.e. a giant, Þd., Orkn. (in a verse): and passim in mod. usage, a scoundrel, það skal á þrjót þorna sem á þræl vöknar, let a knave wash a knave, a saying. III. [Germ. trotz], of a thing, as a law phrase, defiance; in the phrase, bjóða e-m þrjót, to bid defiance to one; nú byðr maðr þrjót þeim er skuld á at honum. ok vill eigi vinna fyrir honum, færi hann á þing, ok bjóði frændum at leysa hann ór skuld þeirri, N.G.L. i. 31; en ef hann býðr þrjót ok vill eigi af fara, 245; valin-kunnir menn kasti í hlut þrjóts úmerktum, ok lýsi þar hvat hverr hlaut, 43.

þrjózka, u, f. [Germ. dratz and trotz; Dan. trods], refractoriness, sullen obstinacy; dirfð ok þrjózku (= Lat. pertinacia), Hom. 24; nú harðna þeir í þrjózku, K.Á. 54; með þrjózku ok þrályndi, Fms. vii. 21; en þeir sem þetta greiða eigi fyrir þrjózku sakir, Gþl. 21. COMPDS: þrjózku-fullr, adj. refractory. þrjózku-maðr, m. a refractory person, Hom. 108.

þrjózkask, að, to rebel, be refractory, B.K. 108; þ. við e-t, to refuse to do a duty, strike work.

þrjózkr, adj. [Germ. trotzig], refractory, D.N. iv. 239, Grett. 92.

þrjúgr, m.(?), a nickname, Fas. i. 381; cp. Dan. Tryge.

þroka, að, = þrauka, to tarry; þó einmana þrokum hér þeim hjá Grænlands sonum, Núm. 1. 9.

Þroptr, m. [þrapt], a name of Odin, prop. a wrangler(?), Edda (Gl.)

ÞROSKASK, að, dep. [prob. derived from þró-ask, or may it not be akin to [v]röskr, p. 508, þ = v?], to grow up to full age, live to be a man; synir Haralds þegar þeir þroskuðusk, Fms. i. 196; hann þroskaðisk heima, Gullþ., Gísl. 79, passim in mod. usage. 2. part. þroskaðr, grown up, adult; margbreytinn þegar hann var nökkut þroskaðr, Fb. i. 302; hann görisk hniginn á enn efra aldr, en synir hans eru nú þroskaðir, Ld. 68; var hann vel þ. bæði at viti ok afli, Fs. 130; bráð-þ., 126.

þroski, a, m. maturity, full age, manhood; á ungum aldri ok fullkomnir at þroska, in the prime of life, Eg. 256, Fs. 12; þroski vex. 15; hann varð fyrr algörr at viti ok afli ok öllum þroska, en vetra-tali, Fms. i. 96, x. 177 sá var þroska-munr þeirra, þó at Sigmundr væri yngri, at ..., ii. 97; hann átti mart barna ok urðu flest lítt at þroska, Sturl. i. 60; Halli þótti Ingjaldr sitt ráð lítt vilja hefja til þroska, Ld. 38; em ek því fegnust ef þinn þ. mætti mestr verða, Ó.H. 33. COMPDS: þroska-maðr, m. a manly, vigorous person, Grett. 92 A, Ó.H. 139. þroska-mikill, adj. of mickle manhood, vigorous, Fms. ii. 81. þroska-samr, adj. id.; mart manna mun frá ykkr koma þroskasamt, bjart ok ágætt, Fb. i. 544. þroska-vænligr, adj. promising, Ld. 61.

þroskr, adj. vigorous, mature, full-grown, cp. röskr; enum þroska Njarðar-syni, Skm. 38.

þrosku-ligr, adj. vigorous, Fms. ii. 4, 108 (of young persons).

ÞROT, n. [þrjóta], a lack, want; þar er ekki þrot átu, Sks. 176. 2. as a law term, the state of a pauper, destitution; þar skal þrot heita sem úmaginn er ..., Jb. 167; ef maðr vill seljask arfsali, ok eigi til þrota, but not so as to be destitute, Grág. i. 204; maðr á þess kost at seljask arfsali ... ef hann hefir eigi til þrots selt, 227; ef umagi er seldr til þrots, 268, Fs. 142; en ef þau verða at þrotum, þá eru þat grafgangs-menn, N.G.L. i. 33; nú sækir þrot bóanda í héraði, if he becomes a pauper, 52; nú ef þrot sækir þann mann sem jörð hefir selt til stemnu, 96; liggja í þroti, to be in a state of destitution, Greg. 28. 3. plur., in the phrase, at þrotum kominn, come to one's last gasp, worn out from sheer exhaustion; mátt-dregnir af matleysi ok kulda, ok mjök at þrotum komnir, Fms. ii. 98; at þrotum komnir af matleysi, viii. 441, Stj. 395, 414; og nær var æfi er að þrotum komin, og vér liggjum fyrir dauðans porti, Vídal.; þá er þat ríki komit at auðn ok þrotum, Sks. 347. COMPDS: þrota-bú, n. a bankrupt household. þrota-maðr, m. a bankrupt, a pauper, N.G.L. i. 52, Rd. 285.

þrota, að, impers. there is lack or want of a thing; ef þik þrotar föng, Fb. iii. 403; ráðin þrotar fyrir honum, there is lack of counsel for him, he is at his wit's end, Al. 105; bæði þrotar Klæng biskup móð ok mátt, H.E. i. 239.

þroti, a, m. [þrútinn], a swelling, tumour; tók ór sviða ok þrota ór Sárinu, Ld. 252; þ. mikill var kominn í kné honum, svá at bólgnaði, Fms. v. 223, Orkn. 12, Sks. 235 B, Greg. 33, passim.

þrotna, að, to run short, dwindle away, come to an end; at þeirra kostr mundi brátt þrotna. Fms. viii. 436; veldi Gyðinga hefir þrotnað, Rb. 390; aldrei hans ríki þrotnar, Pass. 35. 5; deyja hér ok þrotna, Stj. 327; þ. ok þorna, 354.

þrotnaðr, m. vanishing; koma til þurðar ok þrotnaðar, Stj. 376, v.l.

þrotnan, f. = þrotnaðr, Stj. 376, Skálda; vera í þ., to be waning, Lv. 74; þrotnan jarðar, Rb. 366.

þrot-ráði or -ráða, adj. destitute, pauper; í sveit Hrafns var maðr þ., ... við mörgum mönnum félausum tók hann þeim er þ. vóru, Bs. i. 643; nú berr kviðr at hann varð þar þ. í þeim fjórðungi, Grág. i. 272; er þeir verða þ., ... ef ómagar verða þrotráða, 240, 241.

ÞRÓ, f., pl. þrær, i.e. þrœr, and þróar, [A.S. þrub; Engl. trough], a trough, watering trough, esp. of hollowed wood or stone: helti hón vatninn niðr í þær þrær sem þar vóru görvar, Stj. 136; í þeim þróm eðr bryðjum, 178; þær höfðu fyllt þær þróar er þær skyldi vatna í, 257; stein-þró (q.v.), a 'stone-chest,' a stone-coffin.

ÞRÓASK, að, dep. to wax, increase, grow; ok mun sá þróask hafa í kviði hennar, Fms. vi. 351; æ dóttir búanda tók at þróask ok digrask, xi. 53; vér trúum þinn kvið hafa þróask af helgum Anda, Mar.: en þá es honum þótti sá staðr hafa vel at auðæfum þróask, Íb. 16; hann þróaðisk (grew up) langa hríð eptir sem eðli ok aldr vísar til, Fms. x.